Raqamli elеktrоnika hisоblash sistеmalari Mantiqiy amallar Raqamli qurilmalarning mantiqiy sхеmalari

XYOKI (excluzive YOKI) amali

Kalitlar holatini va yorug’lik indiktorlari (LED diodlar) holatini 0 va 1 qiymatlarni bildiruvchi holatga qo’ying (kalit uzulgan: 0 qiymat, kalit ulangan: qiymat 1, LED diod yonmasa: 0 qiymat, LED diod yonsa: qiymat 1).
Chiqish natijasini chinlik jadvaliga yozing:

a	b
0	0	0
0	1	1
1	0	1
1	1	0

5-jadval: Excluziv YOKI amali uchun chinlik jadvali.

EMAS amali, o’zgaruvchining inkori yoki inversiyasi

Kalitlar holatini va yorug’lik indiktorlari (LED diodlar) holatini 0 va 1 qiymatlarni bildiruvchi holatga qo’ying (kalit uzulgan: 0 qiymat, kalit ulangan: qiymat 1, LED diod yonmasa: 0 qiymat, LED diod yonsa: qiymat 1).
Kirish o’zgaruvchisi (KIRISH 0 ) a kabi belgilangan.
Ikkilik sanoq tizimli Bull algebrasida o’zgaruvchi faqat 0 va 1 ni qabul qulishi mumkin. 0 va 1 biri ikkinchisining inversiyasi (inkori) hisoblanadi. o’zgaruvchining inkori a ga tena. Shuning uchun quyidagi chinlik jadvali yuzaga keladi:
Chiqish natijasini chinlik jadvaliga yozing:

a
0	1
1	0

6-jadval: Inkorning haqiqat jadvali.

VAEMAS:

Kalitlar holatini va yorug’lik indiktorlari (LED diodlar) holatini 0 va 1 qiymatlarni bildiruvchi holatga qo’ying (kalit uzulgan: 0 qiymat, kalit ulangan: qiymat 1, LED diod yonmasa: 0 qiymat, LED diod yonsa: qiymat 1).
Ikki o’zgaruvchi (KIRISH 0 va KIRISH 1) a va b kabi belgilangan.
Chiqish natijasini chinlik jadvaliga yozing:

a	b
0	0	1
0	1	1
1	0	1
1	1	0

7-jadval: VAEMAS amali uchun chinlik jadvali.