Raqamlashgan jamiyatda ta’lim jarayonini takomillashtirishda infraqizil kameralardan foydalanish

RAQAMLASHGAN JAMIYATDA TA’LIM JARAYONINI TAKOMILLASHTIRISHDA INFRAQIZIL KAMERALARDAN FOYDALANISH
N. Ravshanov, S. Raupova TATU
O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 6.10.2020 yildagi PQ-4851-sonli “Axborot texnologiyalari sohasida ta’lim tizimini yanada takomillashtirish, ilmiy tadqiqotlarni rivojlantirish va ularni it-industriya bilan integratsiya qilish chora-tadbirlari to‘g‘risida”gi qarorida ta’kidlanganidek:
Axborot texnologiyalari sohasidagi kadrlarni tayyorlash tizimini takomillashtirish “Raqamli O‘zbekiston — 2030” strategiyasini muvaffaqiyatli amalga oshirish, raqamli texnologiyalarni rivojlantirish va aholining kundalik hayotiga keng joriy etishni ta’minlashning muhim shartlaridan biri hisoblanadi.
Axborot texnologiyalari sohasidagi kasbga tayyorlash va qayta tayyorlash tizimining samaradorligini oshirish bo‘yicha ko‘rilayotgan choralar davlat organlari va tarmoq tashkilotlarini malakali IT-mutaxassislar bilan ta’minlash uchun mustahkam zamin yaratmoqda.
Hozirgi kunda barcha sohalar uchun raqamli texnologiyalarni joriy etish jarayonida ta’lim sohasi yuqori o`rinda turadi. Sababi ta’lim sohasini rivojlantirish orqali barcha sohaga katta o‘zgarishlar kiritish mumkin. Aynan talim sohasi rivojiga o‘zgacha yondashish maqasadida infraqizil kameralardan foydalanishni tadbiq etish masalalarini ko‘rib chiqish maqsadga muvofiq bo‘ladi. Haqli savol paydo bo‘ladi, infraqizil kameraning ta’lim jarayonini rivojlantirish uchun qanday afzalliklari va qulayliklari bor?
Jahon tajribalariga nazar soladigan bo‘lsak, infraqizil kameralar allaqachon maktab o‘quv jarayonlarida kimyo va fizika darslari uchun qo‘llanilib kelinmoqda. Bu juda yaxshi samara berib, o‘quvchilarning fanni yanada chuqurroq anglashiga,o‘zlashtirishiga va qiziqishlarining ortishiga sabab bo‘ldi. Shuningdek, real vaqtda termal tasvirlashdan keng ko‘lamli fan mavzularini o‘rgatish uchun foydalanish mumkin. Termal tasvirlar fan ta’limida vizualizatsiyaning yangi, qiziqarli chegarasini ochib beradi. Infraqizil kameralardan foydalanish nafaqat o‘rta ta’limda balki, bakalavriat fizika va kimyo fanlarini laboratoriyada o‘rganishni yaxshilaydi.

1-rasm. IQ kamerasi yordamida talabalar issiqlik nasosining tarkibiy qismlarini osongina farqlay oladilar.

2-rasm. Talabalar o‘z tanalari va turli ob’ektlar orasidagi issiqlik o‘tkazuvchanligini tekshirishlari mumkin. IR kamerasi bilan materiallarning o‘tkazuvchanlik xususiyatini ko‘rish mumkin, masalan, yog‘och (yaxshi izolyator) va metall (yaxshi o‘tkazgich).
Universitetimizda masofaviy ta’lim jarayonlari uchun suratga olinayotgan o‘quv darslarida ham mana shunday vizual tajribalardan foydalanishni yo‘lga qo‘yish mumkin. Foydalanish oson, ammo kuchli texnologiya sifatida termal tasvir ayniqsa, fizika va kimyo ta’limida laboratoriya faoliyati uchun juda mos keladi. Ushbu texnikaning ko‘p qirraliligini ko'rsatish uchun, bir qator IR-kamera tajribalari ishlab chiqilgan va baham ko‘rilgan.
Infraqizil kameralarni ta’lim muassasalarida nafaqat fan dasturlariga kiritish mumkin, balki ta’lim muassasalari binolarining xavfsizligi va hozirgi zamon talabidan kelib chiqqan holda, ta’lim muassasasiga tashrif buyuruvchilarning haroratlarini aniqlashda ham foydalanish mumkin.