Ravhan hamdamovich ayupov raqamli iqtisodiyot va elektron tijoratda yangi texnologiyalar o’quv qo’llanma

Freemium, Free-to-Play, Full-
Crowdsourcing, Donation, Print-on-Demand 
va boshqalar. Monetizatsyia 
sxemasini tanlashda ularning her biri qanday natijalarga olib kelishi 
mumkinligini firklab ko’rish kerak bo’ladi. 
3
.
Mahsulot yoki xizmat narxining maqsadga va aqlga muvofiq bo’lgan 
modelini tanlash
.
Mahsulotyokixizmatuchunbahoni aniqlash modeli qo’shimcha qiymat zanjiri 
va monetizatsya sxemasi bilan uzviy bog’liq bo’lishi kerak. Tabiiyki, xar bir 
mahsuot uchun o’z bahosini aniqlash modeli mos keladi. Shuning uchun ham 
tegishli bo’limlarda keltirilgan va elektron biznesda baholar strategiyalari hamda 

---

408 
narx xosil qilish modellari bilan yaqindan tanishib chiqish foydadan xoli 
bo‘lmaydi.
4. Kuchli va salohiyotli komanda hamda sifatli insoniy kapital
– bu omilni 
muvaffaqiyat nuqtai-nazaridan eng asosiy omillardan biri deb hisoblash ham 
mumkin. Bu guruhga mansub konkret omillar sifatida kompaniya faoliyatini o’z 
xayotining mazmuni deb biladigan g’oyaviy asoschilarni, kuchli menejmentni, 
ishga berilgan yollanma ishchi-xizmatchilarni kiritish mumkin. Google 
kompaniyasini ishga qabul qilish kontseptsiyasi ham ishtiyoqli, iqtidorli, ko’zi 
yonib turgan va ishiga berilgan fanatlarnigina kompaniyaga ishga olishdir.
5. Kuchli motivatsiya tizimi va KPI (
Key Performance Indicators
)
– Ishchi-
xizmatchilar qanchalik ishga berilgan va kompaniyaga sodiq bo’lishiga qaramay, 
ular uchun juda kuchli motivatsiya tizimi ishlab chiqilgan bo’lishi lozim. Ayniqsa, 
bu zakazlar yetkazib berish tezligini ta’minlab beradigan personalga tegishlidir. 
Motivatsiya tizimini 
KPI
ga, ya’ni, kompaniyaning boshqaruv samaradorligi eng 
ko’p bog’liq bo’lgan xodimlarning ko’rsatgichlari bilan hamda ish haqlari kattaligi 
bilan bog’lab qo’yish zarur.