Qurilishda menejment

 
8.4.3-jadval 
Asosiy faoliyatdan olinadigan foyda (zarar) va uning o`zgarishiga ta‟sir qiluvchi 
omillar tahlili (ming so`m) 
Ko`rsatkichlar 
Haqiqatda 
Farqi 
(Q;-) 
Foyda 
hajmiga 
ta‟siri 
O`tgan yil 
uchun 
Hisobot 
yil uchun 
Mahsulotni sotishdan olingan yalpi 
foyda 
26399 
26704 
Q305 
Q305 
Davriy xarajatlar 
10341 
11553 
Q 1212 
-1212 
Boshqa daromadlar 
5452 
6089 
Q637 
Q637 
Boshqa zararlar 
24310 
25774 
Q 1464 
-1464 
Asosiy faoliyatdan foyda (zarar) 
-2400 
-4534 
2134 
x 
Jadval ma‘lumotlariga ko`ra, korxonada asosiy faoliyat bo`yicha o`tgan yili 
2400 ming so`m, hisobot yilida esa 4534 ming so`m zararga yo`l qo`yilgan, ya‘ni 
zararlarning o`sishi yiliga 2134 ming so`mni tashkil etgan. Bu zararlarga boshqa 
xarajatlarning 1464 ming so`mga va davriy xarajatlarning 1212 ming so`mga 
ko`payishi natijasida yo`l qo`yilgan. Shu bilan birga sotishdan yalpi foydani 305 
ming so`mga, boshqa daromadlarning 637 ming so`mga o`sishi hisobiga korxona 
asosiy faoliyatidan 942 (305Q637) ming so`m foyda olgan. Ammo foydaning bu 
mikdori zararni qoplash uchun yetarli emas.
Korxona ish faoliyatining samaradorlik darajasini baholash uchun olingan 
natija (yalpi daromad, foyda) xarajatlar yoki foydalanilgan resurslar bilan 
taqqoslanadi. Foyda va xarajatlarni tenglashtirish rentabellik yoki aniqrog`i 
rentabellik me‘yorini bildiradi .
Amaliyotda rentabellik me‘yorini o`lchashning ikki variantidan foydalaniladi. 
Bu foydaning korxonaning joriy sarf-xarajatlari (tannarx)ga yoki avanslashgan 
qo`yilmalar (asosiy ishlab chiqarish fondlari va aylanma mablag`lar)ga nisbatidir. 
Ikkala o`lchov varianti ham bir-biri bilan avanslashgan qo`yilmalar aylanmasi tezligi 
ko`rsatkichi bilan bog`langan: