Raqamli tovush signallarining qayta ishlash usullari va algoritmlari

RAQAMLI TOVUSH SIGNALLARINING QAYTA ISHLASH USULLARI VA ALGORITMLARI
F.M.Akramova- Namangan Davlat Universiteti
“Amaliy matematika” yo’nalishi 2-kurs magistranti


Annotatsiya:Ushbu maqola Furye almashtirishi yordamida raqamli tovush signallarining informative belgilarini ajratishning algoritmini o’rganish va dasturiy ta’minotini ishlab chiqish mavzusidagi tadqiqot ishimning qisqacha bayoni bo’lib unda asosan raqamli tovush signali impulslar ketma – ketligining spektrini aniqlash ko’rib chiqiladi.


Kalit so‘zlar: Furye qatori,eksponensial funksya,sinusoidal, kosinusoidal, impulslar ketma-ketligi.

Har qanday davriy signal S(t)ni cheksiz ko’p sinusoidal va kosinusoidal argumenti karrali tashkil etuvchilar va doimiy tashkil etuvchi yig’indisi ko’rinishida ifodalash mumkun[1].Bunday ifodalash Fure qatoriga yoyish deb ataladi va quyidagi ko’rinishd a ifodalanadi:

S(t)= +
Signallarni ifodalashda qulaylik uchun Fure qatorining ikkinchi ko’rinishi ishlatiladi:
S(t)= +

Fure qatorining doimiy tashkil etuvchisi quyidagicha aniqlanadi:
,
, ,S(t) lar esa:
;

S(t)=Asin(

Bu qatorni eksponensial funksya yordamida ixchamroq impuls xarakteristikasi shaklida ham ifodalash mumkun:

S(t)= ,
bunda
=
kompleks sonlar bo’lib,| | - voltlarda baholanadigan kattalik.[2]
Signalning kompleks va trigonometrik shakldagi ifodalari bir-biri bilan quyidagicha bog’langan:
| |=

To‘g‘ri to‘rtburchakli impulslar ketma – ketligining spektrini aniqlaylik[3]

S(t)= +

Agar qaralayotgan tovush signali davriy bo’lmasa, u holda Fure qatoriga yoyish impulsar takrorlanish davri cheksizlikkacha davom ettirilsa bunday signal davriy bo‘lmagan to‘g‘ri to‘rt burchakli yagona impulsga aylanib qoladi.

Davriy bo‘lmagan yagona impulsning spektrini aniqlashga Fure qatorlarni qo‘llab bo‘lmaydi.
Davriy bo‘lmagan signallarning spektrini aniqlashda Fure intergrallari ishlatiladi.[1]

Adabiyotlar ro‘yxati

1. 
   A. A.Abdulazizov; I.R.Faziljonov; Y.T.Yusupov. Signallarga raqamli ishlov berish.Toshkent-2013y.5-20b
   
2. 
   Рабинер Л;Гоулд. Теория и применение цифровой обработки сигналов,1978
   
3. 
   U.Sh.Sabirova;X.X.Shoyusupova. Signallar va tizimlar.T-2016