R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I

v o q e la n g a n
[oltin]
leksem asining «sariq tusli qim m atbaho noyob
m e ta lln i ifodalovchi ot» sem em asid agi «sariq tusli», «m etall», «ot»
sem asi butkul s o ‘ngan b o ‘lib, «kam yob», «qimmatbaho» sem asi
k u ch a y g a n va «ot» vazifa sem asi «sifat» m a’no b o ‘lakchasiga
a y la n g a n h old a n am oyon b o 'lg a n . B iroq bundagi vazifa sem asining
o ‘z g a r is h i n u tq iy h od isa b o ‘lganligi sababli u sem em aning ikkinchi
tu r k u m g a h am xosligini ko'rsatm aydi, balki boshqa turkum ga x o s
v a z if a s in i bajarishi deb tu sh u n m oq lozim . D em ak, leksem aníng
k o ‘c h m a m a ’nod a q o ‘llanilishidagi 
m a’n oviy m odiílkatsiyasini
« s e m e m a sem asining o ‘zgarishi» deb bahola.sh m um kin.
S e m a n a
vazifa 
sem asining 
o'zgarib 
voqelanishini 
fe ’l
le k s e m a n in g sifatdosh, ravishdosh va harakat nom i shaklini olib
q o ‘lla n ish id a
yaqqol 
kuzatish 
m um kin. 
M asalan, 
ravishdosh
s h a k lin i 
oigan 
fe’l 
Ieksem a 
sem a 
asosida 
fe ’lning 
m a ’nosi
k u c h s iz la n ib ravishga x o s belgi kuchayadi. Qiyoslang: U shoshildi —
XJ sh o sh ilib gapirdi.
A y r im lug‘aviy shakl h o sil qiluvchi f e ’lning atash sem asini
m o d ifik a ts iy a qiladi. M asalan, 
[kitob] ieksem asi sem em asidagi
b e lg ila n m agan miqdor sem asi nutqda voqelangan (
kitoblar
) s o ‘zida,
[ s o n + o t j q oiip ii sintaktik qurilm ada m uayyanlashadi. Bu esa u n i
sh a r tli ra v ish d a «sem em aning atash sem asi o'zgarishi» deb talqin