Radiologiya bo`limi xorazm viloyat dsenm radiologiya bo‘limining asosiy vazifalari

Radiologiya bo`limi

1.XORAZM VILOYAT DSENM RADIOLOGIYA BO‘LIMINING   ASOSIY VAZIFALARI:

• 
  Nur chiqaruvchi manbalar sun’iy va tabiiy radioaktiv maddalarni ishlab chiqarish, qayta ishlash, ishlatish va tashish jarayonida amaldagi
  

( davlat sanitariya nazorati, radiatsiya xavfsizligi me’yorlari bo‘yicha) talablar asosida nazorat qilish, xodimlar va aholi oladigan nur doza yuklamalariga gigienik baho berish;

• 
  Nazorat ostidagi xududda va ob’ektlarda tashqi muhitning tabiiy va texnogen radiatsiyaviy zaxarlanishiga gigienik baho berish va aholiga salbiy ta’sir qilishini oldini olish;
  
• 
  Radiatsiyaviy xavfsizlik bo‘yicha aholi o‘rtasida sanitariya — targ‘ibot ishlarini olib borish;
  
• 
  Favkulotda vaziyatlar boshqarmasi bilan xamkorlikda ish olib borish;
  
• 
  Nur chiqaruvchi manbalarga ega bo‘lgan va radioaktiv moddalarni ishlatiladigan ob’ektlarni qurishga er ajratish, qurish jarayonida qatnashish;
  
• 
  Radioaktiv modda va nur chiqaruvchi manbalar bilan ishlaydigan va shunday uskunalar o‘rnatadigan korxonalar qurilish va rekonstruksiya qilish jarayoniga xulosa berish;
  
• 
  Nur chiqarish xususiyatiga ega bo‘lgan ob’ektlarni ishga tushirishdan oldin qabul qilishda ishtirok qilish;
  
• 
  Nur chiqaruvchi uskunalar bilan ishlovchi korxonalarga va tashuvchi transport vositalariga sanitariya pasportini xujjatlashtirish;
  
• 
  Dala sharoitida korxona xududidan tashqarida gammadefektoskop uskunalarini vaqtincha saqlash joylarini kelishib berish;
  
• 
  Radiatsion texnikalar, uskunalar texnik xujjatlarini o‘rganib amaldagi qonun xujjatlari asosida ko‘rib chiqish va xulosalar berish;
  
• 
  Radioaktiv moddalar, nur chiqaruvchi uskunalarni hisobga olish, ularda ishlovchi “A”- guruhiga kiruvchi xodimlarni radiatsiya xavfsizlik me’yorlari talablari asosida hisobga olish;
  
• 
  Viloyat xududida kelgusida ishlatish rejalashtirayotgan nur chiqaruvchi uskunalar loyiha xujjatlarini o‘rganish;
  
• 
  Nur chiqaruvchi manbalarga ega bo‘lgan korxona va tashkilotlarni aniqlab hisobga olish va ularda ishlovchi hodimlarni sonini aniqlash;
  
• 
  Amaldagi radiatsiya xavfsizlik talablari, SanQM asosida radioaktiv va nur chiqarish xususiyatiga ega bo‘lgan korxonalarda radioaktiv moddalarni ishlab chiqarish, tashish, saqlash, qayta ishlash jarayonida nazorat qilish, radioaktiv chiqindilarni vaqtincha saqlash joylarini mahsus kir- xonalarni dezaktivatsiya qilish.
  
• 
      2. XORAZM VILOYAT DSENM RADIOLOGIYA BO‘LIMINING YANGILIKLARI:                 
  
• 
  Belorussiya davlatida ishlab chiqarilgan “MKS-AT 1315” rusumli gamma-beta spektrometr uskunasi sotib olindi. Endiliqda oziq-ovqat mahsulotlari tarkibidagi seziy-137, stronsiy-90 radioaktiv moddalarini, qurilish materiallari tarkibidagi kaliy-40, radiy-226 va toriy-232 miqdorlarini aniqlab 1-2-3-sinflarga ajratish uchun sharoit yaratildi (oldin eski usul bilan oziq-ovqat mahsulotlari va qurilish materiallari tarkibidagi umumiy radionuklidlar miqdori aniqlanar edi).
  

