Rasmiy ish qog'ozlari uslubi

Rasmiy ish qog'ozlari uslubi.
Bu uslub hozirgi o'zbek adabiy tiliga xosdir. U ma'muriy va yuridik quvvatga egadir. Bu uslubda fikr aniq va bir xil qolipda ifoda etiladi.
Qonun matnlari, farmonlar, buyruq va qo'llanmalar, shartnomalar, ijozatnomalar, aktlar, turli rasmiy hujjatlar, tashkilotlararo yozishmalar, yuridik hujjatlar, ma'lumotnoma, bavonnoma va boshqalar rasmiy ish uslubida yoziladi.
Talabalar ariza, ishonchnoma, tushuntirish xati, bayonnoma, bayonnomadan ko'chirma, dorinoma, kasallik tarixi, kasallik varaqasi kabi o'nlab rasmiy ish qog'ozlarini to'g'ri to'ldirish va yozish ko'nikmasini egailashlari zarur.

Bu kabi hujjatlarda qolip jumlalar mavjud bo'lishi bilan birga ular har qanday his-hayajondan xoli bo'lishi talab etiladi. O'nlab atama va iboralar rasmiy ish qog'ozlari uslubiga tegishlidir. Masalan: bayonnoma, qarov, shartnoma.deklaratsiya; ma'lumotnoma berildi shu haqidakim... biz quyida imzo chekuvchilar... kabi.

Rasmiy ish qog'ozlarida fe'llar majhul nisbatda qo'llaniladi. Xususan, hukm chiqarildi; buyruq shaklida - bajarilsin, yuklatilsin kabi.
Ilmiy uslub - fan, texnika va ishlab chiqarish bilan bog'liqdir Maqola, monografiya, ilmiy ma'ruzalar qat'i ravishda ilmiy uslub asosida yoziladi.
Ilmiy-ommabop uslub ilmiy uslub sirasiga kiradi. U ilmiy ma'lumotini, axborotni ommabop qilib yetkazishga xizmat qiladi. Ilmiy uslub. tabiiyki, har bir alohida fan yo'nalishida o'ziga xos atamalar, iboralarga boy bo'ladi.
Tibbiyotda kasallik nomlari, tibbiy atamalar, dori nomlari kabilarning bo'lishi odatiy holdir.
Ilmiy uslubning o ziga xos belgilari bor:

1. 
   Axborotning ob'ektivligi, aniqligi.
   
2. 
   Ma'lumotlarning izchilligi, ularning ko'pligi.
   
3. 
   Fikrning qisqa ifodalanishi.
   
4. 
   So'zlashuv uslubi va sheva belgilarining mutlaqo ishtirok etmasligi.
   

Yuqorida sanalgan belgilari bilan yana ta'kidlash kerakki, ilmiy uslub boshqa uslublardan keskin farqlanadi. O'rni kelganda aytish kerakki, ilmiy asarlar, dissertatsiyalar, yoki ilmiy (ommabop) maqolalarda muallifning kamtarligi tufayli «men» kishilik olmoshi o'rnida «biz» shakli qo'llaniladi.

Kishi o‘z fikrini aniq va ravon ifodalashi uchun tildagi uslublardan ham xabardor bo‘lishi, kundalik so‘zlashuv tilidan tashqari rasmiy – ish yuritish tilini ham bilishi kerak.
Shuning uchun ham «Davlat tili haqida»gi qonunimizning o‘zak moddalari (8–14-moddalar)da ish yuritishning tilga aloqador jihatlari qoidalashtirilgan.
Hujjatlar kechagina paydo bo‘lgan narsa emas, kishilik jamiyati shakllanishi bilanoq bu jamiyat a’zolari o‘zaro munosabatlaridagi muayyan muhim holatlarni muntazam va qat’iy qayd etib borishga ehtiyoj sezganlar. Ana shu ehtiyojga javob sifatida, tabiiyki, ilk, ibtidoiy hujjatlar yuzaga kelgan.
Hujjatlar matniga qo‘yiladigan eng muhim talablardan biri xolislikdir. Hujjatlar rasmiy munosabatlarni ifodalovchi va qayd etuvchi rasmiy vositalar sifatida axborotni xolis aks ettirmog‘i lozim. Shuning uchun hujjatlar tilida so‘z va so‘z shakllarini qo‘llashda muayyan chegaralanishlar mavjud.
Ish yuritish jarayonida eng ko‘p ishlatiladigan ariza, ba-yonnoma, dalolatnoma, ishonchnoma, ma’lumotnoma, tav-sifnoma, tavsiyanoma, taklifnoma, tarjimayi hol, tushuntirish xati, e’lon, hisobot kabi ish qog‘ozlari ma’lumot-axborot hujjatlari sifatida umumlashtiriladi.