R e s p u b L i k a s I k o n s t I t u t s I y a s I n I

36 0 ‘zbekiston Respublikasining K onstitutsiyaviy huquqi (mualliflar
jamoasi). TD Y U I. — Toshkent: «Moliya», 2002, 244-bet.
37 «Jinoiy jazolarni liberallashtirilishi m unosabati bilan O ‘zbekiston
R espublikasining Jinoyat, Jinoyat-protsessual kodekslari hamda
M a ’m uriy javob garlik t o ‘g ‘risidagi k od ek sga o ‘zgartishlar va
qo'shimchalar kiritish haqida»gi 0 ‘zbekiston Respublikasi Qonuni //
0 ‘zbekiston Respublikasi Oliy Majlisining Axborotnomasi, 2001.

---

erishgan paytda jinoyat to ‘g‘risidagi qonun hujjatlari o iim
jazosini nazarda tutuvchi 30 dan ortiq m oddalardan iborat 
edi.O‘zbekiston Respublikasining 1994-yilgi jinoyat kodeksida 
bunday moddalar soni 13, 1998-yilda 8, 2001-yilda esa 4 gacha 
kamaytirildi. 2003-yilda jinoyat qonunchiligini liberallashtirish 
bo‘yicha kompleks chora-tadbirlar amalga oshirilgandan so‘ng, 
faqat ikki turdagi jinoyat-javobgarlikni og‘irlashtiradigan holat- 
larda qasddan odam o idirish va terrorizm jinoyatlarini sodir 
etganlik uchun o iim jazosi nazarda tutiladi.
Prezidentimiz ta ’kidlaganlaridek, «O 'tgan o ‘n ikki yildan 
ortiqroq vaqt mobaynida o iim jazosi qo ilan ilish i mumkin 
b o ig an jinoyatlar tarkibi 33 tadan 2 tagacha qisqartirildi»38. 
Ayni vaqtda, m amlakatda amalga oshirilayotgan jamiyat va 
d av lat h ay o tin i d em o k ra tik jih a td a n y an ad a yangilash, 
m amlakatni modernizatsiya qilish borasidagi islohotlarning 
m ohiyati va mazmuni, sud-huquq tizimini liberallashtirish 
bo‘yicha olib borilayotgan ishlarning natijalari jazo turi sifatida 
o iim jazosi bekor qilinishini hamda uning umrbod yoki uzoq 
muddatga ozodlikdan mahrum etish jazosi bilan almashtirilishi 
zarurligini taqozo etm oqda. 2005-yil 1-avgustda insonning 
yashash huquqini e io n qiluvchi va mustahkamlovchi xalqaro 
huquqning umume’tirof etilgan prinsiplari va normalaridan, 
0 ‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasi qoidalaridan kelib 
chiqqan holda, shuningdek, jinoiy jazolarni yanada liberallashti­
rish borasida aniq chora-tadbirlarni amalga oshirish maqsadida, 
0 ‘zbekiston Respublikasi Prezidentining « 0 ‘zbekiston Respub­
likasida o ‘lim jazosini bekor qilish to ‘g‘risida»gi Farmoni e’lon 
qilindi39. Ushbu farmonda 2008- yilning 1-yanvaridan boshlab, 
jinoiy jazo turi sifatida o iim jazosi bekor qilinishi va uning 
o ‘rniga umrbod yoki uzoq muddatga ozodlikdan mahrum etish 
jazosi joriy etilishi ko'rsatilgan.
H ar bir insonning yashash huquqi o ‘z navbatida tabiiy 
huquqlar q atoridan joy olib, uni t a ’m inlash uchun davlat 
tom onidan:
— 
H ar bir insonning hayoti xavfsizligini kafolatlovchi 
qonunchilik tizimini shakllantirish;