R. S. Qosimov (rais), X. Sultonov, Q. Nazarov, M

Talabalarga tayyorgarlik uchun yordamchi materiallar:


SUNNA BOSQIChINING ASOSIY YuTUQLARI

1. 
   Payg’ambarimiz (S.A.V.) davridan Tavhid e’tiqodi asosidagi insoniy birodarlik jamoasi - “umma” tushunchasi shakllana boshlagan bo’lsa, VIII asr ikkinchi yarmi - IX asr boshlaridan (750 yil - Abu Muslim qo’zg’oloni va Abbosiylarning hokimiyatga kelishi, 813 yilda Ma’munning xalifalik taxtiga o’tirishi natijasida) mintaqaning uch buyuk xalqi - arab, fors va turkiy elatlar aro siyosiy qudratda o’ziga xos muvozanat holati vujudga keldi, ya’ni Islomning asl g’oyasi - musulmon ummatining tengligi amalda joriy bo’lishiga voqe’ imkon tug’ildi.
   
2. 
   Turli islomiy mazhablar (xanafiya, shofe’iya, molikiya, xanbaliya, ja’fariya), ya’ni islom e’tiqodiga oid qarashlar va amallarning ba’zi farqlarga ega bo’lgan besh yo’nalishi shakllandi, va bora-bora ular orasida bir-birini inkor etmaslik va o’zaro hurmat munosabatlari o’rnatildi. Bunday turli talqinlar aro o’zaro murosa holati oxir natijada e’tiqod masalalarida taassub (fanatizm) va bir yoqlama aqidaparastlik xavfining oldini olishga asos bo’ldi.
   
3. 
   Musulmon huquqi - shariat va fiqh asoslarini shakllantirish boshlandi. Imom A’zam
   

• 
  Abu Hanifa an-Nu’mon bin Sobit (699-767) va uning yaqin shogirdlari Imom Abu Yusuf Ansoriy (731-804) va Imomi Muhammad ash-Shaybon (749-805) bu sohada asoschi bo’ldilar.
  

4. 
   Payg’ambarimizning hayot yo’llari haqida dastlabki mukammal asarlar - Ibn Ishoq (704-707) va Ibn Hishom (vafoti 834 yillar) “Sira”lari (“Sirat ar-Rasululloh”) vujudga keldi. Bu kitoblarning asosiy g’oyasi risolat (payg’ambarlik - messiya) masalasi bo’lib, ular keyinchalik umuman payg’ambarlar hayoti va faoliyati haqida batafsil xabar beruvchi kitoblar - “Qisas ul-anbiyolar” yaratish an’anasiga asos namuna bo’ldi.
   
5.