R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I

f e ’liiin g
tushum
k e lish ig id a g i so'zni boshqaruvi h a n bevosita kuzatishda berilgan
n u tq iy h o d is a . Lekin bu aloqa uchun 
[o‘qi\
leksem asining biriktirish
im k o n iy a ti 
b o ‘lgan 
obyekt 
valen tligi 
bevosita 
kuzatishda
b e r ilm a g a n . B u esa substansial sintaksis to m o n id a n o ‘rganiladi.
S u b sta n sia l 
sintaksis 
tadqiqotlari 
uch u n
formal 
sintaksis
to m o n id a n q o ‘lga kiritilgan yutuqlar za m in , poydevor vazifasini
o ‘ta y d i. D e m a k , formal sintaksissiz substansial sintaksisning b o ‘lishi
m u m k in e m a s . Form al sintaksis esa substansial sintaksissiz ham ish
k o ‘raverad i. Z e r o , substansial sintaksis m ohiyatni tadqiq etar ekan,
b u n in g u c h u n hodisalar jam langan b o ‘lishi kerak. H odisani jam lash
u c h u n esa substansial sintaksis tiklaydigan m ohiyatga ehtiyoj
s e z ilm a y d i.
H a r bir n u tq iy parchada turli sath hodisasi qorishgan h olda
v o q e la n a d i. M a sa la n , 
Halim keldi
gapida fon etik (tovushlar tizim i,
o h a n g ) , lek sik (s o ‘zlar), m orfologik (grammatik shakllar) va uslubiy
(m a s a la n , so 'z lo v c h in in g niunosabati y o k i uslubiy betaraflik) sathlar
o ‘z i z i n i q old irgan . Form al sintaksis nutqiy parchani shu holida,
turli m o h iy a t zarralarining qorishm asi sifatida o ‘rganadi va uning
q o r ish m a lig ig a e ’tibor qaratmaydi. Substansial sintaksis esa nutqiy
p a r c h a d a
q o rish g a n , 
sintaksisga 
daxldor bo'lm agan jihatlarni
e ’tib o r d a n