Ravhan hamdamovich ayupov raqamli iqtisodiyot va elektron tijoratda yangi texnologiyalar o’quv qo’llanma

2U
ёки 
2Tor
— tijoratasosidafaoliyatko’rsatadigankompaniyabo’lib, u 
2008yildazamonaviyta’limtanqidchisivataniqlitadbirkor
DjonKatsman
tomonidantas
hkilqilingan. 
Ushbukompaniyabirnechayilgamo’ljallanganto’liqon-
laynkurslaryaratishbo’yichayetakchiAmerikauniversitetlaribilanhamkorlikqiladi. 
Kompaniyatomonidaninteraktivqo’llanmalar, 
planshetvasmartfonlaruchundasturlar, 
on-
laynma’ruzalarvatalabahamdaprofessorlarningmuloqotiniamalgaoshiruvchifunktsio
nalqurilmalarishlabchiqarilmoqda. 
Harbirkursningplatformasiniishlabchiqishuchun
2U
(yoki
2Tor
)kompaniyasiturlixilv
enchurfondlartomonidanajratilgan 10 milliondollaratrofidagimablag’ sarfqilmoqda. 
Bu loyihaning boshlang’ch bosqichidagina tahminan 100 million dollar mablag’ 
sarf qilingan. Ta’lim texnologiyasining ushbu bo’lim sarlavhasida keltirilgan 
qolgan to’rtta asosiy yo’nalishlari esa quyida imkoniyat darajasida tavsif etiladi. 
Ta’limning shaxsga yo’naltirilganligi 
Zamonaviy ta’lim jarayoni raqamli texnologiyalardan foydalangan holda 
universallashtirishga intilib, ta’lim berishda insonlarni bir-birlariga maksimal 
darajada o’xshash qilib modellashtiradi (
ya’ni, moslikni talab qiladi
). Xozirgi 
zamondagi maktab va universitetlar o’z talaba-o’quvchilarini klassik “
qora 
qutilar
” ko’rinishida tasavvur qilib, ularning barchasiga bir xil ma’lumot beradilar 
va bilim oluvchilarning individual hususiyatlarini hisobga olmagan holda ulardan 
javob reaktsiyasini kutadilar. Bunday yondoshuv ko’pchilik tomonidan allaqachon 
voz kechilishi kerak bo’lgan industrial davr anaxronizmi sifatida tushuniladi. 
Kimlardir bu muammoni o’quv jarayoiniga ko’proq o’qituvchlarni jalb qilgan 
holda hal qilishni taklif qiladilar. Chunki bunda har bir o’quvchiga alohida diqqat-
e’tibor qaratilib, ularning talab-istaklarini va qobiliyatlarini nazarga olgan holda 
o’quv jarayonini optimal ravishda tashkil etish mumkin. Lekin bu juda ham 
qimmatga tushadigan tadbir bo’lgani uchun, pedagogika bo’yicha ko’pchilik 
mutahassislar ta’lim jarayoniga zamonaviy komp’yuterlarning dasturiy-texnik 

---

179 
vositalarini va imkoniyatlarini jalb qilish yaxshi natijalarga olib kelishi 
mumkinligini ta’kidlamoqdalar. Agarda shu yo’ldan borilsa, kelajakda 
komp’yuterlar tegishli dasturiy-texnik ta’minot yordamida har bir o’quvchi yoki 
talabaga uning intellektual, emotsional va bilim darajasiga muvofiq ravishda 
individual o’quv dasturlarini tuzib bera olgan bo’lar edilar. Misol sifatida 2008 
yilda tijoriy ko’rinishda asos solingan va