|
FNC Resolution: Definition of “Internet” 24.10.1995 yil.
Internetning asosiy imkonyatlari.
Internetda axborot maydonlarini saralovchi WEB saytlari haqida ma’lumotlar.
Internetdan ma’lumot olish va ma’lumotlar kiritish texnologiyalari.
Elektron pochta va undan foydalanish texnologiyasi.
Web saxifalar, ularning turlari va ulardan foydalanish.
Domen tushunchasi,
Web saxifalarni internet tizimlarida joylashtirish.
Internetda axborot maydonlarini saralovchi WEB saytlari xaqida ma’lumotlar.
Internet xizmati turlari elektron saxifa, elektron pochta, telekonfirensiya, fayllarni uzatish, domen nomlari, TelNET, IRC yoki Chat konfirensiya, ma’lumotlarni izlash xizmatlari tavsiflari keltiriladi.
Internet – bu yagona standart asosida faoliyat ko’rsatuvchi jaxon global kompyuter tarmog’idir. Uning nomi “ Tarmoqlararo” degan ma’noni anglatadi. U maxalliy (lokal) kompyuter tarmoqlarini birlashtiruvchi informatsion tizim bo’lib, uning alohida axborot maydoniga ega bo’lgan virtual to’plamlardan tashkil topadi.
Internet, unga ulangan tarmoqga kiruvchi barcha kompyuterlarning o’zaro malumotlar ma’lumotlar almashish imkoniyatini yaratib beradi. O’zining kompyuteri orqali internetning xar bir mijozi boshqa shaxar yoki mamlakatga axborot uzatishi mumkin. Masalan “Vashingtondagi” kongress kutubxonasi katalogini ko’rib chiqishi,” Nyu – York” dagi Metropoliten muzeyining oxirgi ko’rgazmasiga qo’yilgan suratlar bilan tanishishi, xalqaro anjumanlarda ishtirok etishi, bank muomalalarini amalga oshirishi va hatto boshqa mamlakatlarda istiqomat qiluvchi tarmo mijozlari bilan shaxmot o’ynashi mumkin.
Internet XX asrning eng buyuk kashfiyotlaridan biri xisoblanadi. Ushbu kashfiyotlar tufayli butun jaxon bo’ylab yoyilib ketgan yuz millionlab kompyuterlarni yagona informatsion muxitga biriktirish imkoniyati tug’iladi.
Foydalanuvchi nuqtainazaridan taxlil qiladigan bo’lsak internet birinchi navbatda tarmoq mijozlariga o’zaro malumot almashish, virtual muloqot qilish imkonini yaratib beruvchi “Informatsion magistral” vazifasini o’taydi, ikkinchidan esa unda mavjud bo’lgan ma’lumotlar bazasi majmuasi dunyo bilimlar omborini tashkil etadi. Bundan tashqari internet bugungi kunda dunyo bozorini o’rganishda, marketing ishlarini olib borishda zamonaviy biznesning eng muxim vositalaridan biriga aylanib bormoqda.
Ushbu rasimda INTERNET va unga Bog’lanishning umumiy shakli keltirilgan
U nga asosan internetga boglanish va undan foydalanishning asosiy texnik vositasini shaxsiy kompyuterlar tashkil etadi. Uning imkoniyatlarini kengaytirish “V4YH” unga mikrofon, kamera, ovoz chiqargich, (audiokolonka) va boshqa qo’shimcha qurilmalar ulanish mumkin. Intenet hizmati “internet provayderlari” yordamida aloqa tizimlaridan foydalanish mumkin.
Internet tarmog’I uning asosiy yacheykalari bu shaxsiy kompyuterlar va ularni o’zaro bog’lovchi lokal tarmoqdir.
Internet alohida kompyuterlar guruhini o’zaro birlashtirish imkonini ham beradi. Agar biron bir mahaliy tarmoq bevosita internetga ulangan bo’lsa, u holda mazkur tarmog’ning xar bir ishchi stansiyasi internetga ulanishi mumkin. Shuningdek, internetga mustaqil ravishda ulangan kompyuterlar ham mavjud. Ularni “ host kompyuterlar (host – rahbar) deb atashadi. Trmoqga ulangan har bir kompyuter o’z adresiga ega va uning yordamida jahonning istalgan nuqtasidagi istalgan mijoz uni topa olishi mumkin.
