Qurilmaga keladi

Q	С1 ,pF	C2 ,pF	F1 , MHz
F2 , MHz
1
2
3
4
5
6

3.2-jadvaI
Asslikning nisbiy xatoligini aniqlash

G'altak №	Q	Q1	Q2	Qo’rt	%
1
2
3
4
5
6

3.1.1...3.1.4 punktlarga asoslanib eksperiment tadqiqotiar operatsiyalarini ketma-ket o'lchash konturi sxemasiga 2, 3, 4, 5 va 6-nomerli g'altaklarni ulab qaytaring. G'altaklarni qayta ulashda Fn generator chastotasi ish stolini chap tomonidan ko'rsatiladi.

Eslatma. №4 g'altak F₀ chastotasi o'qituvchi ko'rsatmasiga asoslanib o'rnatiladi.
3.2. G'altakning xususiy sig'imini aniqiash.
3.2.1.Kondensator sig'imini 150 pF belgisiga o'mating, №1 g'altakni konturga ulang. Q-voltemetr ko'rsatganini ishlatib, i.eneratorni rezonans chastotasini F₀ ga sozlang. C, = 150 pF qiymatlarini 3.3-jadvalga yozib oling. F₁ = 2F₀ chastotasiga r.encratorni qayta sozlang. Konturni rezonansga kondensator bloki sig'im kattaligini kamaytirish yo'li bilan qayta sozlang. Kondensator holatini fiksatsiya qiling va C₂ qiymatini 3.3-jadvalga yozib oling.
Keyin ifoda bo'yicha induktiviik xususiy sig'imini hisoblab chiqing:
C_x = (C₁ - 4C₂)/3
№2 va №3 g'altaklari uchun analogik operatalyolarni bajaring.
Tadqiqot va hisobot ma'lumotlarini 3.3-jadvalga yozib oling.
3.3-jadval.
G'altakning sig'imini aniqlash

G'altak №	C1,pF	C2,pF	Cx,pF
1
2
3

3.3.Rezonans konturini g'altak induktivligiga o'lchash.

3.3.1. №6 g'altagini ulang, F₀=30 MHz generator chastotasini o'mating va konturni rezonansga kondensator bloki yordamida sozlang. C₀, F₀ , Q qiymatlarni 4-jadvalga yozib oling va ifodalar bo'yieha hisobotlarni bajaring:
L_k = 1/[SQR(6,28F₀)]; R_k = 1/(6,28 C₀F₀ Q).
3.3.2. №5, №4 g'altaklar uchun analogik o'lchashlarni bajaring va hamma ma'lumotlarni 3.4-jadvalga yozib oling.
3.4-jadva!
G'altak induktivligini o'lchash

G'altak №	C0, pF	F0, MHz	Q	Lk mkGn	Rk, Ω
1
2
3

3.4. lkkiqutublilik qarshiligini ekvivalent to'liq qarshiligini ulang.

Namuna: Blok kondensatori tekshirilayotgan ikkiqutblik sifatida ishlatiladi. Ikkiqutblik to'liq qarshiligini va aktiv yo'qotishlarni aniqlaymiz.
Namuna: Kondycnsator blokini o'chiring va №1 g'altakni o'lchash sxyemasini yoqing. Chastotani qayta sozlab sxemani rezonansga sozlang va Q, g'altak aslligini, shuningdek F₀ rezonans chastotasini yozib oling.
C₀ kondensator blokini sxemaga ulang va C₀= C₂= 20 pF sig'im qiymatini o'rnating va yana generator chastotasiga sozlang va yangi Q2 asllikning qiymatini yozib oling. 3.3-jadvaldan C_x=C₁ JN2I g'altak uchun o'z sig'im qiymatini yozib oling va ifoda bo'yieha aktiv yo'qotish qarshiligini aniqlang:
R_x=|1/(6,28F₀C₁)|=[(Q₁·Q₂)/(Q₁ + Q₂)],
chunki C₂> C₁ qiymati va reaktiv tashkii etuvchisi sig'imli xarakterga ega bo'ladi.
To'liq qarshilik ushbu ifoda bo'yieha aniqlanadi:
Z = (- R_xjX_c)/(R_x + jX_c)
unda
X_c = l/[j6,28F₀ (C₂ - C₁)]
Eslatma. Agar induktivlik tashkii etuvchisi ustin kelsa, unda hisobot ifoda bo'yieha olib boriladi:

