Редактор: досент Н

DATA MINING-in digər standartları.
Yuxarıda baxılan iki əsas standartdan 
əlavə 
DATA 
MINING 
təçrübəsini 
ümumiləĢdirmək, 
proseslərin 
modelləĢdirilməsini və yaradılan modellərin tətbiqini asanlaĢdırmaq məqsədilə son 
illərdə yeni standartlar hazırlanmıĢdır. Bu standartları Ģərti olaraq iki kateqoriyaya 
bölmək olar: 
1)modellərin saxlanması və ötürülməsi üzrə vahid saziĢin yaradılmasına aid 
standartlar; 
2)interfeyslərin unifikasiyasına aid standartlar. 
1-çi kateqoriyaya aid standarta misal olaraq PMML standartını göstərmək 
olar. 
PMML
(Prediçtive Modeling Markup Language –Proqnoz modelləĢdirmə 
ücün niĢanlama dili) DMG (Data Mining Group) konsorsiumu tərəfindən 
hazırlanıb. Bu qrup verilənlərin analizi sahəsində proqram təminatı yaradılması 
üzrə qabaqçıl kompaniya hesab olunur. PMML standartının əsasını XML dili təĢkil 
edir. Bu standartın əsas məqsədi müxtəlif kollektivlər tərəfindən hazırlanan 
proqram təminatları arasında verilənlər mübadiləsinin aparılmasını təmin etməkdir. 
Beləliklə, bir proqram vasitəsilə yaradılan model digər proqram vasitəsilə proqnoz 
modelləĢdirmə ücün istifadə edilə bilər. Bununla da DATA MINING 
məhsullarından istifadə edənlərin sayı artır 
PMML standartı aĢağıdakı komponentlərdən ibarətdir: 
-analiz olunan verilənlərin təsviri (verilənlərin strukturları və tipləri); 

---

565 
-analiz sxeminin təsviri (verilənlərin istifadə olunan sahələri); 
-verilənlərin 
cevrilmələrinin təsviri (məsələn, verilənlərin tiplərinin 
cevrilməsi); 
-statistikanın, proqnozlaĢdırılan sahələrin və proqnoz modellərinin özlərinin 
təsviri. 
Ġnterfeyslərin unifikasiyasına aid standartların
köməyilə istənilən tətbiqi 
proqram DATA MINING-in funksiyalarına müraçiət edə bilər. Burada iki qrup 
standartı ayırmaq olar: 
-obyekt-yönlü 
proqramlaĢdırma 
dilləri 
ücün 
interfeyslərin 
standartlaĢdırılmasına yönəlmiĢ standartlar; 
-SQL dilinin üstqurumlarının yaradılmasına yönəlmiĢ standartlar. 
1-çi qrup standartlara misal olaraq ÇWM DATA MĠNĠNG və JDM 
standartlarını göstərmək olar. 
Biznes ücün intellektual texnologiyaların yaradılması sahəsində bir-birilə 
rəqabət aparan MDÇ (Meta Data Çoalition) və OMG (Objeçt Management Group) 
təĢkilatları uyğun olaraq 
OĠM
(Open Ġnformation Model-Acıq informasiya modeli) 
və 
ÇWM 
(Çommon Warehouse Metamodel-Verilənlər anbarlarının ümumi 
metamodeli) standartlarını yaratmıĢlar. Həmin təĢkilatlar 2000-çi ildə OMG-nin 
idarəsi altında öz səylərini birləĢdirdilər. ÇWM standartı obyekt modelinin baza 
elementlərinin, relasiya nisbətlərinin, XML dilinin, problem sahəsinin 
semantikasının, OLAP arxitekturasının, verilənlərin cıxarılmasının, verilənlərin 
həddən artıq yüklənməsi texnologiyasının təsvirlərini özündə çəmləyir. 
JDM 
(Java Data Mining standard) Java APĠ (tətbiqi proqramın interfeysi) 
standartı olub, Java-proqramlardan DATA MĠNĠNG instrumentlərinə müraçiət 
etmək ücündür.
2-çi qrup standartlar bilavasitə relasiya verilənlər bazasına salınan DATA 
MĠNĠNG instrumentlərinə müraçiəti təmin etmək ücün SQL dili üzərində 
üstqurumların yaradılmasına xidmət edirlər. Bu qrupa aĢağıdakı standartları aid 
etmək olar: SQL/MM, OLE DB for Data Mining. 

---

566 
SQL/MM 
standartı hesablamalar aparmaq və DATA MĠNĠNG modellərindən 
istifadə etmək ücün istifadəci tərəfindən təyin edilmiĢ SQL prosedurlarının 
toplusundan ibarətdir. 
The OLE DB for Data Mining standart of Miçrosoft 
standartı SQL/MM 
standartı kimi, DATA MĠNĠNG metodlarından relasiya verilənlər bazalarında 
istifadə etməyə imkan yaradır. Bu standart OLE DB-nin geniĢlənməsidir.