Rahimov Risklarni baholash usullari. Kriptografik himoyalash Reja

SHunday qilib, kriptografiya axborotni shunday qayta ishlash imkonini beradiki, bunda uni qayta tiklash faqat kalitni bilgandagina mumkin.

• 
  SHunday qilib, kriptografiya axborotni shunday qayta ishlash imkonini beradiki, bunda uni qayta tiklash faqat kalitni bilgandagina mumkin.
  
• 
  Shifrlash va deshifrlashda qatnashadigan axborot sifatida biror alifbo asosida yozilgan matnlar qaraladi. Bu terminlar ostida quyidagilar tushuniladi.
  

Alifbo – axborot belgilarini kodlash uchun foydalaniladigan chekli to’plam.

• 
  Alifbo – axborot belgilarini kodlash uchun foydalaniladigan chekli to’plam.
  
• 
  Matn – alifbo elementlarining tartiblangan to’plami.
  

Zamonaviy AT larida qo’llaniladigan alifbolarga misol sifatida quyidagilarni keltirish mumkin:

Zamonaviy AT larida qo’llaniladigan alifbolarga misol sifatida quyidagilarni keltirish mumkin:

Z33 alifbosi – rus alifbosining 32 harflari va bo’sh joy belgisi;

Z256 alifbosi – ASCII va KOI-8 standart kodlariga kiruvchi belgilar;

Binar alifbo – Z2=

• 
  Sakkizlik yoki o’n oltilik alifbolar.
  

SHifrlash – akslantirish jarayoni: ochiq matn deb ham nomlanadigan matn shifrmatnga almashtiriladi. Deshifrlash – shifrlashga teskari jarayon. Kalit asosida shifrmatn ochiq matnga akslantiriladi.

• 
  SHifrlash – akslantirish jarayoni: ochiq matn deb ham nomlanadigan matn shifrmatnga almashtiriladi. Deshifrlash – shifrlashga teskari jarayon. Kalit asosida shifrmatn ochiq matnga akslantiriladi.
  
• 
  Kalit – matnni shifrlash va shifrini ochish uchun kerakli axborot.
  

Kriptografik tizim – ochiq matnni akslantirishning T oilasini o’zida mujassamlashtiradi. Bu oila a’zolari k bilan indekslanadi yoki belgilanadi. k parametr kalit hisoblanadi. K kalitlar fazosi – bu kalitning mumkin bo’lgan qiymatlari to’plami. Odatda kalit alifbo harflari ketma-ketligidan iborat bo’ladi.

• 
  Kriptografik tizim – ochiq matnni akslantirishning T oilasini o’zida mujassamlashtiradi. Bu oila a’zolari k bilan indekslanadi yoki belgilanadi. k parametr kalit hisoblanadi. K kalitlar fazosi – bu kalitning mumkin bo’lgan qiymatlari to’plami. Odatda kalit alifbo harflari ketma-ketligidan iborat bo’ladi.
  
• 
  Kriptotizimlar simmetrik va ochiq kalitli tizimlarga bo’linadi.
  
• 
  Simmetrik kriptotizimlarda shifrlash va shifrni ochish uchun bitta va aynan shu kalitdan foydalaniladi.