Р е ж а: Геологик жараёнлар ва ҳодисалар тўғрисида тушунча, уларнинг турлари, ривожланиш ва тарқалиш қонуниятлари

МАВЗУ. ЕРНИНГ СИРТҚИ ДИНАМИК ЖАРАЁНИ
Р Е Ж А:
1.Геологик жараёнлар ва ҳодисалар тўғрисида тушунча, уларнинг турлари, ривожланиш ва тарқалиш қонуниятлари.
2.Инженер-геологик жараён ва ҳодисалар, уларнинг турлари.
3.Карьер ва котлованларда ривожланадиган жараён ва ҳодисалар, уларга қарши курашиш.
Инженер-геологик жараён ва ҳодисалар.
I.Ер юзасида олиб бориладиган қурилиш ишлари билан боғлиқ бўлган (йўл, аерадром)-кўп марта тоғ жинсларининг эриш ва музлаши натижасида содир бўладиган деформастиялар: кўпчиш, шишиш тепаликлари, чўкиш ва бошқалар.
II. 2-метр чуқурликкача олиб бориладиган қурилишлар билан боғлиқ бўлган: саноат, граждан ва сув иншоотлари қуришда.
1.Тоғ жинсларининг сиқилиши-ҳажми қисқариши ва чўкиш.
2.Сунъий қияликларда бўладиган деформациялар:сурилиш,ўпирилиш, силжиш, сочилмалар.
3. Грунт сувлари режимининг ўзгариши-ботқоқлик, шўрланиш ва сув босиш.
III. Ернинг чуқур қисмларида (10-100 м) олиб бориладиган қурилиш ишлари билан боғлиқ бўлган
1.Тоғ босими.
2.Ер юзасининг чўкиши, силжиши.
3.Ер ости сувлари режимининг ўзгариши- сув, босим, ўпирилиш ва бошқалар.
Геологик, инженер-геологик жараён ва ҳодисалар.
Атмосфера, гидросфера, биосфера ва ер қобиғининг юқори қисми қатламларига тушаётган қуёш нурлари иссиқлик, механик, кимёвий ва биологик тусдаги энергияга айланиб ҳар хил жараён ва ходисаларнинг ривожланишига олиб келади. Бу жараёнлар ер юзасида содир бўладиган хамма ўзгаришларнинг сабабчиси экзоген-сиртқи жараёнлар деб аталади. Улар икки хил бўлади. Геологик ва инженер-геологик.
Табиий ҳолда содир бўладиган жараён ва ходисалар- геологик жараён ва ҳодисалар деб аталади.
Инсоннинг инженер-хўжалик фаолияти натижасида содир бўладиган жараён ва ҳодисалар инженер-геологик жараён ва ҳодисалар деб аталади.