Radiobiologiya

 

Bir  bosqichli  DNK    reparatsiyasi.

  Bu  zararlangan  DNKning  eng  oddiy 

reparatsiyalaridan  biri  hisoblanadi.  Masalan,  purinli  uchastkalar  insertaza  fermenti 

ta’sirida  mos  keladigan  asos  bilan  to'ldiriladi.  Modifitsirlovchi  asoslar  DNK 

degrodatsiyasisiz undan ajralib, bu jarayonni N - glikozilaza fermenti amalga oshiradi.  

 

Hujayra  membranalari  reparatsiyasi.

  Hujayralarga  ionlantiruvchi  radiatsiya 

ta’sir  etganda  undagi  membra  jarayonlari  izdan  chiqadi:  membra  potensiali, 

o'tkazuvchanligi, membrana bog'lovchi fermentlar faolligi o'zgaradi. Vaqt o'tishi bilan 

---

 

43

bu  o'zgarishlar  sezilmay  qoladi,  chunki  membrana  o'z  holatiga  qaytadi.  Bu  holatni 

membranalarning struktura va funksional faolligini tiklash bilan tushuntirish mumkin. 

Membranalar  reparatsiyasi uning  zararlangan komponentlarini  yo'qotishga qaratilgan 

bo'lib,  bunga  membrana  strukturalari  tarkibini  o'zgartirish  orqali  erishiladi.  Bunday 

yangilanish  doimo  kuzatiladi.  Membrananing  olib  tashlangan  uchastkalari  o'rniga 

endoplazmatik  to'r  elementlari  yordamida  yangi  elementlar  qo'yiladi.  Natijada 

hujayrada  doimiy  membranalar  oqimi  yuzaga  kelib,  u  membrananing  u  yoki  bu 

komponentining  yarim  tiklanish  vaqtini  ifodalaydi.  Hujayralar  nurlantirilganda 

dozalarning  ma’lum  bir  intervalida  membrana  oqimi  tezligi  ortadi,  buni 

membrananing  mahsus  komponentlarining  sintezlanish  tezligining  ortishi  ham 

ifodalaydi.