Р 38 р 38 О. Д. Раҳимов, И. Х. Сиддиқов, М. О. Муродов. Ҳаёт фа

Одамларга санитар ишлов бериш
– радиоактив моддалар 
(РМ), ЗКМ ва бактериологик моддалар натижасида инсонларнинг 
зарарланган тери қатлами, кийим ва пойабзалларини механик 
тозалаш ва зарарсизлантириш. ЗМ ва РМ таъсирида 
зарарланишни олдини олиш мақсадида кукунсимон препаратлар 
(тальк, силикагель), маз ва пасталардан фойдаланилади. 
Дезактивацияда самарадорлик коэффициенти
К
д
=35 гача. 
Кийим-бош ва тери қатламлари зарарланганда одамга қисман ѐки 
тўлиқ санитар ишлов бериш талаб этилади. РМ билан 
зарарланганда қисман санитар ишлов бериш кийимларни қоқиб 
тозалаш ва тананинг очиқ жойларини сув билан ювиш орқали 
амалга оширилади. Кучли таъсир этувчи захарли моддалар 
(КТЭЗМ), захарловчи моддалар (ЗМ) ва бактериологик воситалар 
орқали зарарланганда қисман санитар ишлов бериш учун шахсий 
кимѐга қарши пакет (ИПП-8,9,10)дан фойдаланилади.
Тўлиқ санитар ишлов бериш махсус ювиш пунктлари ва 
майдонларида бажарилади. 
4.11. Фавқулотда вазиятлар оқибатларини бартараф этиш 
Ҳалокатлар ва табиий офатлар оқибатларини бартараф этиш, 
мамлакатнинг ҳалокат-қутқарув хизматини домий тайѐр 
ҳолатини таъминлаш ҳамда ишлаб чиқариш корхоналарида 
техноген тусдаги халокатларни олдини олишга қаратилган чора-
тадбирларнинг бажарилишини назорат қилиш мақсадида 
Ўзбекистон Республикаси Президентининг 1996 йил 4 мартдаги 
Фармони билан Фавқулотда вазиятлар вазирлигини ташкил этиш 
этилган
. 
ФВлар оқибатларини бартараф этишга қаратилган барча 
вазифалар босқичма-босқич аниқ кетма-кетлик асосида максимал 
қисқа муддатлар ичида бажарилиши лозим. 
Биринчи босқичда 
аҳолини тезкор ҳимоялаш масалалари, 
ФВлар хавфли омилларининг тарқалишини чеклаш ва унинг 
таъсир даражасини камайтириш чора-тадбирлари ҳамда қутқарув 
ишларини амалга ошириш каби вазифалар амалга оширилади.