R. H. Davlatova, K. Abdurahmonova “O`zbek tili” fanidan amaliy mashg`ulot uchun ishlanmalar navoiy-2020

SOʻZ BOSHI

“Oʻzbek tili” fanidan oʻquv rejasiga muvofiq talabalarning mustaqil ishlashlarini tashkil etish, ularni ijodiy fikrlashga oʻrgatish hamda izlanish olib borish koʻnikmalarini shakllantirish maqsadida amaliy mashgʻulotlarni oʻtish rejalashtiriladi.

“O’zbek tili” fanidan tashkil etiladigan amaliy mashgʻulotlarda talabalarning mashgʻulot davomida egallagan nazariy bilimlarini mustahkamlash va yanada chuqurlashtirish maqsadida oʻtilgan mavzular boʻyicha mustaqil tarzda tahlillar, tajribalar olib borish masalasiga jiddiy e’tibor qaratiladi. Shu maqsadda amaliy mashgʻulotlarni oʻqitishning eng ilgʻor usullaridan foydalanib ilmiy-nazariy tafakkurni shakllantirishga yoʻnaltirilgan holda tashkil etish koʻzda tutiladi.

“O’zbek tili” fanidan oʻtiladigan amaliy mashgʻulotlar avvalo, talabalarning oʻqituvchi hamkorligi va nazoratida olib boradigan oʻquv-tadqiqot faoliyatini amalga oshirishga qaratiladigan oʻqitish shaklidir. Amaliy mashgʻulotda bajariladigan ishlarning oʻqituvchi nazoratida amalga oshirilishi mavzuga doir ilmiy xulosalarning talabalar tomonidan chuqur oʻzlashtirilishiga yordam beradi. Amaliy mashgʻulotda mavzu boʻyicha bajarilishi koʻzda tutilgan amaliy ishlar nazariy masalani mustaqil tahlil qilishga qaratiladi. Shu sababli har bir amaliy mashgʻulotda talaba izlanish olib borishi, misollarni qiyoslashi, tahlil qilishi, til qonuniyatlarini ishlab chiqishi, xulosalar chiqarishi va oʻz fikrini toʻliq bayon eta olishi lozim boʻladi.

Amaliy ishlarni bajarishdan avval mavzuga doir nazariy bilimlar yodga olinishi lozim. Shu maqsadda uslubiy qoʻllanmada har bir amaliy mashgʻulot dastlab oʻtilgan mavzu boʻyicha tayanch tushunchalar tahlilini oʻtkazishga qaratilgan topshiriq bilan boshlanadi.

Uslubiy qoʻllanmada nazariy mavzu boʻyicha turli hajmdagi rang-barang amaliy topshiriqlar berildi. Jumladan, mavzu mohiyatidan kelib chiqqan holda til birliklarini lingvistik tahlil qilish, faktik materiallarni qiyoslash asosida umumlashma xulosalar chiqarish, turli jadvallar bilan ishlash, matnni lingvistik tahlil qilish, ilmiy manbalar ustida ishlash va ularga munosabat bildirish, ilmiy sharhlar yozish kabi turli topshiriqlar ishlab chiqildi. Oʻqituvchi ulardan ma’qulini (talabalarning bilim darajasi, belgilangan vaqt kabilar asosida) ixtiyoriy tanlab, mashgʻulotni tashkil etishi mumkin boʻladi.