Raqamli qurilmalarni loyihalashga kirish

4 razryadli hisoblagichni loyihalash. 

 

 

Hisoblagich-

Kirishlariga  berilayotgan  impulslarni  hisoblashni  amalga  oshiruvchi  

qurilma hisoblagich deb ataladi. Hisob natijalari hisoblagich chiqishida ikkilik son  

ko‘rinishida berilgan kod va 

talab etilayotgan vaqt davomida 

saqlanishi mumkin

 

 

. 

 

1.   asinxron (ketma-ketli) va sinxron (parallel);  

2.  ikkilik va o‘nlik;  

3.  

 

 hisob ortishi yoki kamayishi mumkin bo‘lgan bir yo‘nalishli (jamlovchi va  

ayiruvchi) va ikki yo‘nalishli (reversiv 

).

 

 

 

 

 

 

To’rt razryadli jamlovchi 

hisoblagich 

sxemasi va holat 

 

 

 

jadvali 

 

 

m 

 

 

Q4 

 

 

Q3 

 

 

Q2 

 

 

Q1 

 

  

JK triggerning  

---

 

 

taktik 

kirishli 

 

grafik belgisi 

  

  

 

JK triggerda  

 

 

o’tish grafi 

  

JK trigger  

 

 

uchun karno  

kartasi 

 

Test  

1. D-triggerlarda  kamida  nechta   kirish yo’li   mavjud ?

 

A) bitta 

B) ikkita 

C) uchta 

 2.

 Statik sinxronizatsiyalangan D-trigger 

 chiqishdagi  ma'lumot  kirish  ma'lumotlariga  nisbatan  necha soatga

 

kechiktirilishi  mumkin ? 

A)

 

bir soatga 

B)

 

ikki soatga 

C)

 

uch soatga 

---

   3 .

JK trigger turdagi  triggerlarning  nomini  kim  taklif qilgan. ? 

A)

 

Eldrid  Nelson   

B)

 

Antoni Abriham 

C)

 

Uliam SHvasnegir 

  4.

 JK trigger asosida qanday trigerlarni birlashtirgan holda T-trigger yaratishga     

imkon beradi? 

            A) M va N 

            B) J  va K 

            C)G va N 

  5. T -trigger ko’pincha qanday trigger deb ataladi? 

           A) Hisoblash  

           B) qaytarish 

           C) bo’glanish 

 

Xulosa 

 

Zamonaviy  axborot  texnologiyalari  asosida  ma`lumotlarni  obrazlar  ko’rinishida 

taqdim  etish  va  fikrlash  jarayonini  tashkil  etish  o’quvchilarning  aqliy  rivojlanish 

darajasini  yuqoriga  ko’taribgina  qolmasdan,  an`anaviy  o’qitish  o’rtasidagi  nisbatni 

o’zgartirishga  ham  olib  keladi.  An`anviy  o’qitish  metodikasida  o’quv  materiallari 

asosan  matn  va  formulalar  ko’rinishida  berilib,  o’quv  materiallarini  namoyish 

imkoniyati  deyarli  mavjud  emas.  O’quvchilarga  berilayotgan  materiallarni  qayta 

kodlashtirish va o’zlarining  modelini  yaratish  masalasi  yuklanmaydi.  Bu  ma`noda  AT 

asosida  o’quv  materiallarini  obrazli  ko’rinishda  taqdim  etishda  ularga  har  xil 

ko’rinishdagi  ranglar,  harakat,  ovoz  kabi  elementlarni  kiritish  o’quvchilarning  o’quv 

materiallarini  qabul  qilish  jarayoni  samaradorligini  oshirish  bilan  birga,  berilayotgan 

materiallarni  tahlil  qilish,  taqqoslash  hamda  abstraktsiyalash  kabi  muhim  sifatlarini 

rivojlantiradi.  Bu  narsa  ayniqsa  bizning  ya’ni  axborot  texnologiyalari  sohasida  juda 

muhim.  

Mantiqiy algebraning ahamiyati uzoq vaqt davomida inkor qilib kelinadi, chunki 

uning usul va uslublaridan o‘sha davrning fan va texnikasi uchun amaliy foyda yo‘q edi. 

---

Biroq  elektron  asosdagi  (bazadagi)  hisoblash  texnikasi  vositasini  yaratish  uchun 

prinsipial  imkoniyat  paydo  bo‘lganida  Bul  tomonidan  kiritilgan  amallar  katta  foyda 

berdi.  Ular  avval  boshdanoq  faqat  ikkita  mohiyat:  rost  va  yolg‘on  bilan  ishlashga 

mo‘ljallangan. Ular ikkilik kod bilan ishlash uchun qanchalik qo‘l kelganini tushunish 

qiyin emas. Bu kod zamonaviy kompyuterlarda ham faqat ikkita signal: nol va bir bilan 

taqdim etilgan. 

Elektron  hisoblash  mashinalarini  yaratishda  Jorj  Bul  taklif  qilgan  mantiqiy 

amallarning  hammasi  emas,  balki  to‘rtta  asosiy  amali:  VA  (kesishma),  YOKI 

(birlashtirish),  EMAS  (inkor)  va  YOKINI  ISTESNO  ETUVCHI  zamonaviy 

kompyuterlar protsessorlarining hamma turlarida qo‘llaniladi. 

Xulosa  qilganda  hozirgi  vaqtda  ma’lumotlarning  ko’pligi  va  keskin  suratda 

ko’payish,  o’zgarish  tufayli    EHM  larning  roli  va  o’rni,  ularning  rivojlanishi  axborot 

jamiyati  uchun  eng  kerakli    bo’lgan  texnologik  vosita    hosoblanadi  va  biz  shu  sohada 

bilim olayotganimizdan mamnunmiz. 

 

 

---

FOYDALANILGAN  ADABIYOTLAR 

 

1.

 

Kasb –hunar kollejlari uchun "Informatika" fanidan o’quv dastur – T,   2000y. 

2.

 

Kasb – hunar kollejlari uchun "Axborot texnologiyalari" fanidan o’quv  dasturi –

T, 2000y. 

3.

 

Yuldashev U. Y.,oqiyev R. R., Zokirova F. M., "Informatika" – T,   2002 y. 

4.

 

Abduqodirov  A.  A.,  Hayitov  A.,  Shodiyev  R.  "Axborot  texnologiyalari"–  T, 

2002y. 

 

Foydalanilgan saytlar 

1. MSDN - 

http://msdn.microsoft.com

 

2. www.citforum.ru/database