Ravhan hamdamovich ayupov raqamli iqtisodiyot va elektron tijoratda yangi texnologiyalar o’quv qo’llanma

TechCrunch
ning habar berishicha, xakerlar 
NiceHash
kriptobirjasini buzib, 
undan 60 milliondan ko’proq dollar mablag’ni o’girlashga erishdilar. Natijada 5 
mingdan ortiq bitkoin yo’qolishi kuzatildi. Belorussiya davlati “
Raqamli 
iqtisodiyotni rivojlantirish
” deb nomlangan dekret kuchga kirgandan so’ng, milliy 
darajada smart-kontraktlarni legallashtirgan dunyodagi birinchi mamlakat bo’ldi. 
Bu haqda Belorussiya 
Yuqori texnologiyalar parki
saytida habar berilgan. Ushbu 
texnopark tokenlar bo’yicha operatsiyalarni amalga oshirish bo’yicha loyihalarni 
hayotga tadbiq qilish uchun mo’ljallangan tajriba maydoni hisoblanadi. Mamlakat 
prezidentining bildirishicha, dekret respublikada information texnologiyalari, 
kriptovalyutalarni 
va 
blokcheyn 
texnologiyasini 
rivojlantirishga 
hamda 
mamlakatga transmilliy 
IT
-kompaniyalar kelishiga qulay imkoniyatlar yaratadi. 
Uning aytishicha “Yangi dekret ICO larni, kriptovalyutalarni va smart-
kontraktlarni (
blokcheyn texnologiyasi asosida kontraktlar tuzish va uni bardavom 
etishga mo’ljallangan komp’yuter dasturi
) qonuniylashtiradi”. Dekret tokenlar 
yaratish, ularni almashtirish, saqlash, joylashtirish, sotib olish hamda kriptobirjalar 
va kriptovalyutalar platformalari faoliyatiga doir hech qanday chegaralashlar va 
mahsus talablarni nazarda tutmaydi. Yuqori texnologiyalar parkining bildirishicha 
“
Jismoniy shaxslar tomonidan amalga oshiriladigan mayning faoliyati, tokenlarni 
sotish, almashtirish hamda joylashtirish tadbirkorlik faoliyati deb hisoblanmaydi 
va tokenlar deklaratsiya qilinmaydi. Mayning faoliyati, tokenlarni yaratish, sotish 
va sotib olish esa 2023 yilgacha soliqqa tortilmaydi
”. Ammo bu ish Belorussiyada 
elektr energiyaga bo’lgan ehtiyojni ancha oshiradi, chunki mayning juda ham 
katta elektr energiyasini talab qiladi. Shuning uchun ham mamlakatda nisbatan 
arzon elektr energiya ishlab chiqarishga imkon beradigan atom elektr stantsiyalari 
qurilmoqda va yana yangilarini qurish rejalashtirilmoqda (
Buni Rossiyaning 
“Atomstroyeksport” tashkiloti amalga oshirmoqda
. 
Natijada 2019-2020 yillarga 
kelib atigi ikkita energoblok mamlakatga 2Gvt arzon atom elektr energiyasi ishlab 
chiqarib beradi
). Rossiya prezidenti ham 2019 yil 1 iyuligacha kriptovalyutalar 

---

320 
aylanmasi va 
ICO
haqidagi qonunlani ishlab chiqishga topshiriq bergan. Chunki 
Rossiyada ham kriptovalyutalar bozorida ishlovchilar soni borgan sari oshib 
bormoqda.2017 yilning dekabr oyi boshida Venesuela prezidenti Nikolas Maduro 
ham mamlakatda 100 mln 
ElPetro 
kriptovalyutasini chiqarish haqida topshiriq 
bergan. Ushbu kriptovalyuta mamlakatda chiqarilayotgan neft bilan ta’minlanadi – 
ya’ni