R. D. Dusmuratov buxgalteriya hisobi

 
«Kelgusi davr xarajatlarini hisobga oluvchi schotlar» 
D-t
K-t 
Boshlang‘ich qoldiq
– o‘tgan 
hisobot davrlarida mazkur va 
kelgusi hisobot davrlari hisobiga 
qilingan xarajatlar 
Oborot
– mazkur hisobot davri 
xarajatlariga yozilgan o‘tgan 
hisobot davrlari xarajatlari 
Oborot
– kelgusi hisobot davrlari 
uchun mazkur hisobot davrida 
qilingan xarajatlar 
Oxirgi qoldiq
– kelgusi davr 
xarajatlari 
6.5-rasm.
«Kelgusi xarajatlar va to‘lovlar rezervlarini hisobga oluvchi 
schotlar» passiv schotlar bo‘lib, u har oy hisoblanib, ishlab chiqarish 
sarflariga qo‘shib borish yo‘li bilan kelgusida qilinadigan xarajat va 
to‘lovlarni qoplash uchun mablag‘ yig‘ish va yuqorida ko‘rsatilgan 
xarajat va to‘lovlar sodir bo‘lganda shu rezerv hisobidan qoplashni 
hisobga olish uchun xizmat qiladi. Bu schotning kreditida har oyda 
ishlab chiqarish sarflariga qo‘shish yo‘li bilan tashkil etilgan rezerv 
summasi aks ettirilsa, debetida esa shu rezerv hisobidan qilingan 
xarajatlar va to‘lovlar hisobga olinadi. «Kelgusi xarajatlar va to‘lovlar 
rezervlarni hisobga oluvchi schotlar» schotining qoldig‘i faqat kreditda 
bo‘lib, foydalanilmagan rezerv summani bildiradi. Bu schotning tuzilishi 
quyidagicha (5.6-rasm). 
4. 
Kalkulatsiya schotlari
 
xarajatlarni hisobga olish va ishlab 
chiqarilgan mahsulot, bajarilgan ish va ko‘rsatilgan xizmatlarning 
haqiqiy tannarxini aniqlashga xizmat qiladi. Bu schotlarning debetida 
ishlab chiqarishga qilingan turli-tuman xarajatlar yozib borilsa, kreditida 
ishlab chiqarishdan olingan mahsulot, ish va xizmatlarning reja tannarxi 
bo‘yicha qiymati, ishlab chiqarishda foydalanilmagan moddiy 

---

164 
boyliklarning omborga qaytarib olinishi va boshqalar aks ettiriladi. 
Hisobot davrining oxiriga qoladigan qoldiq kalkulatsiya schotlarining