Raqobatning turli ko’rinishlari sharoitida narxning shakllanish hususiyatlari

МОНОПОЛИЯ- тармоқда асосан битта фирма ҳукумонлик қилиши сабабли, у мавжуд маҳсулот (хизмат)нинг ягона йирик ишлаб чиқарувчиси ҳисобланади ва якка ҳукумронлик шаклланади.

• МОНОПОЛИЯ- тармоқда асосан битта фирма ҳукумонлик қилиши сабабли, у мавжуд маҳсулот (хизмат)нинг ягона йирик ишлаб чиқарувчиси ҳисобланади ва якка ҳукумронлик шаклланади.
• Монополиялар ўзларининг таклифлари умумий хажмини тартибга солиш лаёқатидан фойдаланиб, маҳсулот хажмини сунъий чеклаш орқали уларга анча юқори нарх белгилаш ва шу орқали барқарор фойда олиши мумкин.

• Бозор муносабатлари тизимида монополиялар устидан икки усулда назорат ўрнатилади

• Биринчи усулда технология ва иқтисодий шароитлар рақобатли бозор мавжуд бўлиш имкониятини йўққа чиқарувчи табиий монополиялар деб ном оладиган тармоқларда давлат нархларни тартибга солади ва кўрсатилган хизматлар андозалари ўрнатилади. Транспорт, алоқа электр қуввати, ишлаб чиқариш ва бошқа ижтимоий фойдаланишдаги корхоналар маълум даражада шундай тартибга солинади

• Иккинчи усулда, самарали ишлаб чиқариш жуда кўпчилик бозорларда рақобат ривожининг жуда юқори даражасида таъминлаш сабабли давлат рақобатини кучайтириш ва ҳимоя қилиш мақсадида монополияга қарши қонунлар қабул қилишдан иборатдир

Айнан мана шу икки усулни ўзида мужассамлаштирган давлат ташкилоти ташкил этилган. Президентимиз Ислом Каримов Олий Мажлис Қонунчилик палатаси ва Сенатининг қўшма мажлисидаги маърузасида эски маъмурий-тақсимот тизими қолипларидан бутунлай воз кечиш, давлатнинг иқтисодиётга аралашувини янада чеклаш, эркин тадбиркорлик фаолияти учун амалий кафолатларни таъминлаш, иқтисодиёт ва бизнесни барқарор ривожлантириш, тўлақонли бозор инфратузилмасини шакллантириш йўлидаги мавжуд ғов-тўсиқларни бартараф этиш зарурлигига алоҳида эътибор қаратди

• Айнан мана шу икки усулни ўзида мужассамлаштирган давлат ташкилоти ташкил этилган. Президентимиз Ислом Каримов Олий Мажлис Қонунчилик палатаси ва Сенатининг қўшма мажлисидаги маърузасида эски маъмурий-тақсимот тизими қолипларидан бутунлай воз кечиш, давлатнинг иқтисодиётга аралашувини янада чеклаш, эркин тадбиркорлик фаолияти учун амалий кафолатларни таъминлаш, иқтисодиёт ва бизнесни барқарор ривожлантириш, тўлақонли бозор инфратузилмасини шакллантириш йўлидаги мавжуд ғов-тўсиқларни бартараф этиш зарурлигига алоҳида эътибор қаратди
• Мустақиллик йилларида мамлакатимиз товар бозорларида бозор иқтисодиёти қонуниятларига мос равишда рақобат муҳити шаклланди. Зеро, ҳар қандай хўжалик юритувчи субъектнинг рақобат муҳитида ривожланиши истеъмолчиларни арзон, сифатли маҳсулот билан таъминлашда муҳим ўрин тутади. Соғлом рақобат муҳитининг шаклланиши ва самарали амал қилиши, уни ҳимоялаш учун шароитларни таъминлаш монополияга қарши давлат органининг асосий вазифаларидан биридир.