Qurilishda menejment

4. Iqtisodiyotni erkinlashtirish sharoitida tadbirkorlik faoliyatini 
sistematik va kompleks taxlil qilish 
 
Marketing tashkil etish deganda uning vazifalarini bajaruvchi tarkibiy 
bulinmalarining tuzilishi va ularning o‘zaro ma‘suliyatlarini xamda boglikliklarini 
ifodalovchi tizimni yaratish tushuniladi. Bunday tizim oddiy firmadan tortib bozorda 
ishtirok etaetgan barcha sub‘ektlar, davlat yoki nodavlat, tijorat yoki notijorat, tuman, 
shaxar, viloyat va respublika mikesida faoliyat ko‘rsataetgan muassasa va 
tashkilotlarda tuzilgan marketing xizmatlarini uz ichiga oladi. 
Marketing xizmati vazifalari uning uziga xos tamoyillari asosida kelib chikadi. 
Bunga kuyidagilar kiradi: korxonalarda ishlab chikarilgan maxsulotlar va bozor 
haqidagi axborotlarni tuplash va tahlil kilish, korxonaning maxsulot ishlab chikarish 
savdo va xo‘jalik faoliyatini reklama kilish, moliyaviy va boshka jixatlari buyicha 
manfaatlarga mos Qaror Qabul kilish uchun zarur xisob- kitob ko‘rsatkichlarini 
tayerlash; talab shakllanishini faollashtirish va sotishni tezlashtirish
Marketing xizmati korxonalarda iktsodiy axvol uzgarib boraetgan bozordagi 
iste‘molchilarning talabi bilan korxona ishlab chikarishi savdo va xo‘jalik faoliyati 
munosabatlarini muvofiklashtirish uchun tashkil kilinadi. 

---

Marketing xizmati bu bozor iktisodietiga utish sharoitida korxona boshkaruvi 
uchun etishmay turgan shunday bir faoliyati turiki, u ishlab chikarish moliya, savdo, 
xo‘jalik , texnologik kadrlar masalasi va boshka soxalarda bozor zaxiralarini 
kondirish va foyda olishga asoslangan yunalishlar jaraenini yaratadi. 
Bozor sharoitida xaridorga bo‘lgan e‘tibor katta axamiyatga ega bo‘lib, 
marketingning ustunlaridan biri hisoblanadi. Marketing faoliyati murakkab 
jarayondir. 
Korxona (firma, birlashma, va x.k.lar) bozorda uz urnini egallab, uni 
mustaxkamlashga, maxsulotining raqobatbardosh va xaridogir bo‘lishini xamda 
olaetgan daromadining xajmi oshishini maqsad Qilib kuygan bulsa, marketing 
faoliyati doim tugri va sifatli olib borilishi lozim. 
Korxonada marketingning asosiy maqsadi Berilgan vakt chegarasida va 
faoliyati mablaglar bilan ta‘minlanishi doirasida rentabellikni ta‘minlash va 
belgilangan xo‘jalik xisobidagi foydani olishdan iborat. 
Marketingni tashkil etishda ikki jixat muxim: maqsadlar va marketing xizmati 
makomi e‘tiborga olinadi. 
Maqsadni tanlash. Kupgina rahbarlar xozirgi paytda uz korxonalarining asosiy 
maqsadi sifatida eng yukori foyda olishni ko‘rsatadilar. Lekin bu tanlov unchalik 
makbul emas. Aytalik, agar korxona uzok kelajakni kuzlab ish yuritayotgan bulsa 
(marketing faoliyati aynan mablagni NIOKRga, asosiy sarmoyaga, ishlab chikarish 
tayyorligiga va kadrlar malakasini oshirishga sarflashi kerak. Bu tadbirlarning 
xammasi ishlab chikarish xarajatlarini kupaytiradi va foydaning kamayishiga olib 
keladi. Katta foyda olish haqida xam, yakin kelajakda foydani kupaytirish haqida 
xam xamisha gapiravermaslik kerak. Masalan, agar korxona yangi bozorga kirib 
bormokchi bulsa, avval boshda xech Qanday foyda olmasligi, aksincha, kupincha 
xatto zarariga ishlashi mumkin. bundan tashkari, kupgina mamlakatlarda Qabul 
Qilingan foydaga karab soliqning ortib borishi korxonaga rejalab kuyilganidan 
ortikcha foyda olish makbul emasligini isbotlaydi. Yaponiyadagi mashxur ―Matsusita 
Denki‖ firmasining asoschisi Konosuke Matsusitaning fikricha, fakat unchalik yukori 
emas, unchalik kam xam emas, balki okilona mikdorda foyda olgandagina korxona 
uz faoliyatini kengaytirishi mumkin.