Р а ҳ б а р и й ҳ у ж ж а т почта қоидалари

суғ/қоп 
34 
 
 
Тойтепа 
 
 
2 
пос. 
СC22157615UZ 
11000 
 
Бухара 14 
 
 
3 
-«- 
СC22158925UZ 
20000 
 
Газли 
 
 
4 
буш/қоп 
1252 
 
 
Тошкент 
 
 
5 
 
Алоҳида юкхат бўйича 
 
 
 
6 
пос.14 
 
 
В 
Тошкент 5/1 дан 
 
 
7 
пос.12 
 
 
В 
Андижон 4/1 дан 
 
 
8 
 
Жами 
Ўттиз иккита 
 
 
 
9 
 
Смена бошлиғи
Ахмедова 
 
 
10 
 
Опр.
 
Каримова 
 
 
88-расм. 16-шаклдаги умумий юкхатни тузиш ва расмийлаштириш 
намунаси 

---

RH 45-090.1:2013 
173 
10.3.8 Почта алмашинувини амалга оширувчи алоқа ходимлари, уни 
станцияга етказиб берадилар ва почта вагони тўхтайдиган жойга поезд
келиши белгиланган вақтдан камида 10 дақиқа аввал олиб келадилар.
10.3.9
 
Почта алмашинуви поезднинг тўхтаб туриши учун белгилан-
ган вақтда амалга оширилади. Почта жўнатилишга тайѐр бўлмаганлиги
сабабли поезднинг кечикишига йўл қўйилмайди. Бошланғич ва охирги 
пунктларда почтани ортиш ва тушириб олиш учун зарур бўлган муддат
тегишли почта алоқаси объектларининг раҳбарлари томонидан, қабул қи-
 
линиши ва топширилиши керак бўлган почта сони, шунингдек, алмашинув 
шароитлари ҳисобга олинган ҳолда белгиланади.
Поезд кечикканда ва тўхтаб туриш вақти қисқартирилганда почта 
алмашинуви қисқа муддатда таъминланади. 
Почтанинг тўлиқ 
алмашинуви тугамаганлиги сабабли поездни тўхтатиш мосламаси 
билан тўхтатиш катьиян ман этилади.
10.3.10 Почта алмашинувига келган алоқа ходими почтани кузатиб 
бориш ва алмаштириш ҳуқуқини берувчи 81-шаклдаги гувоҳномани
(85-расм) ҳамда етказиб берилган почта учун 16-шаклдаги юкхатни 
кўрсатади.
Аввал почта вагонидан почта берилади, сўнг эса вагонга қабул қили-
нади. Поезд тўхтаб туриш вақтининг давомийлиги 5 дақиқа ва ундан кам-
роқ қилиб белгиланган пунктларда почта билан келган алоқа ходими почта 
вагонига кирмасдан почта алмашинувини амалга оширади.
10.3.11 Бошланғич ва охирги пунктларда почта санаб қабул қили-
нади ва топширилади, номма-ном текширилиб, қабул қилинадиган 
«HUKUMATGA OID»
белгили қоплар, устувор почта жўнатмалари жойлан-
ган қоплар, курьерлик жўнатмалари жойланган қоплар, суғурта қоплар ва 
халқаро жўнатмалар жойланган қоплар, контейнерлар, эълон қилинган 
қиймати энг кам иш ҳақининг беш баробаридан ортиқ баҳоланган посил-
калар бундан мустасно. Поезд қисқа вақтга тўхтайдиган оралиқ пунктларда 
«HUKUMATGA OID» 
белгили қоплар, устувор почта жўнатмалари жойлан-
ган қоплар, курьерлик жўнатмалари жойланган қоплар, суғурта қоплар, 
халқаро жўнатмалар жойланган қоплар, эълон қилинган қиймати энг кам 
иш ҳақининг беш баробаридан ортиқ баҳоланган посилкалар вақт камлиги 
сабабли, поезд жўнаши билан дарҳол номма-ном текширилиши шарти 
билан, санаб қабул қилиниши мумкин. Қабул қилинаѐтган почта овоз 
чиқариб саналади. Қабул қилинган почтанинг сони қабул қилувчи томони-
дан ҳужжатлардаги якунлар билан солиштирилади. Алоқа ходимлари поч-
тани алмаштиришда, қабул қилинаѐтган почта жўнатмалари ва буюмлари-
нинг манзилларини кўздан кечириб чиқиши, шунингдек, ўровлар, муҳрлар, 
пломбалар, боғловлар, тасмаларнинг бутунлигини текшириши керак. 
Почтанинг ҳужжатлар билан мос келмаслиги ва унинг режадан 
ташқари топширилиши учун почта вагони ходимлари жавобгар бўладилар.
10.3.12 Почта алмашинуви вақтида топширилиши керак бўлган барча 
почтани почта вагонидан тушириш таъминланади. Биринчи навбатда, 

