|
11.11.9.KXEN proqram paketi
Eyni adlı fransa–amerika kompaniyasının məhsulu olan KXEN (Knowledqe
eXtraçtion ENqines-biliklərin cıxarılması ücün mexanizmlər) modelləĢdirmə ücün
ənənvi DATA MĠNĠNG yanaĢmasından fərqli instrumentdir. Bu yanaĢmanın
əsasını müasir riyazi mexanizm və biznes prosesinin öyrənilməsində biliklərin
cıxarılması mexanizmdən istifadə edilməsi təĢkil edir.
KXEN biznes-modelləĢdirmə -
kompaniyanın fəaliyyətinin və onun əhatəsinin
riyazi modellərin köməyilə analiz edilməsi deməkdir. Burada əsas məqsəd müxtəlif
hadisələr arasındakı qarĢılıqlı əlaqələri baĢa düĢmək və istifadəcini maraqlandıran
obyektlər və ya proseslərdəki qanunauyğunluqları üzə cıxarmaqdan ibarətdir.
KXEN əsasən 4 tip analitik məsələləri əhatə edir:
-reqressiya /təsnifat məsələləri;
-seqmentləĢdirmə/ klasterləĢdirmə məsələlri;
-vaxt sıralarının analizi;
-assosiativ qaydaların axtarıĢı (istehlak zənbilinin analizi).
598
Qurulan model nətiçədə analiz mexanizmi rolunu oynayır, yəni təĢkilatın
biznes-prosesinin tərkib hissəsi olur. Bununla da baĢ verən prosesləri analiz etmək,
onları qiymətləndirmək və real vaxt rejimində proqnoz vermək imkanı əldə edilir.
KXEN instrumentinin əsas xüsusiyyəti ondan ibarətdir ki, onun əsasını təĢkil
edən riyazi aparat modellərin qurulma prosesini tam avtomatlaĢdırmağa və aparılan
analizin sürətini dəfələrlə artırmağa imkan verir.
KXEN vasitəsilə DATA MĠNĠNĠG prosesi 4 mərhələdə reallaĢdırılır (Ģəkil
11.11). Beləliklə, KXEN - də modelin qurulması «on-line» rejimində «sual-
çavab» formasında analizə cevrilir. Bu zaman suallar və çavablar eyni terminlərlə
ifadə olunur və istifadəcinin vəzifəsi lazımi sualları verməkdən və verilənləri
göstərməkdən ibarət olur.
ġəkil 11.11. KXEN vasitəsilə DATA MĠNĠNĠG prosesinin təĢkili
KXEN-in əsas üstünlükləri aĢağıdakılardır:
-verilənlərlə rahat və təhlükəsiz iĢləmə: verilənlər hec bir yerə yenidən
yüklənmir, onlar sətirbə-sətir emal olunurlar (mətn faylları, DB2, ORAÇLE, SQL
SERVER faylları, o çümlədən ODBÇ vasitəsilə alınan verilənlər);
-modelləĢdirmə nətiçələrinin əyaniliyi və onların asan baĢa düĢülməsi
(modellər qrafik təsvir edilir);
-modellərin tətbiqi ücün geniĢ imkanlar: Ç++, XML, PMML, HTML, AWK,
SQL, JAVA, VB, SAS dillərində modellərin avtomatik qenerasiyası.
KXEN sistemində verilənlərin hazırlanması iki mərhələdə yerinə yetirilir.
Verilənlərin cevrilməsi
adlanan 1-çi mərhələdə problem sahəsinin mütəxəssisləri
verilənləri bazadan secir və ya sərbəst olaraq həll olunan məsələlər ücün əhəmiyyət
kəsb edən atributları (dəyiĢənləri) təyin edirlər. Bu iĢi tam avtomatik olaraq yerinə
yetirmək mümkün deyil, məsələn, hec bir avtomatik sistem ayın sonunçu çümə
gününün banklar arasında pul axınlarının proqnozlaĢdırılması ücün yaxĢı indikator
Məsələnin
qоyuluĢu
Оptimal
mоdеlin
qurulması
Mоdеlin
öyrənilməsi
Nəticələrin
tətbiqi
599
olmasını deyə bilməz. Verilənlərin hazırlanmasının 2-çi mərhələsini təyin edilən
atributların
secilən alqoritmlər cərcivəsində daha yaxĢı analizi ücün onların
optimal kodlaĢdırılması
təĢkil edir.
Beləliklə, KXEN-in
əsas vəzifəsi
biznes-istifadəci məsələni təsvir edən kimi
uyğun verilənləri hazırlamaq və qoyulan sual üzrə maksimum məlumat üzə
cıxarmaqdan ibarətdir.
Digər mühüm xüsusiyyət nətiçələrin asan baĢa düĢülməsindən ibarətdir.
KXEN-in bütün komponentləri elə konstruksiya edilmiĢlər ki, istifadəcilərə qrafik
Ģəkildə əks etdirilən məzmunlu nətiçələr təqdim etmək mümkün olur.
KXEN paketinin səmərəli tətbiqi aĢağıdakı amillərlə əlaqədardır:
1.
Dəqiq və lakonik API interfeysinin olması.
2.
Ġstənilən istifadəci interfeysinə inteqrasiyanın mümkünlüyü.
3.
Analiz ücün verilənlərin surətlərinin müvəqqəti və ya daimi cıxarılması.
4.
Kompaniyanın əməliyyat mühitinə modellərin tətbiqinin mümkünlüyü. Bu
amil «on-line» rejimində modelləĢdirmənin aparılması ilə yanaĢı, JAVA, SQL,
PMML və s. dillərindən istifadə etməklə qurulan modellərin eksportuna imkan
yaradır.
KXEN özünün ayrıça tətbiqini yaratmır. Bu məqsədlə KXEN-in yaradıçıları
DATA MĠNĠNG-lə məĢğul olan aparıçı kompaniyalarla tərəfdaĢlıq edirlər.
Məsələn. «ÇLEMENTINE» sistemi ücün KXEN xüsusi modul yaratmıĢdır.
Digər proqram mühitlərinə və instrumentlərinə daxil edilə bilmələri ücün
KXEN vasitələri komponent arxitekturası ilə qurulurlar. Məsələn, KXEN paketinin
«KXEN Analytiç Framework Version 3.0» variantı komponent kimi ODBÇ
protokolu vasitəsilə DBMS sistemlərinə (məsələn ORAÇLE və ya SQL-SERVER)
qoĢula bilər.
«KXEN Analytik Framework» verilənlərin analizini aparmaq ücün modullar
dəstindən ibarətdir. Acıq proqram interfeysləri sayəsində «KXEN Analytik
Framework» təĢkilatın mövçud sistemlərinə asanlıqla daxil edilə bilər. Odur ki,
analiz nətiçələrinin təqdimat forması sifariĢcinin istəyi və biznes-prosesin
600
xüsusiyyətləri ilə təyin edilə bilər. «KXEN Analytik Framework» instrumentinin
strukturu Ģəkil 11.12-də göstərilmiĢdir.
ġəkil 11.12. «KXEN Analytik Framework» instrumentinin strukturu
Do'stlaringiz bilan baham: |
