|
| Dasturni ishlab chiqish jarayonida kod yozish va tekshirish bosqichlari (implementation, testing).
Testlash koddagi talab etilgan qoidalarni ko`rib chiqadi va chiqishdagi
xatoliklarni yo`qotadi. Dasturiy ta’minot ishlab chiquvchi alohhida jamoalar odatda, bunday testlashni o`tkazishga urinishmaydi.
Tayyorlash jarayoni dasturni foydalanishga tayyorgarligini ishlab chiqadi.
Dasturni turini tayyorlash foydalanuvchi mashinasi yoki internetdagi server tizimga bog`liq bo`ladi. Tuzatish jarayoni dastur va uning bazasini yangilash va unga o`zgartirishlar kiritish bilan bog`liq. Dasturiy mahsulot doimiy ravishda shakllanib va o`sib borishi zarur. Bunday davriy yangilanish talablari dasturni yangicha muammolar va yangicha imkoniyatlarga yetaklaydi.
|
|
206
|
2
| Translyatorlar turi va strukturasi.
Yuqori darajali (C, C++, Java, Phyton, …) yoki quyi darajali (assembly tillar) dasturlash tillarida yozilgan kodlarni mashina tiliga o'tkazish uchun ishlatiladigan programmalar — translyatorlardeb ataladi.
Translyatorlarning 3 xil turi mavjud:
Assembler
Kompilyator
Interpretator
Assembler bu quyi darajali dasturlash tillarida yozilgan kodni mashina tiliga o'giruvchi translyatorlardir. Bu jarayonlar assmblatsiya (assembling) deb nomlanadi.
Kompilyator va interpretatorlar esa yuqori darajli dasturlash tillarida yozilgan kodlarni mashina tiliga o'giruvchi translyatorlardir. Bu jarayonlar kompilatsiya va interpretatsiya deb nomlanadi.
Kompilatsiya bu dasturlash tilida yozilgan kodni mashina tushunadigan tilga to'g'ridan-to'gri o'girish jarayoni. Mashina tiliga o'giruvchi programma esa kompilyator deb nomlanadi.
|
|
207
|
2
|
Turbo assembler muhiti
1981 yilda Paskal tilining xalqaro standarti taklif etildi. Paskal tilining Borland firmasi tomonidan ishlab chiqilgan Turbo Pascal 7.0 naqlidan hozirgi davrda keng foydalaniladi. U foydalanuvchilar uchun juda qulay tizim – dasturlashning integrallashgan muhitiga ega.
Integrallashgan muhit – dasturlashga yordamlashuvchi dastur bo‘lib, u quyidagi asosiy vazifalarni bajarishi lozim:
avvalambor, u dastur matnini kiritish imkonini berishi;
vaqti-vaqti bilan kiritilayotgan dastur matnini tashqi xotirada saqlab turishi;
dasturni ishga tushirish uchun translyatorga ega bo‘lishi;
|
|
208
|
2
|
WIMP- interfeyslar.
Grafik interfeysni rivojlantirishning ikkinchi bosqichi "sof" WIMP interfeysi bo'ldi.Bu interfeys kichik turi quyidagi xususiyatlar bilan tavsiflanadi:
1. Dasturlar, fayllar va hujjatlar bilan ishlash Windows-da amalga oshiriladi – ekranning ma'lum qismlari ramka bilan tasvirlangan.
2. Barcha dasturlar, fayllar, hujjatlar, qurilmalar va boshqa narsalar piktogramma -piktogramma sifatida namoyish etiladi. Ochilganda piktogrammalar derazalarga aylanadi.
3. Ob'ektlar bilan barcha harakatlar menyu yordamida amalga oshiriladi. Garchi menyu grafik interfeysni shakllantirishning birinchi bosqichida paydo bo'lgan bo'lsa ham, unda dominant ma'noga ega emas, balki faqat buyruq satriga qo'shimcha sifatida xizmat qilgan. Sof WIMP interfeysida menyu asosiy boshqaruvga aylanadi.
