Raqamli iqtisodiyot va at” kafedrasi

Kirish
Mavzuning dolzarbligi: Hozirgi kunda kompyuterlarni yagona tarmoqqa ulab, ular o 'rtasida ma'lumot almashishni tashkil etish mumkin, Xo'sh, tarmoqning o'zi nima? Uning qanday turlari bor? Inter­net, intranet, elektron aloqa kabi tushunchalar nimani anglatishi, ularning texnik, dasturiy, axborotli ta'minotini nimalar tashkil qilishi, ularning yaratilishi va ishlashi, ahamiyatini anglash hamda bevosita ishlay olish ko 'nikmalariga ega bo'lish hozirgi jamiyatning har bir a'zosi uchun muhimdir. Ushbu bobda mazkur tushunchalar haqida atroflicha flkr yuritiladi,

Kompyuter tarmoqlari

Kompyuterdan turli masalalarni hal qilishda foydalanish mumkin. Axborot almashish uchun magnit va kompakt disklardan foydalanish yoki boshqa kompyuterlar bilan umumiy tarmoqqa ulanish kerak bo'ladi.

Kompyuterlarning o'zaro axborot almashish imkoniyatlarini beruvchi qurilmalar majmuyiga kompyuter tarmoqlari deyiladi.
Tarmoqning asosiy imkoniyatlari tarmoqqa ulangan kompyu­terlar va axborot ashyolariga bog'liq
Axborot ashyolari deganda arxiv, kutubxona, fondlar, ma'lumotlar ombori va boshqa axborot tizimlaridagi hujjatlar yig'indisi tushuniladi.
Tarmoqdagi kompyuterlarda saqlanayotgan axborot ashyolariga ushbu tarmoqqa ulangan boshqa kompyuterlar yordamida kirish mumkin. Kompyuterlarni tarmoqqa ulash usullari ko'rsatilgan.
Kompyuterlar soniga qarab, tarmoqlar lokal, mintaqaviy va global tarmoqlarga bo'linadi.
Lokal tarmoqlar bir binoda yoki bir-biriga yaqin binolarda joylashgan kompyuterlarda o'zaro axborot almashish imkonini beruvchi tarmoq hisoblanadi.
Barcha foydalanuvchilar uchun qo'llaniladigan umumiy xavfsizlik siyosati bilan tavsiflangan markazlashtirilgan boshqaruv bilan tavsiflangan tarmoqlar
Peer-to-peer tarmoqlari. Bunday tizimda barcha foydalanuvchilar umumiy foydalanish uchun qanday axborot va resurslarni taqdim etishlarini mustaqil ravishda belgilaydilar. Kompyuterlar esa butunlay teng huquqlarga ega va bir vaqtning o'zida mijoz va server bo'lishi mumkin.
Lokal tarmoqlarning asosiy vazifalari
asosiy vazifamahalliy kompyuter tarmog'i Bu barcha foydalanuvchilarning ma'lumotlar, qurilmalar va dasturlarga umumiy foydalanishini amalga oshirishdir. Shunday qilib, tizim mijozlari operatsiyalarni birma-bir emas, balki bir vaqtning o'zida bajarishlari mumkin.
Bundan tashqari, mahalliy liniyalar quyidagi muammolarni hal qiladi:
Ma'lumotlarni qayta ishlash va saqlash;
Axborot natijalarini foydalanuvchilarga uzatish;
Loyihalarning amalga oshirilishini monitoring qilish.
Lokal tarmoqning asosiy komponentlari
Mahalliy kompyuter tarmog'i maxsus jihozlarsiz to'liq ishlay olmaydi. Uning uchun asosiy komponentlar:
Passiv uskunalar: yamoq panellari, simli shkaflar, axborot rozetkalari, kabellar, kabel kanallari;
Periferik qurilmalar va kompyuterlar: printerlar, serverlar, ish stantsiyalari, skanerlar;
