R. D. Dusmuratov buxgalteriya hisobi

Xo‘jalik operatsiyalarini hisobga olish
DAFTARI 
5.2-jadval 
Operatsiyalarni ro‘yxatga olish 
Korxona mablag‘larining mavjudligi va harakati 
Hujjat № va 
sanasi
Operatsiyalar mazmuni 
Summa 
(so‘m) 
Material-
lar 
Kassa 
Hisob-
kitob
schoti 
Mol yet-
kazib be-
ruvchilar- 
ga to‘la-
nadigan 
schotlar 
Budjetga 
to‘lovlar 
bo‘yicha 
qarzdor-
lik 
Xodimlar 
bilan 
mehnat 
haqi 
bo‘yicha 
hisob-
kitoblar 
va b. 
D-t K-t D-t K-t D-t K-t D-t K-t D-t K-t D-t K-t D-t K-t 
1 
2 
3 
4 
5 
6 
7 
8 
9 
10 
11 12 
13 
14 
15 
16 17 
18 
1 Chek 
№ 
061324, 
10.10.2020y. 
Bankdan kassaga ish haqi 
tarqatish uchun naqd pul 
olindi 
30000 
30000
30000 
2 Buxgalteriya 
ma’lumotno
masi 
2020-y. oktabr oyi uchun 
xodimlarning ish haqidan 
daromad solig‘i ushlandi 
3000 
3000 3000 
3 №5 
schot-
faktura, 
5.10.2020-y.
«Zenit» zavodidan ma-
teriallar sotib olindi 
10000 
10000 
10000 
4 №15 to‘lov 
topshiriqno-
masi, 
31.10.2020-y. 
Daromad solig‘i summasi 
hisob-kitob schotidan bud-
jetga o‘tkazildi 
3000 
3000 
3000 
J a m i 
46000 
10000 
30000
33000 
10000 
3000 3000 3000 
 

---

112 
Sintetik schotlar bo‘yicha shaxmat
OBOROT VEDOMOSTI 
 2020-y.oktabr oyi (so‘m) 
5.3-jadval 
Kreditlanuvchi schotlar 
Debetlanuvchi schotlar
No-
mod-
diy 
aktiv-
lar 
Mate-
riallar 
Kassa 
Hisob-
kitob
schoti 
Ustav 
kapita-
li 
Mol 
yetkazib 
beruvchi-
larga to‘-
lanadigan 
schotlar 
Xodim-
lar bilan 
mehnat 
haqi 
bo‘-
yicha 
hisob-
kitoblar 
Budjet-
ga to‘-
lovlar 
bo‘yi-
cha 
qarz-
dorlik 
Bir 
oylik 
debet 
oboroti 
Oy 
boshiga 
debet 
qoldig‘i 
Oy 
oxiriga 
debet 
qoldig‘i 
Nomoddiy aktivlar
53000 53000 
Materiallar 
10000 
10000 20000 30000 
Kassa
30000 
30000 1500 31500 
Hisob-kitob schoti 
170000 137000 
Ustav kapitali
Mol yetkazib beruvchilar va pud-
ratchilarga to‘lanadigan schotlar 
Xodimlar bilan mehnat haqi bo‘-
yicha hisob-kitoblar
3000 
3000 
Budjetga to‘lovlar bo‘yicha qarz-
dorlik 
3000 
3000 
Bir oylik kredit oboroti 
33000 
10000 
3000 
46000 
Oy boshiga kredit qoldig‘i 
166500 
12000 
21000 45000 
244500 
Oy oxiriga kredit qoldig‘i 
166500 
22000 
18000 45000 
251500 

---

113 
Shuning uchun, barcha debetlanuvchi schotlar oborotlarining jami 
barcha kreditlanuvchi schotlar oborotlarining jamiga teng bo‘lishi lozim. 
Unga asosan sintetik schotlar bo‘yicha oborot vedomosti tuziladi. 
Shaxmat vedomosti va oborot vedomostining kombinatsiyalangan 
varianti, ya’ni shaxmat-oborot vedomosti

ham qo‘llanishi mumkin (4.3-
jadval). Uni to‘lg‘azish uchun ham xo‘jalik muomalalarini hisobga olish 
daftaridagi ma’lumotlardan foydalanamiz. 
Ushbu shaxmat-oborot vedomosti matritsa modeliga asoslangan 
bo‘lib, uning tuzilishi va mazmunidan ko‘rinadiki, u amalga oshirilgan 
xo‘jalik muomalalarining to‘liqligi va tuzilgan schotlar korrespon-
densiyalarining to‘g‘riligi ustidan aniq nazorat o‘rnatishni ta’minlaydi. 
Xo‘jalik mablag‘lari va ular manbalari alohida turlarining harakati 
yaqqolroq ko‘rinadi. 
Buxgalteriya hisobining jurnal-order shakli

qo‘llaniladigan kor-
xonalarda sintetik schotlar bo‘yicha oborot vedomosti tuzilmaydi. Bunda 
hisobot davrida ro‘yxatga olingan xo‘jalik muomalalari to‘liqligi va 
to‘g‘riligini nazorat qilish Bosh daftar ma’lumotlari bo‘yicha amalga 
oshiriladi. 
Shunday qilib, sintetik schotlarning oborot vedomosti schotlardagi 
yozuvlarning to‘g‘riligini nazorat qilish, shuningdek, yangi balans 
tuzishda ham ishlatilar ekan.