4. Ob'ektlarga ishora qilish uchun manipulyatorlardan keng foydalanish. Manipulyator shunchaki o'yinchoq bo'lishni to'xtatadi - klaviaturaga qo'shimcha, ammo asosiy boshqaruv elementiga aylanadi. Manipulyator yordamida ular ekranning istalgan joyida, oynalarda yoki piktogrammalarga ishora qiladilar, uni ajratib ko'rsatadilar va shundan keyingina menyu orqali yoki boshqa texnologiyalar yordamida ular boshqariladi. Shuni ta'kidlash kerakki, WIMP uni amalga oshirish uchun yuqori aniqlikdagi rangli rastrli displey va manipulyatorni talab qiladi. Shuningdek, ushbu turdagi interfeysga yo'naltirilgan dasturlar kompyuterning ishlashiga, uning xotirasi hajmiga, avtobusning o'tkazuvchanligi va boshqalarga yuqori talablarni qo'yadi. Biroq, bunday interfeysni o'rganish eng oson va intuitivdir. Shuning uchun, endi WIMP - interfeys amalda standartga aylandi.
Grafik interfeysga ega dasturlarning yorqin namunasi Microsoft Windows operatsion tizimidir.
|
|
209
|
2
|
Multioynali WIMP- interfeysilar elementlarini loyihalash
Grafik interfeysni rivojlantirishning ikkinchi bosqichi "sof" WIMP interfeysi bo'ldi.Bu interfeys kichik turi quyidagi xususiyatlar bilan tavsiflanadi:
1. Dasturlar, fayllar va hujjatlar bilan ishlash Windows-da amalga oshiriladi – ekranning ma'lum qismlari ramka bilan tasvirlangan.
2. Barcha dasturlar, fayllar, hujjatlar, qurilmalar va boshqa narsalar piktogramma -piktogramma sifatida namoyish etiladi. Ochilganda piktogrammalar derazalarga aylanadi.
3. Ob'ektlar bilan barcha harakatlar menyu yordamida amalga oshiriladi. Garchi menyu grafik interfeysni shakllantirishning birinchi bosqichida paydo bo'lgan bo'lsa ham, unda dominant ma'noga ega emas, balki faqat buyruq satriga qo'shimcha sifatida xizmat qilgan. Sof WIMP interfeysida menyu asosiy boshqaruvga aylanadi.
4. Ob'ektlarga ishora qilish uchun manipulyatorlardan keng foydalanish. Manipulyator shunchaki o'yinchoq bo'lishni to'xtatadi - klaviaturaga qo'shimcha, ammo asosiy boshqaruv elementiga aylanadi. Manipulyator yordamida ular ekranning istalgan joyida, oynalarda yoki piktogrammalarga ishora qiladilar, uni ajratib ko'rsatadilar va shundan keyingina menyu orqali yoki boshqa texnologiyalar yordamida ular boshqariladi. Shuni ta'kidlash kerakki, WIMP uni amalga oshirish uchun yuqori aniqlikdagi rangli rastrli displey va manipulyatorni talab qiladi. Shuningdek, ushbu turdagi interfeysga yo'naltirilgan dasturlar kompyuterning ishlashiga, uning xotirasi hajmiga, avtobusning o'tkazuvchanligi va boshqalarga yuqori talablarni qo'yadi. Biroq, bunday interfeysni o'rganish eng oson va intuitivdir. Shuning uchun, endi WIMP - interfeys amalda standartga aylandi.
Grafik interfeysga ega dasturlarning yorqin namunasi Microsoft Windows operatsion tizimidir.
|
|
210
|
1
|
BOOT.RECORD; yuklovchi dastur-?
Asosiy yuklash yozuvi (ko'pincha MBR sifatida qisqartiriladi), qattiq diskda yoki yuklash jarayonini boshlash uchun kerakli kompyuter kodini o'z ichiga olgan boshqa xotira qurilmasida saqlanadigan yuklash tizimining turidir.
MBR bir qattiq diskda bo'linib yaratilganida hosil bo'ladi, lekin u qismda joylashgan emas. Bu floppy disklar singari bo'linmaydigan xotira muhiti, asosiy boot yozuvini o'z ichiga olmaydi.
Asosiy yuklash yozuvi diskning birinchi qismida joylashgan. Diskdagi aniq manzil Silindir: 0, Boshcha: 0, Sektor: 1.
Asosiy yuklash yozuvi odatda MBR sifatida qisqartiriladi. Bundan tashqari, uni asosiy boot sektori , sektor nol , master boot bloki yoki master qismini ochish sektori deb ham atashingiz mumkin .
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