---

RH 45-090.1:2013
174 
«HUKUMATGA OID»
белгили почта, устувор почта жўнатмалари жойлан-
ган қоплар, курьерлик жўнатмалари жойланган қоплар, суғурта қоплар, 
халқаро жўнатмалари жойланган қоплар, ѐзма хат-хабарлар жойланган 
қоплар, даврий босма нашрлар жойланган қоплар ва боғламлар, айрим 
участкаларда ер усти транспорти орқали жўнатиладиган авиа посилкалар 
топширилади ва қабул қилинади.
Барча тайѐрлаб қўйилган почтани почта вагонининг омборхоналари-
га орттириш имкони бўлганда ҳам ҳудди шундай кетма-кетлик ўрнатила-
ди. Бундай ҳолларда 16-шаклдаги юкхат бўйича ортилмаган почта санаб 
ўтилади ва сабаби кўрсатилади. Ушбу ѐзув почта вагони бошлиғи ва почта 
алмашинуви (кузатиб бориш)ни амалга оширадиган алоқа ходими томони-
дан имзоланади.
10.3.13 Почта вагонларига почтани қабул қилиш ушбу Қоидаларнинг 
10.1.9-бандида белгиланган тартибда амалга оширилади. Почта вагонига 
қабул қилинган почта учун тилхат тақвим штемпели изи билан тасдиқла-
нади. 
10.3.14
Ўрови шикастланган, муҳри майдаланган ва ноаниқ бўлган, 
пломбаси шикастланган, боғламлари узилган, тасмалари шикастланган
рўйхатга олинадиган почта жўнатмалари ва буюмлари, шунингдек, оғир-
лигининг камлиги очиқчасига кўриниб турган посилкалар почта вагонига 
ѐки почта вагонидан қабул қилинмайди. Бундай ҳолларда 16-шаклдаги юк-
хат ва унинг нусхасига (нусха кўчирувчи қоғоз орқали) почтани қабул 
қилувчи ва топширувчининг имзоси билан тахминан қуйидаги мазмунда 
ѐзиб қўйила-ди: «
Бухородан Фарғонага жўнатилган СР012154236UZ-сон 
посилка қабул қилинмади – муҳри йўқ»
ѐки 
«Тошкентдан Нукусга жўна-
тилган 3862/10-сон суғурта қопи қабул қилинмади – муҳр изи ноаниқ».
Поезднинг туриш вақти чекланганлиги сабабли бундай ѐзувларни ѐзиш 
имконига эга бўлмаса, ҳақиқатан қабул қилинган буюмларнинг сони учун 
тилхат берилади. Агар бунда эълон қилинган қиймати энг кам иш 
ҳақининг беш баробаридан ортиқ баҳоланган суғурта қопи ѐки посилка 
қабул қилинмаган бўлса, у ҳолда почта вагонининг бригадаси ѐки 
алмашинув жойидаги почта алоқаси объекти почта алоқасининг тегишли 
почта алоқаси ҳудудий ташкилоти энг тезкор усулда зудлик билан 
хабардор қиладилар, бошқа ҳолларда эса, икки нусхада 30-шаклдаги 
хабарнома ушбу Қоидаларнинг 12.3.6 − 12.3.8-бандлари билан белгиланган 
тартибда тузадилар. 
Ўрови намланган ва жойланмасида бузилиш аломатлари сезилган 
посилкалар белгиланган жойига посилка қандай ҳолатда ѐки қайси почта 
жўнатмасидан (тўлиқ юбориш маълумотларини кўрсатган ҳолда) нам 
бўлиб қолганлиги кўрсатилган посилканинг ташқи ҳолати тўғрисидаги
51-шаклдаги далолатнома билан бирга жўнатилиши керак. 
Почта вагонининг бригадаси томонидан қабул қилинмаган қоплар 
ѐки почта жўнатмалари алмашинув жойидаги почта алоқаси объектига

---

RH 45-090.1:2013 
175 
носозликлар сабабларини текшириш ва зарур чораларни кўриш учун
қайтарилади. 
Почта вагонидан қабул қилинмаган носоз қоплар ва посилкалар
51-шаклдаги далолатнома билан расмийлаштирилади ҳамда қайта ўраб 
жойлаш учун Халқаро почтамтга қайтарилади. 51-шаклдаги далолатномада 
посилка ѐки қопнинг ташқи ҳолати кўрсатилади. Янги мевалар ва 
сабзавотлар жойланган ҳамда 
«Ehtiyot qiling» – «Осторожно» 
белгиси
ѐпиштирилган посилкалардан ташқари, носоз қоплар ва посилкалар 51-
шаклдаги далолатноманинг биринчи нусхаси билан бирга қопга жойланади 
ҳамда 16-шаклдаги алоҳида юкхат бўйича алмашинув пунктига 
топширилади. 16-шаклдаги ички юкхатга қуйидагича ѐзиб қўйилади: 
«… 
дан жўнатилган эълон қилинган қиймати … сўм бўлган … -сон посилка 
қайта ўраб жойлаш учун далолатнома билан қайтарилмоқда».
Қопга сиғмайдиган носоз қоп ѐки посилка, шунингдек, янги мевалар 
ва сабзавотлар жойланган ҳамда 
«Ehtiyot qiling» – «Осторожно»
белгили 
посилкалар очиқ ҳолда 16-шаклдаги юкхатда 
«Далолатнома билан қайта 
ўраб жойлаш учун»
деб кўрсатиб топширилади. Бунда унинг шикастланган 
жойлари почта вагонининг суғурта муҳри билан муҳрланади. 51-шаклдаги 
далолатноманинг биринчи нусхаси 16-шаклдаги юкхатга, иккинчи нусхаси 
эса, 16-шаклдаги юкхатнинг нусхасига қўшиб қўйилади.
Почта вагони йўналишининг охирги пунктида почтани алмаштириш 
вақтида шикастланганлиги аниқланган почта жўнатмалари ва буюмлари 
сайѐр бригададан барча ҳолатларда қабул қилиб олинади. Уларни очишда 
охирги пунктдаги почта алоқаси объектининг ходимлари билан бирга 
почта вагонининг бошлиғи (ўринбосари) иштирок этиши ҳамда 51-
шаклдаги далолатномани имзолаши керак. Почта вагонининг қайта улаш 
пунктларида ҳам нуқсонли почта худди шу тартибда расмийлаштирилади.