R. O. Ismatov Nammqi, "Menejment" kafedrasidotsenti, iqtisod fanlari

predmetli
detalli
jarayonli
Ish 
vaqtining
summar xarajati
15,3
13,9
16,4
Ish vaqtining eng kam summar xarajati mehnat taqsimotining 2-shaklida.
Shuning uchun u mehnat taqsimotining iqtisodiy chegarasi hisoblanadi.
MISOL. Agar 1-sida bir oyda bajarilayotgan ishlar mehnat sarfi 4569 norma-
soat,2-sida-5860 va 3-sida-2513 norma-soat bo’lsa tsexning o’zaro bog’liq
uchastkalarida minimal, biroq etarli ishchilar sonini hisoblang. Ishlab chiqarish
normalari rejasining bajarilishi mos xolda 118, 124 va 111%, bitta ishchining ish
vaqti jamg’armasi 176 soat.
EChISh. Har bir uchastka bo’yicha ishchilar soni quyidagi formula yordamida
hisoblanadi:
Ch =(Tn-100): (Fv-Pvn)
Bu erda: Tn-uchastka bo’yicha ishlar hajmining normadagi mehnat sig’imi;
Fv-Hisobot davridagi bitta ishchining ish vaqti jamg’armasi;
Pvn- rejalashtirilayotgan ishlab chiqarish normalari bajarilishining o ’rtacha foizi.
Bizning misolimizda Ch1=4569-100:176-118=22 kishi;
Ch2=5860-100:176-124=27 kishi; va Ch3=2513-100:176-111=13 kishi.
MISOL. Agar ishchilar o ’z operativ vaqtlarining 10% ini o ’z-o’zlariga hizmat
ko’rsatishga sarflayotgan bo’lsalar, asosiy ishchilarga hizmat ko’rsatish uchun zarur
bo’ladigan yordamchi ishchilarning minimal,biroq etarli sonini aniqlang. Tsexdagi
asosiy ishchilar soni 300 kishi, smenadagi operativ vaqt 410 minut.
EChISh. O’z-o’ziga hizmat ko’rsatishga ketayotgan operativ vaqt sarflari
yig’indisi 12300 minut (300-410-0,1) Zarur bo’lgan yordamchi ishchilar soni 330
kishi. (12300:410).
Masalalar.
1. 
Detalni tayyorlash jarayoni 5ta o ’zaro bog’liq va ketma-ket bajariladigan