Faol uskunalar: marshrutizatorlar, kalitlar (kalitlar), maxsus media konvektorlari.
Tarmoq qanday qurilishi, qancha vaqt va qanday talablarga muvofiq, o'rnatish vaqtida qurilmalar majmuasi sezilarli darajada o'zgarishi mumkin.
Mahalliy tarmoqdan foydalanishning afzalliklari
Ushbu turdagi tizim bir korxona ichida ko'plab hisoblash va axborot muammolarini hal qiladi. Shunday qilib, tashkilot uchun mahalliy kompyuter tarmog'i uning bir qator afzalliklari tufayli zarur:
Tizim barcha shaxsiy ma'lumotlarni fayl serverining diskida saqlashni ta'minlaydi. Bu bir vaqtning o'zida barcha mijozlar bilan ishlash, tarmoq dasturiy mahsulotlaridagi ma'lumotlarni yangilash va bir vaqtning o'zida fayl va katalog darajasida himoyalangan ma'lumotlardan foydalanish imkonini beradi.
Lokal tarmoq tizimdagi barcha kompyuterlar o‘rtasida axborot almashishni osonlashtiradi.
Har bir mijoz maxsus kommutatsiya tugunining mavjudligi sharti bilan global tarmoqqa kirish huquqiga ega.
Bunday kompyuter tarmog'i barcha foydalanuvchilar tomonidan ommaviy printerlarda ma'lumotlarni to'liq bosib chiqarishni ta'minlaydi.
Lokal tizim dasturiy mahsulotlarni (grafik muharrirlar, jadvallar, ma'lumotlar bazasini boshqarish tizimlari) fayl server disklarida bir nusxada saqlash imkonini beradi.
Mahalliy tarmoqlarga qo'yiladigan talablar
HozirdaIT kompaniyalarioperatsion algoritmlari, tashkiliy tuzilmasi, topologiyalari va o'lchamlari bilan farq qiluvchi ko'p sonli lokal tarmoqlar yaratildi. Ular dunyoning turli mamlakatlarida qo'llaniladi, ammo ularga qo'yiladigan talablar odatda qabul qilinadi.
Ishonchlilik. Bir nechta birliklar buzilgan taqdirda to'liq va qisman ishlashni ta'minlashga qaratilgan asosiy xususiyatlardan biri.
Tezlik. Yuqori tezlikdagi ma'lumotlarni uzatish kanallarining mavjudligi bilan tavsiflangan eng muhim xususiyat.
Moslashuv. Mahalliy tarmoqning kengaytirishga yo'naltirilgan xususiyati: ish stantsiyalari kerakli joyga o'rnatiladi.
Mahalliy tarmoq har qanday zamonaviy korxonaning muhim elementi bo'lib, usiz maksimal mahsuldorlikka erishish mumkin emas. Biroq, tarmoqning imkoniyatlaridan to'liq foydalanish uchun, ulangan kompyuterlarning joylashuvi LAN ishlashiga ta'sir qilishini hisobga olgan holda, uni to'g'ri sozlash kerak.
Topologiya tushunchasi Lokal kompyuter tarmoqlari topologiyasi ish stansiyalari va tugunlarning bir-biriga nisbatan joylashuvi va ularni ulash imkoniyatlaridan iborat. Aslida, bu LAN arxitekturasi. Kompyuterlarni joylashtirish tarmoqning texnik xususiyatlarini aniqlaydi va har qanday topologiyani tanlash quyidagilarga ta'sir qiladi:
Tarmoq uskunasining turlari va xususiyatlari.
LANning ishonchliligi va masshtabliligi.
Mahalliy tarmoqni boshqarish usuli.

Ishchi tugunlarning joylashuvi va ularni ulash usullarining ko'plab variantlari mavjud va ularning soni ulangan kompyuterlar sonining ko'payishiga to'g'ridan-to'g'ri mutanosib ravishda ortadi. Asosiy LAN topologiyalari yulduz, shina va halqadir.