3.5. LX rezonans konturining aslligini tadqiqot sig'im kattaligi reaktiv tashkil etuvchisidan. Asllik qiymati chiqishdagi signal amplitudasini generator signali amplitudasiga nisbati orqali aniq­lanadi, qaysiki nagruzkasi bo'Iib LC rezonans konturi bo'ladi. Signal amplitudasini o'lchash uchun osijillografik modulni ishlatish mumkin, qaysiki ikkita bir xil «Y» kanaliga ega. Kiritilgan kalibrator vordamida kanallar sezgirligi o'rnatiladi. Agar osillograf ekranida amplitudalarni baravarlashtirilsa, unda asillik qiymati «Y2» og'dirish kanali koeffisiyentini «Yl» og'dirish kanali koeffitsiyentiga nisbati bilan aniqlanadi.
3.5.1 «Осциллограф» va «Масштабная сетка. Включить» tugmalarini, shuningdek «Применить» yoymani sinxronizatsiyasini yoqing.
3.5.2. №5 g'altagini o'lchash konturiga ulang.
3.5.3.C_k kondensator sig'imini 20 pF teng qiymatini o'rnating.
3.5.4.LC-konturini rezonansini generator chastotasini o'zgartirib o'rnating.
5.5.Ossillograf ekranida «Y2» kanali sczgirligini rostlash orqali ossiilogramma qulochini tenglashtiring. 3.5-jadvalga Ku₁ va Ku₂ kanallar sezgirligi koeffitsiyentlarini yozib oling.
Nisbatni baholang: Q= Ku₂/Ku₁
5-jadvalga Q qiymatlarini yozib oling.


3.5-jadval
Q=f(C_k) funksiyasini tadqiqot qilish. №1 g'altagi.

C1, pF	20	40	60	80	100	120	140	160	180	200	220	240	260
Ku1
Ku2
Q

3.5.6. №2 g'altagi uchun o'lchashlarni takrorlang.

3.6-jadval
Q=f(C_k) funksiyasini tadqiqot qilish. №2 g'altagi

C1, pF	20	40	60	80	100	120	140	160	180	200	220	240	260
Ku1
Ku2
Q

3.5.7. Q = f(C_k) bog'liqlik grafikini quring, tahlil qiling va xulosalarni ish daftariga yozib oling.

4.HISOBOT MAZMUNI

1. 
   Ish maqsadi va nazariy ma'lumotlar, ikkiqutibliklar para- metrini o'lchash usullari va prinsiplari.
   
2. 
   O'lchash qurilmasining tuzilish sxemasi va funksional sxemasining ishlash prinsipi.
   
3. 
   1 —6-jadvallarda ko'rsatilgan hisoblangan qiymatlar va iadqiqot ma'lumotlari.
   
4. 
   Xulosa va natijalar.
   

5.NAZORAT SAVOLLAR

1. 
   Ikkiqutibliklar parametrini o'lchash rezonans usuli prinsipi nimadan iborat?
   
2. 
   To'g'ri va bilvosita usullar bilan o'lchanadigan ikkiqutibliklar parametrini ko'rsating.
   
3. 
   Asllik o'lchagichini qurilish prinsipini tushintiring va amaliy qurilmani kompyuter amalga oshirish farq qiluvchi xususiyatini ko'rsating.
   
4. 
   Rezonans konturi aslligini chastotaga qarab o'zgarishinmg xarakterini tushintiring.
   
5. 
   E4-11 tipli asllikni o'lchagichini kuchlanish doirasini ko'rsating.