R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I

s e z a d i. A n iq rog‘i, 
o ’quvchi
uzvi izoh lan ish ga muhtoj. S h u boisdan
a ’loch i
so ‘zi unga ergashib, izohlab keladi. Bu tobelanish aloqasi.
T o b e la n is h alo q a si natijasida s o ‘z birikmasi va gap liosil b o ‘ladi:
tiniq 
suv, Halim o'qidi.
 
0 ‘zb ek tilida keyin kelib, 
m a ’nosi
iz o h la n a y o tg a n s o ‘z liokim (b o sh ) s o ‘z, hokim so'zga ergashish
y o ‘li b ilan b og'lan ib , uning m a ’nosini izohlaydigaa so'z tobe
3 0 0

---

(ergash s o ‘z) d e y ila d i. 
Tiniq suvT Halim o'qidi
birikuvlarida 
íiniq
va
halim
so'zlari tobe, s u v v a
o'qidi
so 'z la r i — H o k im a’zo.
N utqda 
so ‘z la r n in g
b a r c h a si 
h am
tobe 
aloqada
b o g ‘lanavermaydi. S o ‘zlar 
olma va anor, nok va anjir, o'qidi va
yoid i
shaklida biri 
ik k in c h isig a
b o ‘ y s u n m a y , teng h o ld a ham
bog'lan ish i m u m k in . Bu s o ‘z q o ‘s h ilm a la r i a ’zolari te n g huquqli
b o 'lib , biri ik k in ch isín in g m a ’n o s in i iz o h la m a y d i.
D em ak , s o ‘z la r orasidagi 
a lo q a
ikki xil: 
ten glash ish va
tob elan ish . U lar e s a uch xil h o s ila n i beradi: s o ‘z birikm asi, s o ‘z
ti
2
masi va gap. T e n g la sh ish a loq asi 
asosid a so ‘z tizm a si hosil
b o ‘lsa, tobelanish a lo q a s i a s o s id a s o ‘z b ir ik m a si va gap shakllanadi.