R. M. Xudayqulov aloqa yo„llari, undagi xizmat qiluvchi inshootlar

Annotasiya 
 
Ushbu o„quv qo„llanmada aloqa yo„llari, jumladan temir yo„llari, avtomobil 
yo„llari, havo yo„llari, suv yo„llari, sanoat yo„llari, xo„jalik yo„llari va shahar 
yo„llari haqida umumiy ma‟lumotlar berilgan. Shu bilan bir qatorda avtomobil 
yo„llari haqida to„liq ma‟lumotlar berilgan bo„lib, avtomobil yo„llarining 
elementlari, avtomobil yo„llaridagi sun‟iy inshootlar, avtomobil yo„llarida 
harakatni tashkil etish va harakat havfsizligi masalalari keng yoritilgan. 
 
Аннотация 
 
В данном учебном пособие даны общие сведения о путях сообщений в 
частности о железных дорогах, об автомобильных дорогах, о воздушных 
линиях, о водных путях, о промышленных дорогах, о хозяйственных и 
городских дорогах. Наряду с этим, даны подробные сведение об 
автомобильных дорогах, а также широко освещены вопросы об элементах 
автомобильных дорог, об искусственных сооружениях на автомобильных 
дорогах, об организации движение и обеспечении безопасности движения на 
автомобильных дорогах. 
Annotation 
 
The manual contains general information on ways messages in particular 
about railways, about highways, about air-lines, about waterways, about industrial 
roads, about economic and city roads are given. Along with it informs about 
highways and questions on elements of highways, on artificial constructions on 
highways, about the organisation movement and maintenance of safety movement 
on roads. 
 
 

---

5 
Kirish 
 
Bundan bir necha yuz yillar avval xalqlarni bir - biri bilan bog‟lagan karvon 
yo„llari bugun magistral yo„llarga aylandi. Shunday yo„llardan biri Buyuk Ipak 
yo„lidir. Mag‟ribu, mashriqni bog‟lagan, xalqlar tarixi va taraqqiyotining eng 
kuchli xalqalaridan biri bo„lgan Buyuk Ipak yo„li dunyoga mashhur Buxoro , 
Samarqand, Qo„qon va O„sh shaharlari orqali Qashqardan o„tib, yo„nalishini 
davom ettirgan. 
Bu yo„nalish Evropo qit‟asini Osiyoning okean sarhadlari bilan 
bog‟laydigan va xalqaro miq‟yosda oltin kamar vazifasini bajaruvchi muhim 
arteriya hisoblanadi. Hozirda esa “ Transkontinental yo„nalishi” deb nom olgan
Prezidentimizning tashabbusi bilan “ Buyuk Ipak yo„li” ni tiklash to„g‟risidagi 
qonunni qabul qilinishidan, transport yo„lagi bo„yicha xalqaro anjumanlarda 
qatnashib, shartnomalar, bitimlar tuzilishi, ayniqsa “Evropa -Kavkaz- Osiyo” 
transport yo„lagi (TRASEKA)ni rivojlantirish bo„yicha olib borilayotgan ishlardan 
maqsad portlarga , dengizlarga, jahon bozoriga chiqish va O„zbekistonning rivojiga 
rivoj qo„shishdir. 
Respublikamiz bo„yicha barcha turdagi transportlarda tashilayotgan 
yo„lovchilarning 96,6% , yuklarni esa 83% aynan avtomobil transporti hissasiga 
to„g‟ri keladi. Demak, mamlakatimizda bu transport vositasiga talab katta. Yo„l 
tarmog‟ini umumiy uzunligi respublika bo„yicha 184000 km. 
O„zbekiston xalqining boyligi va mamlakatimizning "Qon tomirlari" bo„lgan 
va bugungi kunda 42654 kilometr uzunlikdagi umumfoydalanuvdagi avtomobil 
yo„llari, jumladan 3979 km xalqaro, 14069 km davlat, 24606 km mahalliy 
ahamiyatidagi avtomobil yo„llari texnik soz holatda asraldi, saqlandi, 
rivojlantirildi, takomillashtirildi. Har qanday ob-havo sharoitida transport 
vositalarining uzluksiz va xavf xatarsiz qatnovi ta‟minlanib kelinmoqda.
O„tgan yiliarda jami 23002 km.lik yo„l ishlari bajarilib, jumladan umumiy 
foydalanishdagi avtomobil yo„llarida 2722 kilometrdan ortik yangi yo„llar qurildi 

---

6 
va rekonstruktsiya qilindi, 3800 km avtomobil yo„llarida mukammal ta‟mirlash va 
21978 km avtomobil yo„llarida ta‟mirlash ishlari amalga oshirildi. Shuningdek 
o„tgan davrda 175 dona umumiy uzunligi 6645 pm. bo„lgan ko„priklar, 19 dona 
3938 pm. yo„l o„tkazgich va transport echimlari qurildi va rekonstruktsiya qilindi. 
O„zbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimovning 2009 yil
22-apreldagi 
PQ-1103 
sonli 
“2009-2014 yillarda O„zbekiston milliy 
avtomagistralini 
rekonstruksiya 
qilish 
va 
rivojlantirish 
chora-tadbirlari 
to„g„risida”gi 2010 yil 21-dekabrdagi PQ-1446 sonli “2011-2015 yillarda 
infratuzilmani, 
transport 
va 
kommunikasiya 
qurilshini 
rivojlantirishni 
jadallashtirish to„g„risida”gi hamda 2015 yil 6-mart PQ-2313 sonli “2015-2019 
yillarda muhandislik kommunikatsiya va yo„l transport infratuzilmani
rivojlantirish va madernizatsiya qilish dasturi to„g„risida” gi qarorlar.
Avtomobil yo„llarini, avvalo xalqaro va davlat ahamiyatiga ega yo„llarning 
transport - ekspluatatsiya sifatlarini xalqaro me‟yorlar va standartlar talablari 
darajasiga ko„tarish, yuklar va yo„lovchilarni tashishning barcha yo„nalishlari 
bo„yicha raqobatbardosh tranzitni amalga oshirish, hamda avariyalarni kamaytirish 
ko„rilgan 
Xulosa o„rnida aytish mumkinki yangi yo„llarni barpo ètilishi va èskilarning 
qayta ta‟mirlanishi hududlarga yangi xayot nafasini olib keladi. Katta xajmdagi 
qurilish , bunyodkorlik ishlari amalga oshiriladi. Xizmat ko„rsatish tarmoqlari bilan 
birga yangi uy-joylar barpo ètiladi. Yo„llarning rivojlanishi insonlarni bir-biriga 
yaqinlashtirish bilan birga ular uchun ko„plab imkoniyatlar ham yaratib beradi. 

---

7