Qurilishda marketing

faoliyatga oid 
tavakkalchilik 
- pulning qadrsizlanishi va inflatsiya xavfi; 
-  valuta  hisob  raqamidagi  mablag`larning  salbiy  farqlanishi 
xavfi; 
- investitsion sarflarning o‗zini qoplamasligi xavfi; 
-  pul  oqimlari  va  aylanma  mablag`larning  yetishmasligi 
xavfi; 
- debitor va kreditor qarzlarning ko‗payib ketishi xavfi; 

---

39 
- noto‗lovlar xavfi; 
- qimmatli qog`ozlar qiymatining tushib ketish xavfi; 
-  qarzga  olingan  mablag`larni  qaytarolmaslik  xavfi  va 
boshqalar. 
Siyosiy, iqtisodiy 
va ijtimoiy 
xaraktyerdagi 
tavakkalchilik 
-  milliy  mojarolar,  harbiy  to‗qnashuvlar,  g`alayonlar, 
terrorizm xavfi;   
- ish tashlashlar, korrupsiya va jinoyatchilik xavfi; 
-  kutilmaganda  soliq,  bojxona  va  boshqa  me‘yoriy 
qonunchilik hujjatlarining o‗zgarishi; 
- iqtisodiy beqarorlik va o‗sish sur‘atlarining pasayishi; 
- eksport va import tartibini murakkablashtirish xavfi. 
 
Tavakkalchilikni  tug`diradigan  xavf  turlari  xilma-xil  bo‗lib,  ularning 
ba‘zi  birlari  korxonaning  o‗z  faoliyatini  natijasida  yuzaga  kelsa,  ikkinchi 
birlari unga bog`liq bo‗lmagan tashqi omillar ta‘sirida yuzaga keladi.  
Tashqi omillarga bog`liq bo‗lmagan tavakkalchilik ko‗pinсha quyidagi 
sabablarga ko‗ra vujudga kelishi mumkin: 
-  boshqaruv  xodimlarining  ishlab  сhiqarish,  tijorat,  moliyaviy  va  boshqa 
sohalarda noto‗g`ri qarorlar qabul qilishi; 
- xodimlarni tanlash va joy-joyiga qo‗yishdagi xatoliklar; 
- xodimlarning o‗z xizmat vazifasiga mas‘uliyatsizlik bilan yondashuvi; 
-  korxonani  rivojlantirish  strategiyasi  va  biznes  rejasini  noto‗g`ri 
shakllantirish; 
-  o‗zini  qoplamaydigan  va  aniq  hisob-kitoblar  qilinmagan  loyihalarga  qo‗l 
urish; 
- daromadlar va xarajatlarni doimiy nazorat ostiga olmaslik; 
- biznesdagi tashqi sheriklarni tanlashga mas‘uliyatsiz yondashuv; 
- buxgalteriya hisobi va hisobot shakllarini aniq yuritmaslik; 
-  bozor  konyunkturasini,  raqobat  muhitini,  talab  va  taklif  nisbati, 
Iste‘molсhilar xatti-harakatini va boshqa omillarni doimiy kuzatib bormaslik.  
Bunday  tavakkalchilik  turlarini  korxona  boshqaruvchilari  doimiy 
ravishda  kuzatib  borishlari  va  ular  natijasida  yuzaga  keladigan  zararlarni 
pasaytirish tadbirlarini belgilab borishlari mumkin. 
Tashqi  omillar  natijasida  yuzaga  keladigan  tavakkalchilik  turlari 
korxona  boshqaruvchilari  yoki  xodimlarining  xatti-harakatlariga  bog`liq 
bo‗lmay,  ko‗pincha  tabiiy  (favqulodda)  shart-sharoitlar  ta‘sirida  yuzaga 
keladi. 
 

---

40