Ineternet bu internet texnologiyasi dastur taminoti va protokollari asosida tashkil etilgan, hamda ma’lumotlar bazasi va elektron hujjatlar bilan kollektiv ravishda ishlash imkoniyatini beruvchi korhona yoki konsern miqyosidagi yagona informatsion muhitni tashkil etuvchi kompyuter tarmog’idir.
Internet boshqa kompyuter tarmoqlaridan quyidagi bilan farqlanadi.
Bir yoki bir necha serverlardan tashkil etilgan tarmoq mijozi undagi elektron hujjat, ma’lumotlar bazasi va fayllardan foydalanish uchun ularning qaysi serverda qaysi traektoriyada qanday nom bilan saqlanganligini ularga kirish usul va shartlarini bilishi zarur bo’ladi.
Server bu boshqa kompyuter va dasturlarga xizmat ko’rsatadigan kompyuter yoki dasturdir. Ya’ni bohqa kompyuterlarga o’zining fayllaridan foydalanishga ruxsat beruvchi kompyuter server hisoblanadi. Bitta kompyuterda birnechta server ishlashi mumkin.
Internetda esa bunday noqulayliklarning oldi olingan bo’lib, uning foydalanuvchisi bundany ma’lumotlarni bilishi shart emas. Bundan tashqari internet tarmog’ida mavjud bo’lgan barcha elektron hujjatlar va ma’lumotlar bazasini giper bog’lanishlar yordamida o’zaro bog’lab yagona informatsion muhit qurish, undan qulay qidiruv informatsion qidiruv tizimlarini tashkil etish mumkin bo’ladi.
Internet o’z – o’zini shakllantiruvchi va boshqaruvchi murakkab tizim bo’lib, asosan uchta tarkibiy qismdan tarkib topgan.
TEXNIK
DASTURIY
INFORMATSION
Internetning texnik tarkibiy qismi xar hil turdagi va tipdagi kompyuterlar, aloqa kanallari
( telefon, sputnik, shisha tolali va boshqa turdagi tarmoq kanallari), hamda tarmoq texnik vositalari majmuidan tashkil topgandir. Internetning ushbu texnik vositalarning barchasi doimiy va vaqtinchalik asosida faoliyat ko’rsatishi mumkin. Ulardan ixtiyoriy birining vaqtinchalik ishdan chiqishi internet tarmog’ining umumiy faoliyatiga aslo tasir etmaydi.
Internetning dasturiy ta’minoti (tarkibiy qismi) tarmoqga ulangan. Xilma- xil kompyuterlar va tarmoq tarmoq vositalarini yagona standart asosida (yagona tilda muloqot qilish) , ma’lumotlarni ixtiyoriy aloqa kanali yordamida uzatish darajasida qayta ishlash, axborotni qidirib topish, va saqlash. Xamda tarmoqda informatsion xavfsizlikni ta’minlash kabi vazifalarni amalga oshiruvchi dasturlar majmuidan iboratdir.
Internetning informatsion tarkibiy qismi internet tarmog’ida mavjud bo’lgan turli elektron hujjat, grafik rasm,audio yozuv, video tasvir, va hokazo ko’rinishdagi axborotlar majmuasidan tashkil topgan. Ushbu tarkibiy qismning muhim hususiyatlaridan biri u butun tarmoq bo’ylab taqsimlanishi mumkin.
Masalan; shaxsiy kompyuteringizda o’qiyotgan elektron dasturingizning matni bir manbadan rasmlari va tovushlari ikkinchi manbadan video tasvir va izohlari uchinchi manbadan berilishi mumkin. shunday qilib tarmoqdagi xujjatlar o’zaro moslashuvchan gipper bog’lanishlar orqali bir necha manbalar majmuasi ko’rinishida tashkil etish mumkin ekan. Natijada millionlab o’zaro bog’langan elektron hujjatlar majmuasidan tashkil tashkil topgan informatsion muhit hosil bo’ladi.
Do'stlaringiz bilan baham: | 
