Raqamli texnologiyalarni ta’lim jarayonida qo’llanilishi

---

Raqamli texnologiyalarni ta’lim jarayonida qo’llanilishi 

Tursunov F.S. (bakalavr) 

 Ilmiy rahbar: katta o’qituvchi Abdullayev.D.H. 

Har qadamda yangilanishlar, iqtisodiy va ijtimoiy rivojlanishlar bo‟layotgan 

bizning  hozirgi  zamonimizda  axborot  texnologiyalarining  o‟rni  beqiyosdir. 

Ayniqsa  ta‟lim  sohasida  ulkan  o‟zgarishlar  yuz  bermoqda.  Muhtaram 

Priezidentimiz  Sh.M.Mirziyoyev  Oliy  Majlisga  Murojaatnomasida  aytganlaridek:  

“

Yoshlarimizga  munosib  ta‟lim  berish,  ularning  ilm-fanga  bo‟lgan  intilishlarini 

ro‟yobga  chiqarishimiz  kerak.  Shu  maqsadda  maktabgacha  ta‟lim  tizimini 

rivojlantirishimiz, o‟rta va oliy o‟quv yurtlarining moddiy-texnik bazasini, ilmiy va 

o‟quv jarayonlari sifatini tubdan yaxshilashimiz kerak.”[1] 

Darhaqiqat,  agar  ta‟lim  sifatini  ko‟tarsak,  yaqin  kelajakda  bu  o‟z  mevasini 

bermasdan  qolmaydi.  Buning  turli-tuman    yo‟llari  mavjud.  Rivojlangan  davlatlar 

tajribasidan  foydalanib,  milliyligimizdan  cheklashmagan  holatda  o‟zimizning 

ta‟lim  berish  jarayonimizni  takomillashtirishimiz  zarur.  Buning  zaruriy 

shartlaridan biri-ta‟lim jarayonida raqamli texnologiyalardan foydalanish. 

2017-yilda  axborot  texnologiyalari  vazirligi  tomonidan  mamlakatimiz 

hududlarida 2300 km optik tolali a‟loqa tarmoqlari qurilib, 5,7 mln dollar mablag‟ 

jalb  etildi.  Bu  o‟z  navbatida  oliy  ta‟lim  muassasalari  moddiy  texnik  bazasini 

mustahkamlash  va  yuqori  malakali  mutaxasislar  tayyorlash  sifatini  tubdan 

yaxshilashga hizmat qiladi. 

Raqamli  texnologiyalar  asl  mazmuni  o‟zi  nima?  “Texnologiya”  so‟zi 

yunoncha  “techne”-san‟at  ,  mahorat  va  “logos”-  ta‟limot  so‟zlaridan  olingan 

bo‟lib, san‟at haqidagi fan, ta‟limot degan ma‟noni bildiradi. Kompyuter xotirasi-

bu,  maxsus  elektron  yacheykalar  to‟plami  bo‟lib,  ularning  har  biri  nol  va  birlar 

kombinatsiyasidan iborat bir axborot saqlab  qoladi.[2] Aynan shu sababli ham bu 

turdagi  texnologiyalar  raqamli  texnologiyalar  deb  ataladi.  Kompyuterning  asosini 

tashkil  etishi  bilan  bir  qatorda  raqamli  texnologiyalar  zamonaviy  hayot  asosi 

bo‟lgan  Internetning  o‟zagi  hisoblanadi.  Internet-bu  yagona  standart  asosida 

faoliyat  ko‟rsatuvchi  jahon  global  kompyuter  tarmog‟idir.  Uning  nomi 

---

“tarmoqlararo”  degan  ma‟noni  bildiradi.[3]  Dars  jarayonida  aynan  intenetni 

kiritsak qanday bo‟ladi? WiFi orqali har qanday kerakli ma‟lumotni tezda qidirib 

topish  bilan  birga,  guruhda  turli  munozaralar  olib  borish  imkoni  bor.  Bundan 

tashqari  Internetdagi “Imo” programmasi orqali dunyoning istalgan yerida turgan 

xorij professori, talabasi qo‟yingki istalgan insoni bilan fikr almashiladi. Masofali 

o‟qitishda foydalaniladigan axborot texnologiyalari quyidagi uchta guruhga bo‟lish 

mumkin.                                                                                                                                 

 *Ta‟lim axborotlarini taqdim etish 

 *Ta‟lim axborotlarini uzatish 

 *Ta‟lim axborotlarini saqlash va qayta ishlash   

Ular  birgalikda  masofali  o‟qitish  texnologiyalarini  tashkil  etadi.Vaqt  o‟tib 

raqamli texnologiyalar rivojlanib borib to hozirgi holatga yetib keldi.  Bunday  bir 

vaziyatda  raqamli texnologiyalar hayotimizning ajralmas bir bo‟lagi bo‟lib qoldi. 

Ta‟limda kompyuter texnologiyasini qo„llash quyidagilar amalga oshirishga imkon 

beradi: 

* talaba-yoshlarni bilim olishini faollashtiradi; 

* o„qitishning mazmunini boyitadi, bilim olishni shaxsiylashtiradi; 

* talabalarning bilimlarini modellashtirishga va mustaqillikka o„rgatadi; 

* har qanday o„quv vositalaridan kompleks foydalanishga ko„niktiradi; 

*  kompyuter  yordami  bilan  o„z  bilimlarini  tekshirishga,  yo„l  qo„ygan  xatolarni 

aniqlashga va ularni yo„qotish yo„llarini qidirishga o„rgatadi va boshqalar. 

Dunyo  tajribasi  shuni  ko‟rsatadiki  qaysi  mamlakat  ta‟limga  katta  e‟tibor 

bersa, unda albatta iqtisodiy yuksalish shunchalik  ko‟p  bo‟ladi.    

Foydalanilgan adabiyotlar: 

1.Prezident  Sh.M.Mirziyoyevning Oliy Majlisga Murojaatnomasi. (28.12.2018y.) 

2.R.X.Alimov. “Axborot texnologiyasi va tizimlari” ,Т.: 2011.-36b. 

3.A.R.Miraximov., S.I.Raxmonqulova. “Internet va undan foydalanish asoslari”, 

T.: 2001-38 b. 

---

Document Outline

• D:\ZiyoNET\2019-2020 ўқув йили учун\ҲИСОБОТЛАР ойлик сентябрь-январь умумий\4- Декабрь ТВ\7. Илмий макола\Tursunov F.S. .docx