R. S. Amriddinova mehmonxona servis xizmati

Tayanch iboralar
:
Mehmonxonaning qabul qilish va joylashtirish 
xizmati. Front office-bo‘limi xizmati. Mehmonxonada nomer va joyni bron 
qilish tartibi.Kafolatli bron, guruhli bron. Tashrif buyuradigan 
mehmonlarni ro‘yxatdan o‘tkazish va joylashtirish. Turistik guruhni 
ro‘yxatga olish xususiyati.Joylashib bo‘lgan mehmonlar bilan hisob-kitob 
qilish turlari va ularni kuzatib qo‘yish. Qabul qilish xizmatini jihozlash.
Mustaqil nazorat qilish uchun topshiriq va savollar:
1.
Mehmonxonaning qabul qilish va joylashtirish xizmati haqida malumot 
bering.
2.
Front office-bo‘limi xizmati nima?
3.
Mehmonxonada nomer va joyni bron qilish tartibi haqida malumot 
bering.
4.
Kafolatli bron, guruhli bron tartibi haqida gapiring.
5.
Tashrif buyuradigan mehmonlarni ro‘yxatdan o‘tkazish va 
joylashtirish tartibini tushuntiring. 
6.
Turistik guruhni ro‘yxatga olish xususiyati.
7. Joylashib bo‘lgan mehmonlar bilan hisob-kitob qilish turlari va ularni 
kuzatib qo‘yish. 
8.
Qabul qilish xizmatini jihozlash talablarini tushuntiring.
Mavzu 8. Mehmonxona nomer fondiga xizmat ko‘rsatishni tashkil 
etish 
Reja:
103

---

1. Nomer fondini boshqarish xizmatining tashkiliy prinsiplari.
2. Tozalash ishlarini tashkil etish.
3. Nomerni joylashish uchun tayyorlash.
4. Turli tozalash ishlarini bajarish texnologiyasi. 
1. Nomer fondini boshqarish xizmatining tashkiliy prinsiplari
Mehmonlarni kutib olish ko‘pgina tushunmovchiliklarni yengib o‘tadi. 
Bu vazifani ro‘yxatga olish (registratsiya) bo‘limi amalga oshiradi. Ammo, 
bu yerda ham tashkiliy xatolar bo‘lishi mumkin. Kichik mehmonxonalarda 
porte ham ro‘yxatga oladi, hujjatlarni rasmiylashtiradi, turistik 
rasmiyatchilikni tekshiradi va ham nomer fondi xizmati bilan aloqada 
bo‘ladi. Bunday rasmiyatchiliklar, ko‘p kutishlar turistlar joylashishini 
uzoqqa cho‘zadi. Amaliyotda shu aniq bo‘lmoqdaki, mehmonxonalarda 
turistlar soni va mavsumga qarab portelar soni o‘zgarib turishi kerak. 
Ma’lumki, ro‘yxatga olish stol oldida odamlarning to‘planib qolishi 
tashkiliy kamchiliklardan biridir. Turfirma tarkibidagi mehmonxonalar 
kelayotgan mehmonlar va ularning soni haqida to‘liq ma’lumotga ega 
bo‘lib, kelib chiqishi mumkin bo‘lgan muammolarni oldini olishi zarur. 
Mehmonxona xo‘jaligi tashkilotchilarning professionalllik darajasi 
ularning oldindanko‘ra bilashlari, kutilmagan holatlarni minimallashtirish 
jarayonida bilinadi. Xodimlar yetishmasligidan kelib chiqadigan navbatda 
turishlar nosog‘lom psixologik muhitni keltirib chiqaradi.
Atrofimizdagi muhit bu ijtimoiy-ruhiy, madaniy-tashkiliy tartiblar 
kategoriyasida va bu odamdagi shaxsiy baxtni shakllantiradi. Ijtimoiy 
muhitning buzulishi ruhiy diskomfortga olib keladi. Mehmonxona xo‘jaligi 
oamlarning xavfsizligi va joylashishi maqsadida tuzilgan tashkilotdir. 
Mehmonxonada o‘tkazilgan har bir soat, kun ruhiy sokinlik olib kelishi 
zarur.
Bunday xizmat ko‘rsatish darajasiga erishish nomer fondini boshqarish 
xizmati bilan bog‘liqdir. Uning tashkiliy pritsipi:
ogohlantirilganlik
va 
tezkorlik
. Bu prinsiplarni tahlil qilishda asosiy tushuncha ya’ni “joylashish 
muddati” muhim ahamiyatga ega. Mazkur me’yoriy kategoriya ijtimoiy 
madaniy va iqtisodiy planda muhim bo‘g‘in hisoblanadi. Barcha nomerlar 
band bo‘lgan paytda bu xizmat ,ayniqsa, silliq va bir tartibda ishlash kerak. 
Kichik bir xato konflikt holatni keltirib chiqarishi mumkin. Bu holatning 
iqtisodiy zararli tomoni ham bor. Izmat ko‘rsatuvchi xodimlar ishi 
ko‘payib, nomerlarni yangituristik guruh uchun tayyorlab qo‘yish, sanitar-
gigiyenik uskunalar ekspluatatsiyasi profilaktikasining sifatlari pasayshiga 
104

---

olib keladi. Me’yoriy talablardan kelib chiqqan holda, nomer fondiga 
xizmat ko‘rsatuvchi va saqlovchi xizmatlari o‘z ishlarida tezkorlikka va 
axborot bilan ta’minlanganlikka erishmoqchi bo‘lsalar quyidagilarni 
bilishlari shart:
- sust professional tayyorgarlik tashkiliy-profilaktik xatolarga olib keladi, 
mehmonxona obro‘siga zarar keltiradi, xizmat ko‘rsatishda xavf 
darajasini ko‘taradi;
- joylashtirish davriyligi (muddati) haqida ma’lumotlarni sustligi 
nomerlarni taqsimlashda xatolarga yo‘l qo‘yishga, uskunalarning tez 
ishdan chiqishiga olib keladi (qulf sinishi, stullarning yetishmasligi, 
intererning torligi).
Nomer fondi xizmati egiluvchan (gibkiy) ijtimoiy texnologiyalarga ega 
bo‘lishi kerak. Ushbu xizmat mijoz va mehmonxona xizmati o‘rtasidagi 
birinchi tashkiliy bo‘g‘imdir. Ular ushbu qavatda har kimga ham qiziq 
bo‘lmagan kutilmagan holatlarni tezda hal qiladi. (Masalan: mehmon 
belgilagan vaqtdan barvaqtroq keldi yoki nomer oldindan bron qilingan 
bo‘sa ham, hali tayyor emas, xona bekasilar ishi ko‘pligi, joyshablarning 
yetishmasligi). Bunday holatda nomer fondi xizmati psixologik bosimni 
bartirif qilish uchun rezerv uskunalariga ega bo‘lishi kerak. Ushbu 
holatlarga befarqlik bilan qarash mijozlarning kayfiyatini yanada ko‘proq 
tushurishi mumkin. Mijozlarga qisqa muddat ichida mehmonxona haqida 
yaxshi taasurot qoldirishga harakat qilish zarur. Nomer fondi xizmatining 
tashkilotchilik malakasi bu boshqaruvning yuzi, asosi hisoblanadi. Bu 
yerda “imkoniyatimiz boricha” prinsipi to‘g‘ri kelmaydi. Nomer fondi 
xizmati ob’ekti barcha kutilmagan holatlarni “shu yerda va hozirning 
o‘zida” prinsipi asosida faoliyat ko‘rsatishdir.