R sayfullaye V a, B. M e n g L iy e V, G. Bo q iyeva, M. Q u r b o n o V a, Z. Y u n u s o V a, m a b u z a L o V a h o z I r g I

x o s aloqa vositasi b o iib xizm at qiladigan grafik belgilar sistem asi
b o i i b , u n in g jam iyatd a o ‘ziga xos katta o ‘m i va xizm ati bor, y a ’ni
y o z u v m a iu m bir m asofa bilan ajralgan odam lar orasidagi aloqani
y a x sh ila sh d a , y o z m a adabiyotni va y o zm a adabiy tilni yuzaga
k e ltir ish d a , 
m a ’lu m
bir 
davrda 
yaratilgan 
m adaniy-adabiy
y o d g o r lik n i k ey in g i davrda etkazib berishda nihoyat darajada
m u h im roi o ‘ynaydi.
Og‘zaki nutq va yozma nutq. 
N u tq ham til va yo zu v kabi ikki
xil shaklga eg a : a) o g ‘zaki nutq; b ) y o zm a nutq. O g ‘zaki nutq
t iln in g (n u tq n in g ) tabiiy holda ko‘rinishi. Y ozm a nutq esa shu
t a b iiy n u tq n in g yozuvdagi ifodasi. Shunga k o ‘ ra, o g ‘zaki nutq
o ‘z in in g ta b iiy lig i, t a ’sir doirasi v a talaffuz xususiyatiga k o ‘ra,
y o z m a
n u tq d a n jiddiy 
farq 
qiladi. 
O g‘zaki 
nutq 
— 
fikrni
ifo d a la sh n in g a so siy vositasi. U n d a tovu sh k om p lek si, ba’zan ayrim
t o v u s h v o sita la r i bilan fikr bayon etiladi. N u tq organi vositasi bilan
fik r n i ro 'y o b g a chiqarish va esh itish organi orqali u n i uqib, idrok
q ilis h — o g ‘z a k i nutqning asosiy xususiyatidan biri.
N u tq n in g y o z m a shakli u n ia g tabiiy shakli kabi nutq organi
y o r d a m id a ifod alan m ayd i. Y ozm a nutqda esa kishilar o ‘z fïkrini
tu r li shartli belgilar sistem asi vositasi bilan ifoda qiladi. Shunga
k o cra, y o z m a n u tq tabiiy nutqning shartli k o ‘rinishi b o iib , fikrni
ifo d a la s h v o s ita s i sifatida u n ia iu m darajada chegaralanganligi bilan
76

---