Radioaktivlik – bu ba’zi bir kimyoviy elementlarlarning yadrolarini ixtiyoriy ravishda parchalanishi oqibatida atrof muhitga turli nurlanishlarni tarqatishiga aytiladi.

Radiatsiyaviy xavfsizlik – fuqarolar va atrof muhitning ionlashtiruvchi nurlanishning zararli ta’siridan muhofazalanganlik holati;

Tabiiy radiatsion fon nima ?

kosmik nurlar va tashki muxitdagi tabiiy radioaktiv moddalar nurlaridan tarkib topgan ionlovchi nurlanishlar;

Oddiy sharoitda odam organizmiga radioaktiv moddalarning asosiy tushish manbai?

Oziq- ovqatlar .

Radiologiya bo‘limi tomonidan aholiga qo‘rsatiladigan xizmatlar.

              Quyidagi mahsulotlar radiologik tekshiruvdan o‘tkaziladi:

• 
  ichimlik suv manbaalari;
  
• 
  ochiq suv xavzalaridagi suv;
  
• 
  atmosfera xavosi ( sedimentatsiya va aspiratsiya usuli bilan);
  
• 
  maxalliy etishtirilgan oziq-ovqat mahsulotlari, mineral o‘g‘itlar;
  
• 
  chetdan keltirilgan oziq-ovqat mahsulotlari va ularga radiologik xulosa berish;
  
• 
  tuproq, usimliklar va mineral o‘g‘itlar tarkibidagi radioaktiv moddalar miqdorini aniqlash;
  
• 
  kurilish materiallari va xom ashyosi ( sement, shag‘al tosh, gips, qum, mayda tosh, devor va polga yopishtiriladigan toshdan yasalgan mahsulotlar, g‘isht, bruschatka, shifer, beton bloklari va boshqalar);
  
• 
  aholi yig‘iladigan va yashaydigan joylar xavosidagi radon va taron  gazlari mikdorlarini aniqlash;
  
• 
  aholi iste’mol mollari, yuklar, katta o‘lchamdagi uskunalarda dozimetrik o‘lchovlar o‘tkazish.
  
• 
  
  
• 
  XORAZM VILOYAT DSENM RADIOLOGIYA BO‘LIMI TOMONIDAN O‘TKAZILADIGAN CHORA-TADBIRLAR:
  

— nazoratdagi ob’ektlarda radiatsiyaviy xavfsizlik me’yorlari va sanitariya talablari asosida xujjatlarni yuritishni nazorat qilish;

— berilgan  sanitariya pasportlari muddatlarini o‘z vaqtida uzaytirish va yangilash;

— korxonadan tashqariga nur chiqaruvchi uskunalarni olib chiqib ishlatish va qaytarib olib kelish ustidan nazorat qilish;

— radioaktiv moddalarni olib kelishga so‘rovnoma xujjatlashtirishda ishtirok etish;

— nur chiqaruvchi uskunalarni tashkilotlar o‘rtasida oldi-berdi qilishni nazorat qilish;

— yaroqlilik muddati o‘tgan, ishlatishga yaramaydigan manbalarni  o‘z vaqtida hisobdan chiqarish va radioaktiv chiqindilarni ko‘mish qabristoniga topshirishni nazorat qilish;

— radiatsiya xavfsizligi bo‘yicha korxona va tashkilotlarga biriktirilgan, javobgar shaxslar faoliyatini nazorat qilish;

— “A” guruhiga kiritilgan xodimlar ustidan shaxsiy dozimetrik nazorat o‘tkazish;

—  “A” guruhiga kiritilgan xodimlarni ishga kirishdan oldin va davriy tibbiy ko‘rikdan o‘tkazshni nazorat qilish;

— radioaktiv manba ishlatilgan xonalarni  manbadan bo‘shatilgandan keyin ishlatish uchun  xulosa berish;

— suyuk,qattiq,gaz holatdagi radioaktiv chiqindilarni ishlatadigan korxona va tashkilotlar tomonidan yig‘ish, zararsizlantirish, olib ketishni nazorat qilish;

— radiatsion avariya xolatlarini tugatishda radiatsiya xavfsizligini ta’minlash, asoratlarni tugatish  chora-tadbirlarini samarali va sifatli qilib o‘tkazishni nazorat qilish.