R e s p u b L i k a s I k o n s t I t u t s I y a s I n I

■
87

---

qaralishi mumkin. Masalan, BMT xavfsizlik Kengashi biror- 
bir davlat hududida yuz berayotgan hodisa xalqaro tinchlik va 
xavfsizlikka xavf solayapti deb hisoblasa, u holda voqea o ‘sha 
davlatning ichki ishlari hisoblanib qolm aydi va BM Tning 
h a ra k a tla ri o ‘sha d av lat ichki ish lariga aralash u v deya 
baholanmaydi.
Aralashmaslik konsepsiyasi davlatning o ‘z ichki vakolat- 
lariga har qanday masalalarni bemalol kirita olish mumkinligini 
bildirmaydi. Davlatlarning xalqaro majburiyatlari, jumladan, 
BMT Nizomidan kelib chiqadigan majburiyatlari ushbu masala- 
ning h al etilish ig a t o ‘g ‘ri y on d o sh u v m ezoni m e’yor 
hisoblanadi. Sharhlanayotgan moddaga asosan mamlakatimiz 
tashqi siyosati xalqaro huquqning umume’tirof etilgan boshqa 
qoidalari va norm alariga asoslanadi. U lar jum lasiga inson 
huquqlariga hurmat tamoyilini kiritish mumkin.
M avzuni mustahkamlash uchutt savollar
1. «Suverenitet» atamasi ilk bor qaysi davlatda va nechanchi asrda 
vujudga kelgan hamda qaysi so‘zdan olingan?
2. 0 ‘zbekistonning davlat suvereniteti tushunchasi va mohiyati 
qaysi qonun hujjatlarida mustahkamlangan?
3. 0 ‘zbekistonning davlat ramzlari qachon qabul qilingan va u- 
ning mazmun-mohiyatiga qanday ta’rif berilgan?
4. «Demokratiya» so‘zi qayerdan kelib chiqqan va u nimani 
anglatadi?
5. 0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidenti o‘zining « 0 ‘zbekiston XXI 
asr bo‘sag‘asida: xavfsizlikka tahdid, barqarorlik shartlari va 
taraqqiyot kafolatlari» nomli asarida demokratiya tushunchasi 
haqida qanday ta’rif bergan?
6. To‘g‘ridan-to‘g‘ri, ya’ni bevosita demokratiya tushunchasini 
bilasizmi?
7. Vakillik demokratiyasi nima?
8. To‘g‘ridan-to‘g‘ri va vakillik demokratiyasi shakllari 0 ‘zbekis- 
ton Respublikasi Konstitutsiyasining qaysi moddalarida o‘z 
aksini topgan?
9. To‘g‘ridan-to‘g‘ri va vakillik demokratiyasi shakllari 0 ‘zbekis- 
tonning qaysi qonunlari asosida amalga oshirilishi belgilangan?
10. «Referendum» so‘zining lug'aviy ma’nosi qaysi tildan olingan 
va qanday ma’noni anglatadi?
11. 0 ‘zbekiston Respublikasida necha m arotaba referendum 
o‘tkazilgan va nechanchi yillarda?
88

---

12. O'zbekistonni demokratik davlat sifatida tavsiflovchi belgilarini 
aniqlang.
13. «Hokimiyatning bo‘linish» nazariyasi nechanchi asrdan boshlab 
mustaqil siyosiy-huquqiy ta’limotga aylangan?
14. Jahon tajribasida «Demokratiya va inson huquqlari» qanday 
asoslarda himoya qilinadi?
15. 0 ‘zbekistonda siyosiy va mafkuraviy xilma-xillik qanday rivoj 
topmoqda?
16. 0 ‘zbekiston RespublikasiPrezidenti I. A. KarimovOliy Majlis- 
ning 2-chaqiriq 2-sessiyasida so‘zlagan nutqida, 0 ‘zbekistonda 
siyosiy va mafkuraviy plyurealizmni yanada rivojlantirish uchun 
Parlam ent faoliyati qanday tashkil etilishi bilan bog‘liq 
ekanligini asoslab bergan?
17. Inson huquqlari umumjahon deklaratsiyasi qachon qabul 
qilingan va qanday ahamiyatga ega boidi?
18. Ijtimoiy adolat va qonuniylik prinsiplari 0 ‘zbekiston Respub­
likasi Konstitutsiyasining qaysi moddalarida o‘z aksini topgan?
19. 0 ‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasining asosiy prinsiplari 
deganda nimani tushunasiz va uni belgilab bering?
20. 0 ‘zbekistonda Konstitutsiya va qonunning ustunligi prinsipi 
qanday amalga oshiriladi?
21. O‘zbekiston Respublikasi tashqi siyosatining Konstitutsiyaviy 
asoslari qaysi qonun hujjatlarida belgilangan?
22. 0 ‘zbekistonda mudofaa va xavfsizlikning ta ’minlanishini 
Konstitutsiyaviy-huquqiy asoslarini aniqlang.
23. 0 ‘zbekiston qurolli kuchlari qachon tashkil etilgan?
24. Milliy istiqlol mafkurasiga qanday ta’rif berilgan?
25. 0 ‘zbekistonning davlat mustaqilligini am alda namoyon 
qiladigan va ro'yobga chiqaradigan tashkiliy tuzilmalar tizimi 
haqida nimalarni bilasiz?
26. 0 ‘zbekiston Konstitutsiyasining birinchi moddasida «Davlat- 
ning « 0 ‘zbekiston Respublikasi» va « 0 ‘zbekiston» degan nom- 
lari bir ma’noni anglatadi» deb yozib qo‘yilgan, buning mazmun 
va mohiyatini aniqlang.

---