Ravhan hamdamovich ayupov raqamli iqtisodiyot va elektron tijoratda yangi texnologiyalar o’quv qo’llanma

1ElPetro
1 barrel neft narxiga teng bo’ladi. Mamlakat rahbarining fikricha, 
ElPetro
Venesuelaning “
pul suvereniteti
” ni ta’minlab berishi va pul oqimi hamda 
investitsitsiyalarni ko’paytirishi kerak. Boshqa barcha kriptovalyutalardan farqli 
o’laroq, bu kriptovalyuta VenesuelaningAyakucho neft konidagi 5 milliard barrel 
neft bilan ta’minlanadi.Agarda kriptovalyuta loyihasi muvaffaqiyatsizlikka 
uchrasa, har bir kriptovalyuta egasi bir barrel (
yoki bir bochqa
) neft egasi bo’ladi. 
Hozirgi narxlarda bu 60 dollar degani. 2018 yil 20 fevralda sotuvga chiqarilgan bu 
kriptovalyuta birinchi kunningo’zidayoq 735 mlndollarlik sotildi, bir hafta ichida 
esa bu miqdor 1 milliard dollarga yetdi. Muvaffaqiyatdan ruhlangan loyihachilar 
endi 
PetroGold
kriptovalyutasini chiqarishni rejalashtirayptilar – bu kriptovalyuta 
esa oltin bilan ta’minlanadi. Agarda loyiha muvaffaqiyatli amalga oshsa, 
Petro
ning kapitalizatsiyasi 6 milliard evroga yetishi mumkin. 
Frankfurt
moliya va 
menejment maktabining professori Philipp Sandnerning fikricha, virtual bozordagi 
bu kriptovalyuta material boylik bilan ta’minlangan bo’lgani uchun bitkoinga 
nisbatan ancha stabil bo’lishi mumkin. Karakasdagi mas’ullarning fikrlaricha, 
ularning o’z mustaqil kriptovalyutalari halqaro valyuta bozorlari bilan yaqindan 
muloqot qilishga imkon beradi va chet ellardan moliyaviy mablag’larni jalb qila 
oladi. Har qanday xolatda ham 
ElPetro
kriptovalyutasi chiqarishni virtual 
dunyodagi bir tajriba sifatida qabul qilsh mumkin. Agar bu yondoshuv o’zining 
samaradorligini ko’rsatsa, boshqa mamlakatlar ham iqtisodiyotni rivojlantirish 
uchun bu tajribadan foydalanishlari mumkin bo’ladi. Evropada ham bunday 
jarayonlar davom etmoqda, masalan, Buyuk Britaniya o’z kriptovalyutasini 
chiqarishni rejalashtirayapti. Bu kriptovalyuta Britaniya funt-sterlingi bilan bog’liq 
bo’lib, markaziy bankning fikricha, u banklar o’rnini bosishi mumkin.

---

321 
BundayAngliyamilliykriptovalyutasi 
2020yilningboshlaridachiqarilishimumkinligini
TheTelegraph
Markaziybankmulozi
migaishoraqilganxoldama’lumqilgan. 
Hozirdabuniqandayqilibamalgaoshirishmuammolariilmiyizlanishjarayonidao’rgani
layapti. 
Ushbukriptovalyutabitkoinninganalogibo’lib, 
tranzaktsiyatexnologiyalaridanfoydalanishniko’zdatutadi. 
Markaziybankningfikricha, 
bukriptovalyutabritaniyaliklargabanklarhizmatidanvozkechib, 
o’zpullariniraqamliaktivlardasaqlashimkoniniberadi. 
Kriptovalyutayordamidakattatranzaktsiyalarniamalgaoshirishmumkinbo’ladi 
(
masalan, 
ko’chmasmulksotibolishosonlashadi
). 
2017 
yildekabroyioxiridaIzroildavlatiham 
“
Elektronshakel
” 
debnomlanadigano’zkriptovalyutasinichiqarishinibildirdi. 
BubilanIzroiliqtisodchilariikkimuammonihalqilishmoqchi: 
iqtisodiyotdaginaqdpulmiqdorinikamaytirishvaqorabozorgaqarshisamaradorroqkur
ashish. 
Bukriptovalyutabitkoinninganalogibo’lmadi, 

---

322 
balkiIzroilmilliyvalyutasigaekvivalentbo’ladi. 
Shunihamaytishkerakki, 
hozirgipaytdajahondagi 
500 
taengyirikinternet-
magazinlardanatigiuchtasiginabitkoinniqabulqiladi. 
Agarjahonvalyutabozoridagibirkunlikvalyutaoperatsiyalarimiqdori 
5,4 
trilliondollarbo’lsa, kriptovalyutabo’yichabirkunlikoperatsiyaralarhajmibor-yo’g’i 
3 
milliarddollargayetadi,xolos.Ammo, 
JahonIqtisodiyKengashi 
(
DAVOS
) 
ekspertiKlausShvabningta’kidlashicha, 
raqamliiqtisodiyotningrivojlanshinatijasidaamalgaoshiriladiganto’rtinchiishlabchiq
arishinqilobi 
(