Рецептура

6-МАВЗУ – Қаттиқ дори шакллари
Сочма (порошок, кукун) – Pulvis (қаратқич келишик бирлик сонда – pulveris, қисқартирилгани – pulv.) – сиртга қўллаш ёки ичиш учун буюрила- диган, сочилувчанлик хоссасига эга бўлган қаттиқ дори шакли.
Оддий (битта таъсир кўрсатувчи моддадан иборат) ва мураккаб сочма- лар (икки ёки ундан ортиқ таъсир кўрсатувчи моддадан иборат), шунингдек, дозаларга тақсимланган ва тақсимланмаган сочмалар тафовут қилинади.
Майдаланиш даражасига қараб улар қуйидагиларга ажратилади:
Йирик – grossus
Майда – subtilis
Жуда майда –subtilissimus
Сиртга ишлатиладиган сочмаларнинг миқдори 5 граммдан 100 грамм- гача бўлади ва дозаларга тақсимланмаган шаклда ёзилади.
Мисол: Стрептоциднинг жуда майда сочмасидан 20 граммига рецепт ёзилсин ва жароҳат юзасига сепиш учун буюрилсин.
Rp.: Streptocidi subtilissimi 20,0
D.S. Жароҳатга сепиш учун
Терапевтик дозасининг аҳамияти жуда катта бўлмаган сочмалар ичиш учун дозаларга тақсимланмаган шаклда ёзилади.
Мисол: 30,0 магний оксидига рецепт ёзилсин. ¼ чой қошиқдан кунига 3 маҳал овқатдан 2 соат кейин қабул қилиш учун тавсия қилинсин.
Rp.: Magnesii oxydi 30,0
D.S. Овқатдан 2 соат кейин ¼ чой қошиқдан кунига 3 маҳал ичилсин

Терапевтик дозасининг аҳамияти катта бўлган сочмалар ичиш учун до- заларга тақсимланган шаклда ёзилади. Бундай оддий сочмаларни ёзишда ре- цептда дори моддасининг номи ёзилиб, унинг бир марталик дозаси белгилаб қўйилади. Сўнгра D.t.d.N. ёзилиб, сочманинг сони белгиланади, сўнгра S. ёзилади.

Мисол: td = 0,3 г бўлган барбитал натрийнинг 10 та сочмасига рецепт ёзилсин. 1 та сочмадан ухлашдан 30 дақиқа олдин ичиш учун буюрилсин.
Rp.: Barbitali natrii 0,3
D.t.d.N. 10
S. 1 сочмадан ухлашдан 30 дақиқа олдин ичиш учун
Тақсимланган сочманинг оғирлиги 0,1 граммдан 1,0 граммгача (ўртача 0,3-0,6 г) бўлади. Агар дори моддасининг дозаси 0,1 граммдан кам бўлса, у ҳолда унинг ўртача оғирлигига етгунча миқдорда constituens қўшилади. Соч- малар учун конституенс сифатида шакар – saccharum ҳамда чой содаси natrii bicarbonas ёки natrii hydrocarbonas ишлатилади.
Мисол: td=0,025 г бўлган кодеин фосфатнинг 12 та сочмасига чой содаси қўшилган ҳолда рецепт ёзилсин. 1 та сочмадан кунига 3 маҳал ичиш учун тавсия қилинсин.