Radiobiologiya

energiyaning  chiziqli  uzatilishi

  -  ECHU  (yoki 

LPE) kattaligi 

(L)

 qabul qilingan. 

  

LL 

= 

 zarrachaning yutuvchi moddaga uzatgan energiyasi, keV. 

 

zarrachaning bosib o'tgan masofasi, mkm. 

 

 

CHUning modda zichligi (r) ga bo'lgan nisbati (L/r) moddaning nur tormozlash 

xossasini ifodalab, u ham ECHU birliklarida (keV. Sm-2.g-1) da o'lchanadi. 

       ECHU  kattaligi, 

o'z 

navbatida,  zarrachal

ar  te

zligi  va  zarrachalardagi 

zaryad  miqdoriga  bog'liq.  Bir  xil  tezlikka  ega  bi

r

  za

rya

d

l

i 

ionlarning  ECHU  kattaligi 

shu xil tezlikka ega ko'p zaryadli ionlarning ECHU kattaligidan kichik. Chunki dE /dx   

dir. Ikkinchi tomondan, ECHU zarrachalar tezligining kvadratiga tekari proporsional. 

Zarrachaning modda ichidagi tezligi kamaygani sari  hosil bo'ladigan ionlar soni orta 

---

 

18

boradi. Zarrachaning ECHU kattaligidan foydalanib, uning o'rtacha ionlash zichligini 

(O'IZ) topish mumkin. Ya’ni: 

                               тиBu  yerda  34  havoda  bir  juft  ion  hosil  qilish  uchun  talab 

etiladigan  energiya.  тQuyidagi  jadvalda  zaryadli  zarrachalar  energiyasi    ECHU  va 

O'IZ kattaliklariaro aloqasi ko'rsatilgan (2-jadval).н 2-jadvalунBa’

zi bir ko

rpuskulyar 

nurlarning 

ECHU 

va 

O'IZ 

kattaliklari.                                                                         

айZarracha nomi  Energiyasi, MeV   ECHU, keV. mkm- 

 O'IZ, 

ion. 

mkm-1

 

нгElektron  0,5 

0,2 

6 

ойDeytron  1,0 

54,