R. I. Toshmuhamedov

nektar bo'lmaydi, changlar shamolda tarqalishga moslashgan.
Gullari kuchalasimon to'pgullarga to'plangan. M evasi ikki pallali ko'sakcha,
urug'ida endosperm bo'lmaydi, oq tuklardan iborat uchmasi bor.
Bu oilaning tollar va teraklar turkumi keng tarqalgan (62-rasm).
Topshiriqlar
1. 
Oilaning tipik vakili hisoblangan tol va terak turkum vakillaridan birini to'liq
o'rganish va ularga ta’rif berish.
2 . 0'rganilgan tola va terak turining vegetativ organlari, to'pguli va gul tuzilish-
larini o'rganib, ularni chizib olish.
3. Aniqlagichlardan foydalanib, tol va terakning biror bir turini aniqlash.
4. Tollar, teraklar turkumi vakillarining o'xshash va farqlanuvchi belgilarini aj­
ratish.
Ish tartibi
Suv tol (Salix vilhelmsiana) yoki ko‘k tol (S. coerulea) va oq terak (Populus alba)
kabi oila vakillari gerbariy yoki fiksatsiya qilingan materillar yordamida o ‘rganiladi
(62-rasm).
1. 
T o‘pgulni gerbariydan o'rganishda gullash davri shu o'simlikning barg chiqa-
rishidan oldin yoki keyin ekanligi, to'pgul tipi qandayligi, o'sim lik bir uyli yoki
ikki uyli ekanligi aniqlanadi. Gulni bo'laklarga bo'lib, lupada ko'riladi va gulida
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

62-rasm. Toldoshlar:
1 
- tolning bargli novdasi (yon bargchalari ko'rinib turadi); 2 - changchi to'pgulli 
shoxchasi; 3 - urug'chi to'pgulli shoxchasi; 4 - changchi gullari; 5 - urug‘chi gullari;
6 - tugunchaning kesimi; 7 - mevasi; 8 - urug‘i; 9 - qora terakning bargi; 10 - urug‘chi 
guli; 11 - changchi guli; 12 - urug‘chisining kesimi; 13 - ochilgan mevasi; 14 - urug'i; 
15 - murtak; 16 - chapda tolning urug‘chi guli diagrammasi, o‘ngda esa changchi gulining 
diagrammasi.
www.ziyouz.com kutubxonasi

---