Raximberdiyev Nurulloning "Isbotlash va raddiya"

---

YuP 119-gurux kursanti

Raximberdiyev Nurulloning

“Isbotlash va raddiya”mavzusidan

tuzgan test savollari

Testlar:

1. Chinligi o’z-o’zidan ravshan bo’lgan, isbotlashni talab qilmaydigan fikrlar nima deb 

ataladi?

A) Aksiomalar 

B) Teoremalar

C) Xukmlar 

2. Tezisning chinligi to’g’ridan-to’g’ri argumentlar bilan asoslanadigan isbotlash 

isbotlashning qaysi turiga kiradi?

A) Bilvosita isbotlash

B) Bevosita isbotlash

C) Argument isbotlash

3. Quyidagilardan qaysi biri dalil bo’la olmaydi?

A) Guvohning ko’rsatmasi

B) Hujjatdagi imzo,

C) Ilmiy faktlar

D) Yuqoridagilarni barchasi dalil bo’ladi.

4. A-Inson bir qo’lisiz yashay oladi

B-Inson bir qo’lsiz yashay olmaydi.

Yuqoridagi xukmlar orqali isbotlash isbotlashnning qaysi turiga kiradi?

A) Bilvosita 

B) Bevosita

C) Bu xukmlar orqali hech narsani isbotlab bo’lmaydi

5. Berilgan tezisning asoslanmaganligi yiki yolg’onligini aniqlash orqali isbotni buzishga 

qaratilgan mantiqiy amal nima deb ataldai?

A) Raddiya 

B) Antitezis

C) Xulosa chiqarish

6. Xal qilinmagan, munozarali masalalar yuzasidan olib boriladigan baxslar nima deb 

ataladi?

A) Polemika

B) Opponent

C) Proponent

7. Mantiq tarixida isbotlash jarayonida ataylab xatoga yo’l qo’yuvchilar nima deb ataladi?

A) Sofistlar

B) Evristlar

C) Paralogist

Page 1 of 2

---

8. Mantiqda raqibni chalg’itish maqsadida atayin yolg’onni rost qilib ko’rsatish usuli nima 

deb ataladi?

A) Sofizm

B) Paralogizm 

C) Analogiya

9. Tafakkurning nomukammalligi va bilimning yetarli darajada emasligi natijasida 

masalaning mohiyatini to’la tushuni yetmasdan xatolikka yo’l qo’yish nima deb ataladi?

A) Paralogizm

B) Paradox

C) Demonstratsiya

10. –“Sen xech narsa yo’qotmagansan, demak u senda”

-“Sen shox yo’qotmagansan”

Demak “Sening shoxing bor”. Ushbu chiqarilgan xulosa to’g’rimi?

A) To’g’ri

B) Notog’ri

C) Bu xukmlardan mantiqiy bog’liq emas

11. Javobi bevosita mavjud bilimda bo’lmagan, va yechish usuli no’malum bo’lgan savol 

nima?

A) Muammo

B) Yechimsiz savol

C) Paradox

12. Tortishuvda mantiqsiz xar hil yo’llar orqali g’alabaga erishish nima deb ataladi?

A) Demagogiya

B) Analogiya

C) Evristika

13. …. – fikrlar to’qnashuvi bo’lib, munozara jarayonida muxoliflarmuhokama etilayotgan 

muammoni o’z nuqtayi-nazaricha bo’yicha asoslab, bir birining fikrlarini inkor etadi.

Nuqtalar o’rniga kerakli so’zni qo’ying.

A) Baxs

B) Tortishuv

C) Demagogiya 

14. Juda ko’p vatlar davomida ………. yechimi yo’q, ma’nosiz mashg’ulot sfatida qarab 

kelingan.

Nuqtalar o’rniga kerakli so’zni qo’ying.

A) Paradokslarga

B) Paralogizmlarga

C) Falsafiy muammolarga

15. Quyidagilardan qaysi biri tezisni haddan tashqari isbotlashga urinishdagi xatolikka misol 

bo’la oladi?

A) Aybdorning aybsizligini uning yaxshi odam ekanligi, jamoatchilikda faol ekanligi va 

shunga o’xshash xislatlari orqali bu inson ayb qilishi mumkin emasligini isbotlash.

B) Biror-bir insonning uni yaxshi inson ekanligini oliy ma’lumotliligi bilan isbotlashga 

urinish

C)

To’g’ri javob yo’q

Page 2 of 2