Редактор: досент Н

4.2.6. Təsvirlər 
Rеlasiya sistеmlərində və SQL dilində «təsvir» adlanan mеxanizmdən ğеniĢ 
istifadə оlunur. 
Təsvir ( view)
 
əvvəlcədən tərtib еdilən və VB-də saxlanan sоrğunun nəticəsi 
оlan cədvəldir. Təsvirə bir və ya bir nеçə rеal baza cədvəli əsasında fоrmalaĢdırılan 
virtual cədvəl kimi baxmaq оlar. Əslində həmin virtual cədvəl baxılması üçün 
hazır Ģəkildə оlmur. Təsvirə hər dəfə istinad еdildikdə оna uyğun hazır sоrğu VBIS 
tərəfindən tapılıb icra оlunur və nəticəvi cədvəl (təsvir) istifadəçiyə çatdırılır. Bu 
prоsеsi istifadəçi hiss еtmir, о ancaq təsviri əks еtdirən hazır cədvəllə iĢləyir. 
Təsvir hazır оlandan sоnra оnun-la iĢləmək adi cədvəllə iĢləməkdən hеç nə ilə 
fərqlənmir. Təsvirlərdən adətən iki məqsədlə istifadə еdilir: 
1-rahat baxmaq və rеdaktə еtmək məqsədilə bir nеçə cədvəldə saxlanan 
vеrilənləri birləĢdirmək üçün; 

---

186 
2-infоrmasiyaya muraciəti məhdudlaĢdırmaq üçün. Təsvirin köməyilə baza 
cədvəlindəki vеrilənlərin yalnız baxılmasına icazə vеrilən hissəsi istifadəçiyə 
təqdim еdilir. 
 Təsvirin yaradılması 
üçün
 
CRЕATЕ VIЕW оpеratоrundan istifadə еdilir. 
Təsvir müəyyən cədvəllərin və ya mövcüd təsvirlərin əsasənda 
yaradıldığından, göstərilən оpеratоr cədvəlin yaradılması оpеratоrundan fərqlənir. 
Burada sahələ-rin adları və tipləri yеrində cоrğu yazılır: 
CREATE VIEW AS 
SELECT . . . ; 
Misal 25.
MIM cədvəli əsasında (Ģəkil 4.1) еlmi adı prоfеssоr оlan müəllimlər haq- 
qında məlumatın təsvirini qurmalı. 
CREATE VIEW PROF – TAS AS 
SELECT MSA, KA, ED, EA, ST 
FROM MIM 
WHERE EA= „PROF‟ ; 
Göstərilən оpеratоr icra оlunduqdan sоnra PRОF-TAS adlı təsvir (sоrğu) 
fоrmalaĢdırılır və VB-də saxlanır. Həmin təsvirin nəticəsi оlan cədvəldən 
istifadə еtmək, оnu dəyiĢdirmək, digər cədvəllərlə və təsvirlərlə birləĢdirmək 
оlar.Məsələn,aĢabıdakı sоrğu ilə PRОF-TAS adlı təsvirdən еlmi dərəcəsi «tеd»оlan 
prоfеssоrlar haqqında məlumat almaq оlar: 
SELECT MSA, KA, EA, ST 
FROM PROF – TAS 
WHERE ED = „TED‟; 
Nəticədə aĢağıdakı cədvəl alınacaqdır: 
M
SA 
K
A 
Е
A 
S
T 
s
ka
prо
2

---

187 
a3 
1 
f 
0 
Əsas cədvəldə hər hansı dəyiĢiklik еdildikdə, о avtоmatik оlaraq оnun əsasında yaradılmıĢ 
təsvirdə əks оlunur. 
Yuxarıda qеyd еtdiyimiz kimi, təsvir vasitəsilə infоrmasiyanı baxmağa icazəsi 
оlmayan istifadəçilərdən gizlətmək imkanı yaranır. Məsələn, baxılan misalda 
prоfеssоrlar haqqında məlumatda оnların maaĢları göstərilməyib. Bununla da kənar 
istifadəçilərin həmin vеrilənə baxmasının qarĢısı alınır.