|
«Evro» valyutast aylanista isletiletugin mamleketler
Mamleket
Amelde bolgan
valutas!
Otiw
muddeti
Almasiw kursi
Evro aymaq
Avstriya
Belgiya
Germaniya
Irlandiya
Ispaniya
Italiya
Lyuksemburg
Gollandiya
avstriya shillingi
belgiya franki
nemis markasi
irlandiya funti
ispaniya pesetasi
italiya lirasi
vatikan lirasi
sanmariya lirasi
belgiya franki
lyuksem burg franki
gollandiya guldengi
1-yanvar 1999
1-yanvar 1999
1-yanvar 1999
I-yanvar 1999
1 yanvar 1999
1 yanvar 1999
1-yanvar 1999
13,7603 ATS
40,3399 BEF
1,95583 DEM
0,787564 1EP
166,386 ESP
1936,27 ITL
40,3399 LUF
1 yanvar 1999 2,20371 NLG
116
Portugaiiya
Finlyandiya
Franciya
Greciva
Sloveniya
Kipr
Malta
Slovakiya
Estoniya
portugaiiya
eskudosi
finlandiya markasi
fransuz franki
monak franki
greciya drami
sloveniya tolari
kipr funti
malta lirasi
0,429300
MTL
slovakiya kronasi
estoniya kronasi
1 yanvar 1999
1-yanvar 1999
1-yanvar 1999
1-yanvar 2001
1 yanvar 2007
1 yanvar 2008
1 yanvar 2008
1 -yanvar 2009
1 yanvar 2011
200,482 RTE
5,94573 FIM
6,55957 FRF
340,750 GRD
239,640 SLT
0,585274 CYP
0,429300 MTL
30,1260 SKK
15,6466 EEK
Evropa awqammin agzasi bolmagan, lekin EOB menen kelisken
holda yevroni ishlatuvchi mamlakatlar
Vatikan
Mayotta
Monako
San-Marino
italiya lirasi vatikan
lirasi sanmariya
lirasi
fransuz franki
fransuz franki
monak franki
itaiiya lirasi vatikan
lirasi sanmariya
lirasi
1-yanvar
1999
1-yanvar
1999
1 -yanvar
1999
1-yanvar
1999
1936,27 VAL
6,55957 FRF
6,55957 MCF
1936,27 SML
Evroni rasmiy emes turinde isletiwshi mamleketler ham avmaqlar
Andorra
Kosovo
Sen Bartelmi
Sen Marten
Chernogoriya
fransuz franki
ispaniya
pesetasi
nemis markasi
francuz franki
francuz franki
nemis markasi
1 yanvar
1999
1 yanvar
2002
1 yanvar
1999
1 yanvar
1999
1 yanvar
2002
6,55957 FRF
166,386 ESP
1,95583 DEM
6,55957 FRF
6,55957 FRF
1,95583 DEM
Birden bir valyutadan paydalaniw bir qatar ozine say
qasiyetlerge iye. Bir tarepten evro almasiw kurslan menen
117
baylamsli risklerdi paseyttiredi, bul bolsa mamleketler araliq
investiciya qatnasiqlarm jenillestiredi. Risk valyuta aymagmda
amelge asinlatugm investiciya shegarasinda valyuta lcurslanrun
ozgeriwine, hatteki, eksportqa da tasir korsetip, joqan riskli
jagdaylar kompaniyalar ham jeke sektor valyuta risklerinen qorgaw
ushin islep sbigilgan finansliq instirumentlerden paydalaniw
jollann qidiriwga alip keledi. Birden bir valyutanin aylanisqa
kiritiliwi bir valyutani basqa bir valyutaga bank operaciyalann
amelge asmwdagi bank komissiya tolemlerin alip tasladi. Bunday
operaciyalardan unemlik minlap operaciyalardi esapqa alganda
sezilersiz edi.
