R. O. Ismatov Nammqi, "Menejment" kafedrasidotsenti, iqtisod fanlari

birinchi oy oxiriga kelib u 2 barobar, ikkinchi oy oxiriga kelib 4 barobar va xakozo)
- bitimga ko’ra siz xar oy bankka 2400 p.b. to’lashingiz kerak, ya’ni bank xar oy
oxirida pulingiz 2 barobar o ’sganda 2400 p.b. ni ushlab qoladi.
Savol: Bu bitim siz uchun foydalimi?
MEHNAT JARAYONLARINI TASHKIL ETISH
M etodik ko'rsatmalar.
MISOL. Mehnat taqsimoti.
Agar detalni ishlab chiqarish bo’yicha 5 ishlab chiqarish jarayonlarining
davomiyligi 0,5; 1,5; 0,25; 0,75; 1,0 (min) bo’lsa, hamda soatiga 480ta detal ishlab
chiqarilayotgan bo’lsa ishlab chiqarish zanjiridagi ishchilar joylashuvini va ularning
umumiy sonini aniqlang.
EChISh. Davomiyligi bo’yicha eng minimal jarayonning mehnat sig’imi
aniqlanadi: 480-0,25=120 min. Ishlovchilarning zarur bo’lgan soni 2ta (120:60).
Qolgan jarayonlar uchun ishlovchilar soni quyidagi formula yordamida aniqlanadi:
Chi=ti / tmin
Bu erda t-vaqt, Ch- ishlovchilar soni.
Shunday qilib,birinchi jarayonda 4 kishi,(0,5/0,25- 2), ikkinchisida-12ta
(1,5/0,25-2), uchinchisida-2ta, to’rtinchisida-6ta (0,75/ 0,25-2) va beshinchisida-8ta
ishchi (1,0 / 0,25-2). Jami-32 kishi.
Tekshirish. 480 ta detalning mehnat sarfi 1920 min (480-4). 32 ta ishchi ham
321

---

soatiga 1920 min ishlaydi (32-0), shunday ekan zanjirimiz to’xtovsiz ishlaydi.
MISOL. Mehnat taqsimoti chegaralarini aniqlash.
Mehnat taqsimoti turlicha bo’lgan sharoitda bir turdagi mahsulot ishlab
chiqarishga ketadigan vaqt sarfi jadvalda keltirilgan. Mehnat taqsimotining iqtisodiy
chegarasini aniqlang.___________________________________________________
Ko’rsatkich
Mehnat taqsimoti shakllari