R. D. Dusmuratov buxgalteriya hisobi

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
2-rasm. Statik buxgalteriya hisobining buxgalteriya hisobi ibtidoiy 
modellari bilan o‘zaro bog‘liqligi 
Buxgalteriya hisobining ibtidoiy modellari
Rim modeli
(Qadimgi rimning oilaviy 
hisobi) 
Lyudovik XIV ning soliq 
ijaradorlari moliya hisobi
modeli
(XVII asr)
Venetsiya modeli
(XV-XVI asrlar) 
1. Hayot jarayoni oila 
boshlig‘i vafotidan 
boshlanadi.
2. Diskret inventarizatsiya. 
3. Ko‘chadigan va ko‘chmas 
mol-mulklarni sotish 
mumkin bo‘lgan baholarda 
alohida pul ifodasida 
baholash. 
4. Mol-mulklarning soxta 
tugatilishi. 
5. Moliyaviy natijani tugatish 
paytida mol-mulklarning 
yakuniy va dastlabki 
qiymatini taqqoslash orqali 
aniqlanadi. 
1. Moliyaviy natija hisobot 
davri yakunlangaya 
aniqlanadi.
2. Hisobot davri bbir yilga 
teng.
3. Natija pul mablag‘lari 
tushumi va to‘olvini 
taqqoslash orqali aniqlangan. 
1. Moliyaviy natija tijorat 
korxonasi tugatilgan paytda 
aniqlanadi.
2. Moliyaviy natija olingan va 
to‘langan pul oqimlarini 
taqqoslash orqali aniqlanadi 
1. Diskret inventarizatsiya. 
2. Ko‘char va ko‘chmas 
mulklarni sotish mumkin 
bo‘lgan baholarda alohida 
pul ifodasida baholash. 
3. Mulklarning fiktiv 
likvidatsiyasi. 
4. Natija likvidatsiya paytida 
mulklarning yakuniy va 
dastlabki qiymatini 
taqqoslash orqali aniqlanadi. 
1. Moliyaviy natija hisobot 
davri yakunlangaya 
aniqlanadi.
2. Hisobot davri bir yilga teng.
Statik buxgalteriya hisobi 

---

467 
Statik buxgalteriya hisobining oxirgi elenmenti dinamik buxgateriya 
hisobi uchun ham muhimdir. Statik buxgalteriya hisobida dengiz 
sayohatchilari qo‘llagan Venetsiya buxgalteriyasidan bitta ham element 
foydalanilmaganligiga e’tibor qaratish muhimdir.