Quruq tuzlar” aralashmasi analizi Daslabki tekshiruvlar

2. Analiz qilinuvchi tuzlarni eritmaga o‘tkazish.

• 
  O‘rganilayotgan aralashmani kichik porsiyalarini suvda eruvchanlik tekshiruviga o‘tkazish kerak va bunda ularni suyultirilgan xlorid kislotasiga erituvchi sifatida joylashtirish kerak, unda o‘rganilayotgan aralashma to‘liq erigani tanlanadi. Agarda aralashma bo‘yalsa, vodorod xlorid kislotasida to‘liq erimasa, unda uni issiq suyultirilgan nitrat kislotada eruvchanligi tekshiriladi va agar natija manfiy bo‘lsa, unda aralashmada konsentrlangan HCl va nitrat kislotalar 3:1 nisbatda bo‘ladi (shoh arog‘i). Agarda, HCl da erigan cho‘kma oq rangda bo‘lsa, unda nitrat kislotada va HCl va HNO₃ aralashmasida eruvchanlikni tekshirish shart emas.
  
• 
  Tuzlarning quruq aralashmasidan analiz qilinuvchi eritmani tayyorlash uchun u to‘liq eriydigan erituvchi tanlanadi (yaxshisi suv yoki kuchsiz kislotalangan suv HCl bilan). Agarda o‘rganilayotgan tuzlar aralashmasi 2N HCl da to‘liq erimasa, yoki qolgan cho‘kma oq rangda bo‘lsa, unda erimagan cho‘kmaga cho‘kma to‘liq tushgunga qadar suyultirilgan sulfat kislota qo‘shiladi. Kationlarning 2 va 6 guruhlari vakillari bo‘lmish sulfatlar va xloridlardan tarkib topgan cho‘kmani sentrifugulash yordamida ajratiladi va alohida analiz qilinadi (2 va 6 guruh aralashmalari analizi sxemasi bo‘yicha) (Bunda avvaldan eritmaga 5–8 tomchi 2N sulfat kislota qo‘shish talab etiladi).
  
• 
  Analiz qilinuvchi eritmani tayyorlash uchun 20 ml erituvchiga 0,5 g aralashma olish kerak bo‘ladi. Olingan eritmani ikki qismga bo‘linadi: birinchisida kationlar, ikkinchisida esa anionlar aniqlanadi.
  

3. Olingan eritma bilan dastlabki tadqiqotlar.

• 
  Olingan eritmaning kichik miqdori bilan (5–10 tomchi) unga kichik miqdorda ammiak ta’sir ettirib tajribalar o‘tkazish kerak. Bunda tushuvchi gidroksidlar rangi bo‘yicha va eritmaning rangi bo‘yicha o‘rganilayotgan namunaning tarkibiga asoslanib ko‘plab xulosalar chiqarish mumkin: agarda tushuvchi cho‘kma oq rangda bo‘lsa, unda eritmada kationlar bo‘lmaydi (temir, mis, kobalt, nikel). Agarda birinchi tushgan cho‘kma oq bo‘lsa, so‘ngra sekin asta to‘qlashsa, unda bu marganes ionlarining mavjudligidan dalolat beradi. Agarda qolgan ammiak ta’siridan tushgan cho‘kma to‘liq erib ketsa, unda bu eritmada gidroksidlari ammiak qoldig‘ida erimaydigan kationlarning mavjud emasligidan dalolat beradi.