Ekinshi tarepten sahstirmah turaqli finans bazan
sholkemlestirildi. Aldmgi jagdayga sahstirmah evroaymaqta birden
bir valyutanin kiritiliwi likvidlikti asiradi jane basekini
kusheyttirip, tovarlardi Evropa Awqami shenberinde bolistiriliwin
jenillestirdi. Sonday-aq, aymaqta finansliq operaciyalar menen
baylamsli qarejetlerdi kemeyttirdi.
Tayanish soz ham terminler
Valyuta sistemasi, valyuta sebeti, YKY, altm pariteti, Triffen
dilemmasi, altin demonetizaciyasi, altin-deviz standarti, valyuta
intervenciyasi.
Takirarlaw ushin sorawlar:
1. Valyuta sistemasmm qanday turleri bar?
2. Jahan valyuta sistemasi qanday funkciyalardi orinlaydi?
3. Milliy ham jahan valyuta sistemasinin elementlerin korsetin.
4. Jahan valyuta sistemasinin tiykargi maqsetleri nelerden
ibarat?
5. Jahan valyuta sistemasi rawajlamwina tasir korsetken
faktorlardi atap otm.
6. Altm standarti sistemasi qanday formalarda juzege keldi?
7. Parij valyuta sistemasi qanday principlerge tiykarlangan edi?
8. Genuya valyuta sistemasinin mazmumn anlatm.
9. Bretton-Vuds valyuta sistemaga tan bolgan tarepler nelerden
ibarat?
118
10. Yamayka valyuta sistemasmm tiykargi tarepierin anlatm.
11. Evropa valyuta sistemasmm rawajlamw basqishlarm aytip
berin.
Test sorawlan
1. Valyuta sistemasi degende - ...
A) mamleketlerde valyuta-kredit qatnasiqlarm engiziw ham oni
qollap-quwatlaw tusiniledi,
B) valyuta qatnasiqlarm sholkemlestiriwdin sholkemlestiriw-
huqiqiy formasi tusiniledi.
C) valyutalardi erkin ayirbaslaw process! tusiniledi.
D) valyuta kurslarm belgilew process! tusiniledi.
2. Valyuta sistemasmm turleri t u w n keitirilgen juwapti
korsetin.
A) milliy, aymaqliq ham jahan valyuta sistemasi.
B) milliy, jahan ham bankler araliq,
C) jahan, birja ham ayrnaqhq valyuta sistemasi.
D) milliy, aymaqliq ham bankler araliq valyuta sistemasi.
3. Jahan valyuta sistemasmm funkciyalari qaysi juwapta
t u w n keitirilgen.
A) tartipke saliw, likvidlik, basqanw.
B) tartipke saliw, likvidlik, xoshametlew.
C) tartipke saliw, likvidlik, basqanw ham tamiynat.
D) tartipke saliw, bolistiriw, likvidlik ham basqanw.
4. Jahan valyuta sistemasi
A) mamleketler ekonomikasi mraqhgm tamiyinlewge
qaratilgan ilajlar kompleksi.
B) mamleketler ortasindagi valyuta qatnasiqlarm amelge
asinw ushin sholkemlestirilgen, instrumentler, shartnamalar, tartip-
qagiydalar ham sholkemlestiriw kompleksleri.
C) valyuta kurslarm aniqlaw processinde qollanilatugm ilajlar
kompleksi.
D) valyuta siyasatmrri maqsetlerin ozinde korsetetugm si sterna.
5. Valyuta bazarlarmda dollar kursimn paseyiwi
natiyjesinde qanday jagday juzege keledi.
A) AQSHqa import qihnatugm tovarlar Amerika puqarahgi
ushm arzanlasadi.
119
B) sirt el bazarlarda dollar joqan satip ahw qabiletine iye
boladi.
C) sirt el puqarahq ushin AQSH eksporti arzanlasadi.
D) sirt el puqarahq ushm AQSH eksporti qimbatlasadi.
6.
Do'stlaringiz bilan baham: |
