IESida yuqori kulga ega k o ‘mimi yoqish uchun issiqlik ajratish y o ‘li
bilan q u w ati 130-150 M Vt energetik
blok qurish loyihasi ishga
tushgan. Bulam ing barchasi yonilg‘i-energetik balansda qattiq
yonilg‘i ulushini oshirishga qartilgan m asalaiam i muvaffaqiyatli
esishga imokn beradi.
Talim aijon IESida q u w ati 450 M Vtdan b o ‘lgan ikkita b u g ‘li-
gaz bloklari inshoatlarini hamda Toshkent IESida q u w ati 370 M Vt
b o ‘lgan bug‘Ii-gaz uskunasini qurish yuzasidan ishlar olib
borilmoqda.
Osiyo rivojlanish banki bilan xamkorlikda Taiatosh lESsida
q u w a ti 230-250 M Vt bu g ‘li-gaz uskunasi hamda JA IC A
kompaniyasi bilan ham korlikda Navoiy IESida q u w a ti 450 M Vt
b o ‘lgan ikkinchi bug‘li-gaz uskunasini xam korlikda moliyalashtirish
loyihasi masalalari ham k o ‘rilm oqda [10,11].
Yaqin kunlik istiqbolda Shargun va Boysun k o ‘m ir
konlari
negizida Surxondaryo IESini qurish k o ‘zda tutilgan b o ‘lib, ular
regionda yuklaanganlik ortishini qoplash ham da janubiy y o ‘nalishda
elektr energiyani eksport qilishni oshirishga m o ijallangan [12].
N am angan viloyati T o‘raqo‘rg ‘on tumanida
umumiy q u w ati
900 M Vt b o ig a n yangi lESni qurishga asoslangan yana bir yirik
loyiha ustida ishlar boshlab yuborilgan b o ‘lib, u nafaqat Namangan
viloyati, balki Farg‘ona vodiysidagi boshqa viloyatlar sanoat
korxonaiarmi, ijtimoiy doiradagi obyektlarni ham da aholini energiya
ta ’minoti ishonchliligini oshiradi [12].
0 ‘zbekiston gidroenergetikasi 5ta
GESlar kaskadida birlashgan
« 0 ‘zbekenergo» AJ tarkibidagi 29 ta gidro elektr stansiya (GES) lar
ham da 0 ‘zR qishloq va suv x o ‘jaligi Vazirligining « 0 ‘zsuvenergo»
Ixtisoslashgan birlashmasi tuzilm asiga qarashli GESlar dan tashkil
topgan.
Q ‘rta-Chirchiq GES kaskadi. 0 ‘m atilgan q u w ati 905,5 MVt,
yil yakuniga k o ‘ra q u w ati - 905,5 MVt. Kaskad tarkibiga 3 ta GES
kiradi, 10 gidroagregat o ‘rnatilgan.
73
Chirchiq GESlari kaskadi. Q ‘matilgan q u w ati 190,7 MVt, yil
yakuniga ko‘ra q u w a ti - 173,1 MVt. Kaskad tarkibiga 3 ta GES
kiradi, 10 gidroagregat o ‘matilgan.
Kodiriy GES kaskadi. Q ‘matilgan q u w ati 44,6 M Vt, yil
yakuniga ko ‘ra q u w a ti - 44,6 MVt. Kaskad tarkibiga 4 ta GES
kiradi, 8 gidroagregat o ‘matilgan.
Toshkent GESi kaskadi filiallari bilan. 0 ‘rnatilgan q u w a ti 97
MVt b o ‘lib, kaskad tarkibiga quyidagilar kiradi:
- Toshkent GESi kaskadining 4 ta stansiyasi, umumiy q u w ati
29 M Vt b o ‘lgan 10 ta gidroagregat o ‘m atilgan (q u w a t imkoni -
21.5 MVt);
- Samarqand GESi kaskadining 4 ta stansiyasi, umumiy q u w ati
40,1 M Vt b o ‘lgan 9 ta gidroagregat o ‘m atilgan (q u w at imkoni -
28.5 MVt);
- Shaxrixon GESi kaskadining 4 ta stansiyasi, umumiy q u w ati
27,9 M Vt b o ‘lgan 6 ta gidroagregat o ‘rnatilgan (q u w at
imkoni -
22,4 MVt).
O uyi-Bo‘zsuv GESlari kaskadi. 0 ‘matilgan q u w a ti 50,9 MVt,
yil yakuniga mavjud q u w a ti 50,9 MVt. Kaskad tarkibiga 5 GES
kiradi, 10 ta gidroagregat o ‘matilgan.
Farxod GESi. 0 ‘m atilgan q u w a ti 126,0 MVt, yil yakuniga
mavjud q u w ati 118,7 MVt. 4 ta gidroagregat o ‘raatilgan.
GES kaskadlarida uzoq muddat ekspluatatsiya qilinganligi
sababli barcha gidroturbinali va gidroenergetik uskunalar o ‘z
normativ resursini ishlatib b o ‘lgan, m a'naviy hamda jism onan
eskirgan. N atijada qator G ESlam ing q u w a t ishlatilish soat
qiymatlari yuqori emas. Shu sababli GES uskunalarini yangi lash va
m odem izatsiya qilish yuzasidan chora-tadbirlar ko ‘zda tutiladi.
Q u w ati 600 M Vt b o ‘lgan Chorvoq hamda q u w a ti 165 M Vt
b o ‘lgan Xojikent yirik GESlari suv omborlariga ega b o ‘lib,
stansiyalami qu w atin i rostlash rejimida ishlashga imokn beradi. Bu
74
esa respublika elektr energetik tizimi uchun muhimdir.
Chunki
elektr energiyaning asosiy hajmi IESlarida ishlab chiqariladi, elektr
yuklanganlikning cho‘qqisida b a’zi lESlar qisman ishlatiladi.
Bundan tashqari, Markaziy Osiyo mamlakatlaridan valyutaga
chegaradosh elektr energetik tizimlardan cho‘qqi quvvatlari sotib
olinadi, Qolgan GESlar suv oqimi b o ‘yicha
bazis rejimda
ishlaydilar.
« 0 ‘zbekenergo» DAK Chorvoq GESi gidrogeneratorlarini
ishchi g ‘ildiraklarini almashtirish b o ‘yicha m odem izatsiya qilishga
y o ‘naltirilgan investitsion loyihalami amalga oshirmoqda. Bunda
q u w a t 45 MVtga, Quyi~Bo‘zsuv GESining 14-kaskadida q u w a t 4,3
MVTga, Farxod GESi q u w a ti 13 M Vtga ortadi [7].
Islom taraqqiyot banki bilan xam korlikda Toshkent, Kadirin,
Chirchiq GESlari q u w atin i 70,0 M Vtdan ortishiga olib keluvchi
GES kaskadlarini modemizatsiya qilish loyihasi masalaalri k o ‘rib
chiqilmoqda [13].
1995-yii respublika Hukumati 2010-yilgacha hajmi $250 mln.
b o ‘lgan
Do'stlaringiz bilan baham: 
