R. X. Alimov, O’. T. Xayitmatov, A. F. Xakimov, G. T. Yulchieva, O. X. Azamatov, U. A. Otajanov

 
Ma’lumotlar  bankini  boshqarishning  markazlashtirish  tamoyili.  Bu 
tamoyilga  ko’ra    ma’lumotlarni  boshqarishning  barcha  funktsiyalari  yagona 
boshqarish  dasturi-ma’lumotlar  bazasini  boshqarish  tizimi  (MBBT)  ga  beriladi.  Bu 
tamoyilga  rioya  qilish  asosida  ATdan    foydalanishning  samaradorligi  barcha 
jarayonlar MBBT orqali amalga oshiriladi. 
Ma’lumotlarning  ifodalanishini  qayta  ishlash  jarayonlaridan    ajratish 
tamoyili.  Bu  tamoyilga  ko’ra,  ma’lumotlarning  ifodalanishi  amaliy  dasturlardan 
tashqarida  tayyorlanadi  va  MB  da  saqlanadi.  Bu  esa  o’z  navbatida  dasturlash 
Fakul’tet 
Dekanat 
Kafedra 
Kurs 
Muallim 
Fan 
Guruh 
Talaba 

---

 
79 
jarayonini  engillashtiradi,  dastur  uchun  zarur  bo’lgan  holda  axborotlarning  hajmini 
kamaytiradi. Ma’lumotlar bankii yuritishni yaxshilaydi va x.k. 
SHunday  qilib,  yuqorida  ko’rib  o’tilgan  tamoyillar  asosida  MB  ning  tarkibi 
yaratildi,  ya’ni  AT  ning  mantiqiy,  fizik  va  dasturiy  elementlari  o’rtasidagi  o’zaro 
bog’lanish ishlab chiqiladi. 
YUqorida  ko’rsatilgandek,  axborotlar  ma’lumotlar  bazasida  saqlanadi.  MB  - 
amaliy dasturlarga bog’liq bo’lmagan holda ma’lum bir tartib asosida o’zaro bog’liq 
ma’lumotlar to’plamidir. 
Har  qanday  ma’lumot  fayli    kabi,  MB  ham  yozuvlardan  tashkil  topadi. 
YOzuvlar esa o’z navbatida maydonchalardan hosil qilinadi. YOzuv  tezkor va tashqi 
xotiralar  o’rtasida  ma’lumotlar  almashish  jarayonning  eng  kichik  o’lchov  birligi 
bo’lsa, maydoncha - ma’lumotlarni qayta ishlashdagi eng kichik birlik hisoblanadi.